مهدی مدیری
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 2-8
چکیده
مدل سازى و کنترل مستمر کیفیت محیطى شهرى (نظارت برمحیط زیست شهرى)، نیازمند اطلاعات به روز و پیوست هاى در ارتباط با مدل توزیع حرارت، آلودگى ها، جمعیت، امنیت، صنعت و مدیریت حوادث است. دورکارى دانشى است که با استفاده از یک سرى اندازه گیری هاى از فاصله دور بدون هیچگونه تماس فیزیکى، اطلاعات مفید و قابل استفاده اى را متناسب با عرصه ...
بیشتر
مدل سازى و کنترل مستمر کیفیت محیطى شهرى (نظارت برمحیط زیست شهرى)، نیازمند اطلاعات به روز و پیوست هاى در ارتباط با مدل توزیع حرارت، آلودگى ها، جمعیت، امنیت، صنعت و مدیریت حوادث است. دورکارى دانشى است که با استفاده از یک سرى اندازه گیری هاى از فاصله دور بدون هیچگونه تماس فیزیکى، اطلاعات مفید و قابل استفاده اى را متناسب با عرصه هاى مختلف برنامه ریزى شهرى نوید مى دهد. اساس کار دورکاوى بر اندازه گیرى و ثبت خصوصیات فیزیکى و شیمیایى جوّ و سطح زمین از فاصله دور، به وسیله ابزارهاى ویژه اى به نام سنجنده که برروى سکوهاى مختلف نصب مى شود، استوار است. سنجنده، برحسب آنکه خود منبع انرژى باشد و یا بازتاب انرژى را ثبت نماید به دو گروه فعال و غیرفعال تقسیم مى شوند. لیدار از جمله فناورى هاى فعال است که راه حل هاى ویژه اى را جهت دستیابى به اطلاعات مورد نیاز مطالعات و برنامه ریزى شهرى فراهم مى سازد. لیدار در مقایسه با سایر سنجنده هاى دورکارى که منبع انرژى آنها خورشید است و در روز به تصویربردارى مى پردازند، در ساعات مختلف شب مى تواند به جمع آورى داده هاى شهرى بپردازد و با این ویژگى دستیابى به اطلاعات مورد نیاز برنامه ریزى حمل و نقل، ترافیک، برآوردهاى جمعیت، اشتغال، ارزیابى کیفیت محیطى انجام مى گیرد.
سید یحیی صفوی
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 9-15
چکیده
موضوع همگرایى در جهان اسلام و نیاز به اتفاق نظر میان مسلمانان از مهمترین ضروریات جوامع اسلامى در عصر حاضر است. وحدت مسلمانان در حال حاضر که جهان اسلام در حساس ترین مراحل حیات خود قرار دارد، از اصلى ترین ایده ها و راه حل هاى پیشنهادى براى رویارویى با چالش هاى پیش رو است. وحدت اسلامى امرى است که همواره در تاریخ تفکر سیاسى ...
بیشتر
موضوع همگرایى در جهان اسلام و نیاز به اتفاق نظر میان مسلمانان از مهمترین ضروریات جوامع اسلامى در عصر حاضر است. وحدت مسلمانان در حال حاضر که جهان اسلام در حساس ترین مراحل حیات خود قرار دارد، از اصلى ترین ایده ها و راه حل هاى پیشنهادى براى رویارویى با چالش هاى پیش رو است. وحدت اسلامى امرى است که همواره در تاریخ تفکر سیاسى و اجتماعى ملت هاى مسلمان به عنوان یک نظریه با راهبرد اساسى و حیاتى در برابر تهاجم گسترده و همه جانبه استعمار طرح شده است. یکى از روش هاى تحقق اهداف و منافع مادى و غیرمادى دولت ها، در عرصه ى مناسبات بین المللى، همگرایى است. هر یک از دولت ها براساس ارزش هایى که در نظر دارند بخشى از منافع خود را براى دستیابى به اهداف و چشم اندازهاى مورد نظر در فرآیند شکل گیرى همگرایى هزینه مى کنند. در این قسمت از مقاله، بسترها و عوامل موجود در جهان اسلام که مقدم بر همگرایى اند، مورد شناسایى و بررسى قرار مى گیرند.
