مهدی مدیری
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 2-6
چکیده
تصاویر، به خاطر تغییر در اندازه روشنایی منظره بر روی فیلم شکل می گیرد. در نگاه اول، در عکس برداری هوایی چنین تغییراتی تنها با تغییر نوع پدیده زمین رابطه دارد. البته، این فرضیه، آسان گرفتن بیش از حد مسئله است. زیرا عوامل زیادی که با نوع با شرایط یک عارضه زمینی ارتباطی ندارند و می توانند بر اندازه گیری های مقدار نوردهی فیلم ...
بیشتر
تصاویر، به خاطر تغییر در اندازه روشنایی منظره بر روی فیلم شکل می گیرد. در نگاه اول، در عکس برداری هوایی چنین تغییراتی تنها با تغییر نوع پدیده زمین رابطه دارد. البته، این فرضیه، آسان گرفتن بیش از حد مسئله است. زیرا عوامل زیادی که با نوع با شرایط یک عارضه زمینی ارتباطی ندارند و می توانند بر اندازه گیری های مقدار نوردهی فیلم اثر بگذارند. از آنجا که عوامل مزبور روی اندازه گیری نوردهی اثر می گذارند ولی نقشی در تغییرات حقیقی نوع پوشش زمین با شرایط ندارند. به آنها «اثرات خارجی» گفته می شود. در اینجا، اثرات عمده هندسی را که در نوردهی فیلم اثر میگذارد، مورد بحث قرار می گیرد.
معصومه رجبی
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 7-12
چکیده
به طورکلی از جمله تعاریف ارائه شده در خصوص نقشه عبارت از ترسیم تصاویر قسمتی از سطح زمین یا تمامی سطح زمینی با مقیاس معین بر روی یک صفحه صاف و افقی است. از طرف دیگر ژئومورفولوژی علمی است که در ارتباط با بررسی لندفرم ها یا اشکال ناهمواری های سطح زمین خصوصاً از نظر پیدایش و فرایندهای مختلف به وجود آورنده آن می باشد و مطالعات ژئومورفولوژی ...
بیشتر
به طورکلی از جمله تعاریف ارائه شده در خصوص نقشه عبارت از ترسیم تصاویر قسمتی از سطح زمین یا تمامی سطح زمینی با مقیاس معین بر روی یک صفحه صاف و افقی است. از طرف دیگر ژئومورفولوژی علمی است که در ارتباط با بررسی لندفرم ها یا اشکال ناهمواری های سطح زمین خصوصاً از نظر پیدایش و فرایندهای مختلف به وجود آورنده آن می باشد و مطالعات ژئومورفولوژی با توجه به ماهیت آن در چهار موضوع شامل بررسی شکل، مطالعه موادی که در روی آنها لندفرم ها به وحود می آیند، بررسی فرآیندهایی که مواد را شکل می دهند و مطالعه تحول و تاریخ چشم اندازها صورت می گیرند. بنابراین هدف از ترسیم نقشه های زئومورفولوژی، ثبت اطلاعات درباره شکل سطحی، مواد (خاک و سنگ)، فرایندهای سطحی و در مواردی سن اشکال ناهمواری است. نقشه هایی که بدین گونه تهیه می شوند حاوی اطلاعات اساسی در خصوص سیستم های زمین هستند و می توانند در اغلب مسائل محیطی از قبیل مطالعات کاربری زمین منابع طبیعی و کشاورزی، آب های سطحی و زیرزمینی، مهندسی عمران، اکتشاف و استخراج منابع معدنی و نظائر آن مفید واقع شوند.
سیدیحیی صفوی
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 13-15
چکیده
جغرافیای نظامی، دانشی است که در زیرمجموعه یکی از تعاریف جامع و فراگیر علوم جغرافیا قرار می گیرد. تأثیر محیط طبیعی و فرهنگی بر خط مشی نظامی/ سیاسی، طرح ها، برنامه ها و انواع عملیات رزمی و پشتیبانی در جهان، منطقه و محلی را مورد بررسی قرار می دهد. روابط مکانی و فضایی بدون تردیدی از مهمترین عناصر و عوامل جغرافیایی است. موقعیت، ...
بیشتر
جغرافیای نظامی، دانشی است که در زیرمجموعه یکی از تعاریف جامع و فراگیر علوم جغرافیا قرار می گیرد. تأثیر محیط طبیعی و فرهنگی بر خط مشی نظامی/ سیاسی، طرح ها، برنامه ها و انواع عملیات رزمی و پشتیبانی در جهان، منطقه و محلی را مورد بررسی قرار می دهد. روابط مکانی و فضایی بدون تردیدی از مهمترین عناصر و عوامل جغرافیایی است. موقعیت، اندازه و شکل نواحی زمین، همراه با موقعیت آب هایی که در مسیر فعالیت های نظامی قرار دارد پایه ای را تشکیل می دهد که برروی آن کلیه عوارض زمین قرار گرفته است. در بخش خشکی های زمین سه قسمت اصلی و با اهمیت نظامی به عنوان مرتفع ترین، وسیع ترین و عمیق ترین را در برمی گیرد که هریک شرایط منحصر به خود را دارد و تفکیک و شیوه های خاصی را در برمی گیرد.