مهدی مومنی
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 16-21
چکیده
در قسمت اعظم کره زمین، چشم اندازى که اکنون در معرض دید است عمدتا مصنوع تفکر و ساخته و پرداخته دست انسان است. برخورد و اثر انسان در محیط طبیعى به طور روزمره و آشکار فضاهاى جغرافیایى را دگرگون ساخته است. اثر تجمعى جمعیت انسانى در طول زمان و به ویژه با استفاده از تکنولوژى در دهه هاى پایانى قرن بیستم این تغییرات را بسیار سریع نموده است. ...
بیشتر
در قسمت اعظم کره زمین، چشم اندازى که اکنون در معرض دید است عمدتا مصنوع تفکر و ساخته و پرداخته دست انسان است. برخورد و اثر انسان در محیط طبیعى به طور روزمره و آشکار فضاهاى جغرافیایى را دگرگون ساخته است. اثر تجمعى جمعیت انسانى در طول زمان و به ویژه با استفاده از تکنولوژى در دهه هاى پایانى قرن بیستم این تغییرات را بسیار سریع نموده است. چگونگى رابطه انسان با محیط طبیعى در محتواى دانش جغرافیا مورد مباحثات طولانى در سده گذشته قرار گرفته و مکاتب محیط گرائى متمایزى رشد و نمو یافته اند. در آغاز قرن بیست و یکم یکى از رسالت هاى جغرافیا برجسته و آشکار نمودن مشکلاتى است که فرایند حاصل از این تغییرات مى باشد. انسان همچون سایر جانداران، جزئى از محیط زیست است و به هوا، آب و خاک و دیگر موجودات نیاز دارد. به دلیل وابستگى اجزاء کره زمین به همدیگر، هر تغییرى در هر یک از اجزاء کره زمین حاصل شود کل سیستم را در معرض خطر قرار خواهد داد. در حال حاضر مشکلات زیست محیطى بسیار گسترش یافته است. این مقاله با این فرضیه مطرح شده است، که انسان با دخالت و تغییراتى که در محیط طبیعى به وجود آورده، نظام طبیعى را به صورت مصنوع دگرگون ساخته است. این پژوهش با استفاده از روش هاى توصیفى و استنباطى و همچنین روش اسنادى به تجزیه و تحلیل تغییرات محیطى که در چند دهه اخیر با دخالت انسان در ایران اتفاق افتاده است، مى پردازد. تغییر و دگرگونى در جنگل ها و مراتع، بیابان زایى و گسترش بیابان ها و تغییر در گونه هاى گیاهى با ارزش و رخنه بعضى از گونه هاى غیربومى باعث تخریب اکوسیستم هاى حساس شده است. اهمیتى که آموزش و ترویج در به وجود آوردن واکنش هاى اجتماعى مناسب در برابر تغییرات محیطى، و نقشى که مردم در حفظ و احیاء و توسعه و بهره بردارى از منابع طبیعى مى توانند داشته باشند، راهکارهایى است که در این مقاله به آنها پرداخته شده است.
احمد پور احمد؛ رحمان جهانی دولت آباد
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 22-28
چکیده
موضوع کانونى مقاله حاضر تأثیرات جهانى شدن برساختار شهرهاى کشورهاى اسلامى و به طور خاص ساختار اجتماعى، اقتصادى و کالبدى این شهرها است. در این مقاله، بعد از ارائه مقدمه اى در باب فرایند جهانى شدن و ویژگی های آن، تأثیرات این فرایند بر هرکدام از ابعاد فوق مورد بررسى قرار گرفته است. از جمله مهم ترین تأثیرات جهانى شدن برساختار اجتماعى ...
بیشتر
موضوع کانونى مقاله حاضر تأثیرات جهانى شدن برساختار شهرهاى کشورهاى اسلامى و به طور خاص ساختار اجتماعى، اقتصادى و کالبدى این شهرها است. در این مقاله، بعد از ارائه مقدمه اى در باب فرایند جهانى شدن و ویژگی های آن، تأثیرات این فرایند بر هرکدام از ابعاد فوق مورد بررسى قرار گرفته است. از جمله مهم ترین تأثیرات جهانى شدن برساختار اجتماعى شهرهاى کشورهاى اسلامى که در این مقاله به آن اشاره شده است، جدایى فضاى مقدس (لاهوتى) از فضاى نامقدس (ناسوتى) در شهرهاى اسلامى و در نتیجه از دست رفتن ویژگى انسجام بخشى و وحدت بخشى این شهرها است. تأثیرات جهانى شدن در ساختار اقتصادى کشورهاى اسلامى را مى توان در امورى همچون اقتصاد وابسته، قرار گرفتن در یک رابطه نابرابر مرکز- پیرامون با کلان شهرهاى غربى، اقتصاد تک محصولى، اقتصاد دوگانه و نابرابرى شدید طبقاتى خلاصه نمود. تغییرات ناشى از فرایند جهانى شدن در ساختار کالبدى شهرهاى اسلامى نیز به طور کلى در دو مقوله جداگانه مورد بررسى قرار گرفته است؛ تغییراتى که در محیط و عناصر طبیعى این شهرها بوجود آمده و تغییراتى که در محیط مصنوع و ساخته شده آن ایجاد گردیده است. بنابراین، از نگاه نویسنده، تأثیراتى که جهانى شدن در ساختار شهرهاى اسلامى برجاى گذاشته، عموما تأثیرات ناخوشایندى بوده و در مجموع، این شهرها را، چه به لحاظ اقتصادى و چه به لحاظ اجتماعى و فرهنگى، دچارآسیب هایى جدّى ساخته و آنها را به سمت توسعه اى ناپایدار سوق داده است. اما با این حال، توجه به این مسئله نیز حائز اهمیت است که جهانى شدن فرایندى همه گیر و گریزناپذیر است و هرگز نمى توان راه حل معضلات بوجودآمده در ساختار شهرهاى کشورهاى اسلامى را در انزواطلبى و دورى گزینى از این فرایند جستجو کرد، بلکه باید جهانى شدن شهرها توأم با محلى ماندن جوامع را به عنوان راه حلى ممکن و مطلوب در نظر گرفته و تحقق توسعه پایدار شهرى را در گرو تلفیق این دو مدنظر قرار داد؛ چالشى که تا دستیابى به راهکارهاى اجرایى، همچنان پیش روى سیاست گذاران شهرى خواهد بود.
محمد حسن نامی
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 29-34
چکیده
محدودیت منابع و اسناد مرتبط با حوزه ى فضا درکشور، ضرورت تبیین جایگاه فضا در توسعه ى کشور و امنیت پایدار را ایجاب مى نماید؛ که ضمن بیان مسائل اساسى و با اهمیت در خصوص فناورى فضایى و فعالیتهاى فضایى کشور، حوزه هاى تخصصى سنجش از دور و تصویر بردارى فضایى را مورد بررسى قرار دهد. ساختار فضا، رژیم حقوقى فضا، کارکردهاى فضا و فناورى ...
بیشتر
محدودیت منابع و اسناد مرتبط با حوزه ى فضا درکشور، ضرورت تبیین جایگاه فضا در توسعه ى کشور و امنیت پایدار را ایجاب مى نماید؛ که ضمن بیان مسائل اساسى و با اهمیت در خصوص فناورى فضایى و فعالیتهاى فضایى کشور، حوزه هاى تخصصى سنجش از دور و تصویر بردارى فضایى را مورد بررسى قرار دهد. ساختار فضا، رژیم حقوقى فضا، کارکردهاى فضا و فناورى فضایى، مباحث عمده اى هستند که در این نوشتار به آنها پرداخته شده است.
ابراهیم مقیمی؛ حسین محمدی؛ هیوا علمی زاده
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 35-41
چکیده
خاک یکى از مهم ترین عوامل تولید است که در زندگى اقتصادى و اجتماعى انسان تأثیر بسیار دارد. سطح زمین عموما به وسیله خاک و نهشته هاى سطحى پوشیده شده است. فرسایش خاک یکى از مهم ترین مسایل و مشکلاتى است که امروزه با آن مواجه هستیم. بهره بردارى هاى روزافزون و عدم مدیریت صحیح انسان بر محیط طبیعى تأثیر زیادى بر تشدید روند تخریب ...
بیشتر
خاک یکى از مهم ترین عوامل تولید است که در زندگى اقتصادى و اجتماعى انسان تأثیر بسیار دارد. سطح زمین عموما به وسیله خاک و نهشته هاى سطحى پوشیده شده است. فرسایش خاک یکى از مهم ترین مسایل و مشکلاتى است که امروزه با آن مواجه هستیم. بهره بردارى هاى روزافزون و عدم مدیریت صحیح انسان بر محیط طبیعى تأثیر زیادى بر تشدید روند تخریب و فرسایش خاک دارد. در این تحقیق با تحلیل پارامترهاى ژئومورفولوژیکى مؤثر، وضعیت فرسایش و تولید رسوب در حوضه نچى مورد بررسى قرار گرفته و ضمن بررسى هاى لازم، راهکارها و پیشنهادات مؤثر ارائه شده است. در این تحقیق ضمن بررسى هاى میدانى، اسناد و مدارک مختلفى از جمله نقشه هاى توپوگرافى، زمین شناسى، منابع و قابلیت اراضى، پوشش گیاهى، آمارهاى مختلف مربوط به ایستگاه هاى هیدرومترى، رسوب سنجى، هواشناسى، باران سنجى همچنین عکس هاى هوایى و تصاویر ماهواره اى به عنوان ابزار تحقیق مورد استفاده و بررسى قرار گرفته و جهت برآورد میزان فرسایش و رسوب در محدوده مطالعاتى، از مدل اصلاح شده پسیاک استفاده شده و با بررسى عوامل نه گانه مؤثر در این مدل، میزان تولید رسوب و فرسایش در واحدهاى هیدرولوژیکى حوضه برآورد شده است. براین اساس میزان فرسایش و رسوب سالانه در کل محدوده مطالعاتى 1254 مترمکعب براى هر کیلومترمربع برآورد شده است.
مسعود تقوایی؛ حمید رضا حکیمی
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 42-49
چکیده
بحران هاى شهرى پس از حوادث غیرمترقبه بالاخص زلزله از مسائل مبتلابه جوامع شهرى بوده و با تمرکز جمعیت در نقاط شهرى و انباشت فعالیت و سکونت در آنها، هر روز از اهمیت بیشترى برخوردار مى گردد. امروزه «برنامه ریزى پیش از بحران» یکى از سه حوزه فعالیتى است که در دستور کار 21 در خصوص توسعه برنامه ریزى و مدیریت اسکان بشر در نواحى ...
بیشتر
بحران هاى شهرى پس از حوادث غیرمترقبه بالاخص زلزله از مسائل مبتلابه جوامع شهرى بوده و با تمرکز جمعیت در نقاط شهرى و انباشت فعالیت و سکونت در آنها، هر روز از اهمیت بیشترى برخوردار مى گردد. امروزه «برنامه ریزى پیش از بحران» یکى از سه حوزه فعالیتى است که در دستور کار 21 در خصوص توسعه برنامه ریزى و مدیریت اسکان بشر در نواحى مستعد فاجعه (بحران) مدنظر قرار گرفته است. (طراوتى، حمید و سیدامیر ایافت، 1377 ص 81)این امر مهم مى طلبد تا برنامه ریزى مدیریت بحران با جدیت بیشترى جایگاه خود را در برنامه ریزى توسعه اى شهرهاى کشورمان بالاخص کلانشهرها باز شناسد و در این میان نقش و جایگاه فضاهاى سبز و باز در برنامه ریزى مدیریت بحران غیرقابل انکار است. لذا در این مقاله سعى گردیده تا با اتکاء به آمار و اطلاعات کتابخانه اى و اسنادى، برداشت ها و بازدیدهاى میدانى و بکارگیرى تحلیل هاى کمى به ارزیابى فضاهاى سبز و باز شهربروجن و ارزیابى توانمندى شهر در مواجهه با بحران (بالاخص زلزله) بپردازیم. نتایج بدست آمده از مطالعات به وضوح بیانگر وضعیت بالنسبه مطلوبى از نظر فضاهاى سبز و باز در این شهر مى باشد. اما براى رسیدن به وضعیت مطلوب بایستى اقداماتى در خصوص توسعه و باز توزیع نرمال فضاهاى سبز و تجهیز آنها به امکانات مناسب در این شهر صورت پذیرد. تقویت هر چه بیشتر فضاهاى سبز تنها در پرتوى نقش این شهر به عنوان مرکز پشتیبان نیمه جنوبى استان در برنامه ریزى مدیریت بحران قابل توجیه مى باشد.
اسداله حقیقت؛ رحیم سرور؛ مهران رضائی
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 50-53
چکیده
از زمان پرتاب اولین ماهواره تعیین موقعیت جهانى، نیاز به درستى بیشتر و کاربرد وسیع تر به طور مستمر در حال افزایش است. بویژه یکى از نگرانى هاى ناوبر نیاز به تعیین موقعیت مستمر به روش «بى سیم» با درصد اطمینان بالاتر در مناطق شهرى است. متأسفانه مناطق کور شهرى قطب مخالف دقت در سیستم تعیین موقعیت هستند به این دلیل که در میدان رؤیت ...
بیشتر
از زمان پرتاب اولین ماهواره تعیین موقعیت جهانى، نیاز به درستى بیشتر و کاربرد وسیع تر به طور مستمر در حال افزایش است. بویژه یکى از نگرانى هاى ناوبر نیاز به تعیین موقعیت مستمر به روش «بى سیم» با درصد اطمینان بالاتر در مناطق شهرى است. متأسفانه مناطق کور شهرى قطب مخالف دقت در سیستم تعیین موقعیت هستند به این دلیل که در میدان رؤیت ماهواره قرار نمى گیرند و دقت تعیین موقعیت را کاهش مى دهند. براى غلبه بر چنین مشکلاتى استفاده از شبه ماهواره ها به عنوان مکمل سیستم GPS مى تواند براى از بین بردن ضعف دریافت سیگنال ها، رفع ابهام فاز، رسیدن به صحت کامل و افزایش بهره ورى سیستم ماهواره اى ناوبرى جهانى (GNSS) مؤثر مى باشد. شبه ماهواره ها ابزارهاى زمینى هستند و امواجى شبیه امواج GPSرا منتقل مى کنند و مى توانند به عنوان مکمل، کارایى گیرنده ها را افزایش دهند. این ابزار یک عامل مشاهداتى اضافى براى بهبود معایب فوق است .اما به علت صرفه اقتصادى و مشکلات محیطى تعداد شبه ماهواره هایى که مى توان نصب نمود محدود است. مهمتر اینکه براى کاهش خطاى چند مسیرى (1) سیگنال هاى شبه ماهواره ضرورى است موقعیت آنتن و دستگاه شبه ماهواره به دقت تعیین گردد. بطور کلى، این مقاله به توسعه سیستم شبیه ساز ماهواره اى و ارزیابى مناسب و اقتصادى آن براى پوشش نقاط کور سیستم GPS در مناطق شهرى مى پردازد، و در آن از اطلاعات دقیق ماهواره ها و نقشه هاى رقومى سه بعدى استفاده شده است.
محمدرضا اصغری مقدم
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 54-56
چکیده
بیابان و کویر دو کلمه آشنا براى ایرانیان است که متأسفانه اکثر مردم و در اکثر موارد معنى واقعى آنها را نمى دانند و غالبا آنها را بصورت مترادف هم در نظر مى گیرند. در حالیکه این دو از نظر شرایط ایجادشان فرایندهاى تأثیرگذارشان و شرایط فعلی شان با هم تفاوت دارند. بطورى که مى توان گفت بیابان ها پدیده هاى جغرافیایى - اقلیمى ...
بیشتر
بیابان و کویر دو کلمه آشنا براى ایرانیان است که متأسفانه اکثر مردم و در اکثر موارد معنى واقعى آنها را نمى دانند و غالبا آنها را بصورت مترادف هم در نظر مى گیرند. در حالیکه این دو از نظر شرایط ایجادشان فرایندهاى تأثیرگذارشان و شرایط فعلی شان با هم تفاوت دارند. بطورى که مى توان گفت بیابان ها پدیده هاى جغرافیایى - اقلیمى هستند. یعنى شرایط و موقعیت جغرافیایى شان از یک طرف و شرایط اقلیمى ناشى از موقعیت جغرافیایى از طرف دیگر برآنها تأثیر گذاشته و این مناطق را تبدیل به اکوسیستم هاى فقیر و شکننده اى کرده است، درحالى که کویرها در مجاورت بیابانها و گاهى درمیان آنها شکل گرفته اند و فاقد اکوسیستم حیاتى بوده و پدیدهاى ژئومورفولوژیکى - هیدرولوژیکى مى باشند. به این معنى که کویرها چاله هایى هستند که شبکه هاى هیدروگرافى به آنها ختم مى شوند و از ویژگى هاى آنها، بالابودن سطح آب زیرزمینى و وجود قشر نمکى که مانع از رویش گیاه مى شود در سطح آنها مى باشد.
علی سلطانی؛ بهنام مغانی رحیمی
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 57-59
چکیده
بازار یکى از عناصر اصلى شهر ایرانى و به مثابه قلب تپنده آن بوده است. بازار نه تنها محل داد و ستد و مبادلات کالا بوده، بلکه فضایى جهت شکل گیرى ارتباطات اجتماعى و نیز مکانى براى تصمیم گیرى هاى جمعى حیاتى در مواقع لزوم بوده است. دگردیسى و تغییر ماهوى در بخش هاى اقتصادى و معیشتى از یک طرف و ورود اتومبیل به عرصه هاى شهرى، ...
بیشتر
بازار یکى از عناصر اصلى شهر ایرانى و به مثابه قلب تپنده آن بوده است. بازار نه تنها محل داد و ستد و مبادلات کالا بوده، بلکه فضایى جهت شکل گیرى ارتباطات اجتماعى و نیز مکانى براى تصمیم گیرى هاى جمعى حیاتى در مواقع لزوم بوده است. دگردیسى و تغییر ماهوى در بخش هاى اقتصادى و معیشتى از یک طرف و ورود اتومبیل به عرصه هاى شهرى، موجبات از هم گسیختگى کالبدى بازار و در بعضى موارد نابودى کامل آن را فراهم نمود. بازار سنتى شهرکازرون که روزگارى به خاطر صنایع دستى و محلى از اعتبار برخوردار بوده در گذر زمان با فراز و نشیب هاى فراوانى مواجه شده ولى، کماکان به حیات خود ادامه مى دهد. این نوشتار مرورى است برنقش و جایگاه بازار کازرون و سیرتحول آن از گذشته تا امروز.
حسن لشکری؛ قاسم کیخسروی
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 60-66
چکیده
بادهاى شدید تحت عنوان توفان نام گذارى شده اند که به شکل هاى متفاوتى و با سرعت زیاد براى مدت کوتاهى مى وزند و معمولاً با هواى ناپایدار همراه هستند. اگر هواى ناپایدار رطوبت داشته باشد توفان رعد و برق (تندرى) و اگر خشک باشد توفان گردوخاک ایجاد مىشود (علیجانى، 1379). عمده توفانهاى تندرى در تمام ایستگاه هاى استان همدان در فصل بهار ...
بیشتر
بادهاى شدید تحت عنوان توفان نام گذارى شده اند که به شکل هاى متفاوتى و با سرعت زیاد براى مدت کوتاهى مى وزند و معمولاً با هواى ناپایدار همراه هستند. اگر هواى ناپایدار رطوبت داشته باشد توفان رعد و برق (تندرى) و اگر خشک باشد توفان گردوخاک ایجاد مىشود (علیجانى، 1379). عمده توفانهاى تندرى در تمام ایستگاه هاى استان همدان در فصل بهار رخ مى دهد. در این فصل از سال بدلیل افزایش انرژى تابشى خورشید که با رطوبت قابل ملاحظه جوّى حاصل از تبخیر و پوشش گیاهى، زمین مرطوب و سیستم هاى ترمودینامیکى انتقالى که از غرب و جنوب غرب کشور همراه است، بیشترین تعداد توفان هاى تندرى اتفاق افتاده است. فصل پاییز از لحاظ تعداد توفان هاى تندرى در رتبه دوم قرار دارد. در این فصل نیز به دلیل بالا بودن انرژى تابشى و ورود سیستم هاى ناپایدار با منشاء رطوبتى مناسب تعداد توفان هاى تندرى قابل توجه مى باشد. کمترین تعداد توفان هاى تندرى به فصل زمستان تعلق دارد. معدل بیشینه توفان هاى گرد و خاک عمدتا در نواحى خشک و بدون پوشش گیاهى اتفاق مى افتد و تعداد این توفان ها در مناطق کوهستانى همدان کمتر است. بیشترین فصل وقوع توفان هاى گرد و خاک در ایستگاه هاى اکباتان، همدان نوژه و ملایر در فصل بهار و تابستان و در ایستگاه نهاوند فصل تابستان مى باشد. بررسى روند تغییرات ساعتى وقوع توفان ها نشان مىدهد که بیشینه وقوع این توفان ها از ساعت 9 صبح به بعد است و در ساعت 18 (بعدازظهر) از شدت و تعداد آنها کاسته مى شود، و فراوانى این توفان ها در روز هنگام در کلیه ایستگاه ها بیشتر از شب هنگام مى باشد. با توجه به بررسى هاى انجام شده بیشترین فعالیت توفان هاى گرد و خاک در فصل بهار و تابستان است. چون در این دوره از سال بدلیل وجود انرژى تابشى بالا و شرایط توپوگرافى مناسب زمینه براى وقوع ناپایدارى هاى محلى فراهم است، ولى به دلیل فقدان رطوبت کافى انرژى سامانه ها بصورت توفان هاى گرد و غبار تخلیه مى شود.
غلامرضا لطیفی
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 67-77
چکیده
تدوین استراتژى شبکه ى منطقه اى براى ایجاد پیوندهاى متقابل میان شهر و روستا، دستورالعملى است براى تحقیقات بیشتر در زمینه ارائه خط مشى مناسب با تأکید بر کشور اندونزى. در نوشته ى حاضر کوشیده شده براى حل مشکل عدم ارتباط مزمن میان نظریه ها و برنامههاى توسعه ى روستایى و شهرى، استراتژى شبکه ى منطقه اى که تحلیل هاى ...
بیشتر
تدوین استراتژى شبکه ى منطقه اى براى ایجاد پیوندهاى متقابل میان شهر و روستا، دستورالعملى است براى تحقیقات بیشتر در زمینه ارائه خط مشى مناسب با تأکید بر کشور اندونزى. در نوشته ى حاضر کوشیده شده براى حل مشکل عدم ارتباط مزمن میان نظریه ها و برنامههاى توسعه ى روستایى و شهرى، استراتژى شبکه ى منطقه اى که تحلیل هاى موجود به موضوع پیوستگى و وابستگى متقابل میان روستا و شهر توجه دارد، معرفى گردد. براى تشریح بیشتر این استراتژى چند مثال در مورد شرایط منطقه اى اندونزى ارائه شده است.
ناهید سجادیان؛ مهیار سجادیان
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 78-83
چکیده
تهران از آلوده ترین شهرهاى جهان از نظر آلودگى هوا محسوب مى گردد و طبق بررسى ها حدود 70 درصد از این آلودگى ناشى از حمل و نقل و ترافیک مى باشد. هم اکنون در جهت پایش ترافیک از چراغ هاى راهنمایى و رانندگى و تجهیزات مربوطه و ایستگاه هاى سنجش آلودگى هوا استفاده مى گردد. امّا مشکل این است که این سیستم ها فاقد آنى بودن لازم هدایت ...
بیشتر
تهران از آلوده ترین شهرهاى جهان از نظر آلودگى هوا محسوب مى گردد و طبق بررسى ها حدود 70 درصد از این آلودگى ناشى از حمل و نقل و ترافیک مى باشد. هم اکنون در جهت پایش ترافیک از چراغ هاى راهنمایى و رانندگى و تجهیزات مربوطه و ایستگاه هاى سنجش آلودگى هوا استفاده مى گردد. امّا مشکل این است که این سیستم ها فاقد آنى بودن لازم هدایت و مدیریت ترافیک به حسب زمان و مکان و در راستاى شاخص کیفیت هوا مى باشند. به نظر مى رسد که استفاده از یک سیستم خبره بر بسترى از GPS ،GIS پویا و پایگاه داده هاى رابطها ى زمان مند، قادر باشد تا هوش و آنى بودن را به سیستم کنترل ترافیک ارزانى دارد. روش تحقیق از نوع تحلیلى - کاربردى است. براساس یافته هاى تحقیق سیستم خبره بر پایه ى استفاده صحیح از تکنولوژى هاى GIS، GPSو پایگاه داده هاى رابطه اى زمان مند قادر است که هوش و آنى بودن را به سیستم کنترل ترافیک براساس مدیریت کیفیت هوا، ارزانى دارد. در انتها براساس یافته هاى تحقیق، طرحى مفهومى از چنین سیستم خبره اى پیشنهاد گردید.
اصغر ضرابی؛ یونس غلامی
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 84-91
چکیده
تغییرات اجتماعى، اقتصادى دهه هاى اخیر عدم تعادل منطقه اى و تمرکز بیش از حد امکانات در بعضى نقاط و محرومیت دیگر نقاط را در پى داشته است، براى رفع این مشکل ما احتیاج به برنامه ریزى در سطح ناحیه اى و منطقه اى داریم که هدف از آن ارائه الگوى مناسب براى توزیع متعادل خدمات با توجه به جمعیت سکونتگاه ها یا تعادل فضایى در ناحیه است. ...
بیشتر
تغییرات اجتماعى، اقتصادى دهه هاى اخیر عدم تعادل منطقه اى و تمرکز بیش از حد امکانات در بعضى نقاط و محرومیت دیگر نقاط را در پى داشته است، براى رفع این مشکل ما احتیاج به برنامه ریزى در سطح ناحیه اى و منطقه اى داریم که هدف از آن ارائه الگوى مناسب براى توزیع متعادل خدمات با توجه به جمعیت سکونتگاه ها یا تعادل فضایى در ناحیه است. روش کار در این پژوهش ترکیبى از روشهاى اسنادى، آمارى، تحلیلى است. در این مقاله با استفاده از دو روش اسپیرمن رنک (Spearman Rank)، موریس و 18 متغیر و شاخص در زمینه هاى اجتماعى، فرهنگى، بهداشتى و... به بررسى و مقایسه سطح توسعه یافتگى روستاهاى بخش مرکزى شهرستان گناباد پرداخته ایم. یافته هاى این تحقیق نشان مى دهد ارتباط معنادارى بین سطوح جمعیت و سطوح خدمات روستایى (با ضریب همبستگى 73/0) وجود دارد. که این نشانه تعادل نسبى در توزیع خدمات با توجه به جمعیت است. همچنین بین ضریب نهایى توسعه با جمعیت و فاصله از مرکز، همبستگى مستقیمى وجود دارد. با توجه به تحلیل هاى کلى مى توان به این نتیجه رسید که دورى از مرکز شهرستان و محدودیت هاى محیطى در سطح توسعه یافتگى روستاهاى این بخش، دو عامل اصلى هستند، بنابراین براى استفاده ى بهتر ساکنین روستاها از خدمات، باید به بهبود راه هاى روستایى و توزیع خدمات در مراکز دهستان ها پرداخت.
حسین عساکره؛ محمد سواری
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، صفحه 92-96
چکیده
طبق آمار موجود هر ساله هزاران نفر در تصادفات جاده اى جان خود را از دست داده و یا معلول مى گردند. عوامل متعددى ممکن است در بروز تصادفات نقش داشته باشند که از جمله این عوامل به مشکلات ناشى از طراحى هندسى جاده، شرایط محیطى و عوامل انسانى اشاره نمود. از میان عوامل محیطى که ایمنى و پایدارى حمل و نقل را تحت تأثیر قرار مى دهند مى توان ...
بیشتر
طبق آمار موجود هر ساله هزاران نفر در تصادفات جاده اى جان خود را از دست داده و یا معلول مى گردند. عوامل متعددى ممکن است در بروز تصادفات نقش داشته باشند که از جمله این عوامل به مشکلات ناشى از طراحى هندسى جاده، شرایط محیطى و عوامل انسانى اشاره نمود. از میان عوامل محیطى که ایمنى و پایدارى حمل و نقل را تحت تأثیر قرار مى دهند مى توان به نقش پدیده هاى اقلیمى همچون بارندگى، باد، دما، مه و گرد و غبار و رطوبت اشاره کرد. محور اهواز- سوسنگرد به طول 55 کیلومتر جزء راه هاى اصلى مى باشد که از طریق اهواز به شهرهاى حمیدیه، سوسنگرد، هویزه و بستان مرتبط مى شود. در این پژوهش تحلیل تصادفات جاده اى با نگرش اقلیمى و به منظور بررسى رابطه بین توزیع مکانى تصادفات و عناصر- پدیده هاى اقلیمى از جمله بارش، مه و گرد و غبار، دما و رطوبت و باد انجام گرفته است. به منظور بررسى نقش پدیده هاى اقلیمى در بروز تصادفات از داده هاى ساعتى ایستگاه هاى هواشناسى اهواز، آبادان، بستان و حمیدیه استفاده شده و وضعیت جوّى لحظه وقوع تصادف از میان یابى این داده ها استخراج شده است. همچنین، اطلاعات مربوط به تصادفات جاده اى نیروى انتظامى نیز بدست آمده است. نقشه راه هاى جنوب غرب خوزستان با مقیاس 250000:1 به عنوان نقشه پایه انتخاب گردیده است. با استفاده از این داده ها براى یک دوره سه ساله (1384-1386)، نقشه پراکندگى تصادفات در وضعیت هاى جوّى متفاوت تهیه شده است. براساس نتایج حاصل از نقشه هاى احتمال خطر تصادفات به هنگام ریزش باران در کیلومترهاى 9و16و21و22و25 کیلومترى، مه و گرد و غبار در کیلومترهاى 10و29و35و49، ماکزیمم دما در کیلومترهاى 20و25و35و 43و49، باد در کیلومترهاى 10و21و22و43 و رطوبت در کیلومترهاى 9و35و45و50، بیشترین احتمال خطر تصادف وجود دارد.