عباسعلی صالح آبادی
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 16-20
چکیده
هر کمیت عددی یا هندسی و یا مجموعه ای از کمیت های دارای مقدار عددی، که به عنوان یک مرجع یا مبنا برای کمیت های دیگر به خدمت گرفته می شوند را سطح مبنا یا دیتم گویند. در ژئومورفولوژی دو نوع سطح مبنا مختلف در نظر گرفته شده است، یکی سطح مبنا مسطحاتی، که پایه و اساس محاسبات دقیق نقشه برداری افقی را تشکیل می دهد که در آن انحنای ...
بیشتر
هر کمیت عددی یا هندسی و یا مجموعه ای از کمیت های دارای مقدار عددی، که به عنوان یک مرجع یا مبنا برای کمیت های دیگر به خدمت گرفته می شوند را سطح مبنا یا دیتم گویند. در ژئومورفولوژی دو نوع سطح مبنا مختلف در نظر گرفته شده است، یکی سطح مبنا مسطحاتی، که پایه و اساس محاسبات دقیق نقشه برداری افقی را تشکیل می دهد که در آن انحنای سطح زمین در نظر گرفته می شود. و دیگری سطح مبنا ارتفاعی که ارتفاع نقاط نسبت به آن اندازه گیری و محاسبه می شوند. به عبارت دیگر در نقشه برداری های ژئودتیک، مختصات نقاط مختلف، از یک سری نقاط اولیه مختصات داریا پارامترهای دیتم و سطح مبنا به دست می آیند. به دلیل توسعه روش های مختلف در نقشه برداری چندین دیتم یا سطح مبنا تعریف و ایجاد شده است. امروزه برای توسعه نقشه برداری و روش ژئودزی ماهواره ای چندین دیتم یا سطح مبنا تعریف و ایجاد شده است، در این روش نیازی به داشتن بیش از یک سطح مبنا نیست. اما این به معنی تعویض کامل یک سطح مبنا نیست از آن جهت که در عمل، پارامترها و کمیتهای نقشه برداری اولیه وجود دارند که هر کدام به سطوح مبنای مختلف وابسته هستند. از طرفی با تعویض کلی سطح مبنا موجب می گردد تا تبدیل تمامی اطلاعات موجود در نقشه های یک کشور به سطح مبنا جدید یک قرن طول بکشد. بطور مثال مسئله تعیین حق حاکمیت خطوط مرزی کشور ایالات متحده قرنها پیش مطرح بوده و حتی هنوز هم با تهیه نقشه از مرزهای مورد اختلاف، استفاده کنندگان نظامی و غیرنظامی، به علت موارد خاص سیستم های قدیمی اندازه گیری نقشه برداری را بر سیستم های جدید ترجیح داده و مایل به استفاده از آنها هستند، لذا انجام تغییرات کلی در تعییین سطح مبنا نه تنها مشکلی را حذف نمی کند بلکه ممکن است متغیر دیگری را نیز به مشکلات اولیه اضافه نماید.
اشرف عظیم زاده ایرانی (مترجم)
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 21-23
چکیده
در این مقاله رابرت بار ضمن بیان عواقب کناره گیری آقای رابینسون از سازمان نقشه برداری انگلستان (Ordnance Survey) اظهار می دارد که این امر در آینده جنگی را بر سرکنترل اطلاعات جغرافیایی به وجود خواهد آورد.
بیشتر
در این مقاله رابرت بار ضمن بیان عواقب کناره گیری آقای رابینسون از سازمان نقشه برداری انگلستان (Ordnance Survey) اظهار می دارد که این امر در آینده جنگی را بر سرکنترل اطلاعات جغرافیایی به وجود خواهد آورد.
حمید مالمیریان (مترجم)
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 24-31
چکیده
مدیریت جنگل داری، جنگل ها را برای چوب، علوفه، آب، حیات وحش و تفریح مدنظر قرار می دهد. از آن جایی که محصول اصلی و خام جنگل ها چوب می باشد. جنگل داری به ویژه مدیریت اراضی دارای درختان چوب الواری، مرمت و بهبود وضعیت موجود جنگل و کنترل آتش را مد نظر قرار می دهد. تقریباً یک سوم مساحت زمین را جنگل ها ی گوناگون می پوشانند. آنها ...
بیشتر
مدیریت جنگل داری، جنگل ها را برای چوب، علوفه، آب، حیات وحش و تفریح مدنظر قرار می دهد. از آن جایی که محصول اصلی و خام جنگل ها چوب می باشد. جنگل داری به ویژه مدیریت اراضی دارای درختان چوب الواری، مرمت و بهبود وضعیت موجود جنگل و کنترل آتش را مد نظر قرار می دهد. تقریباً یک سوم مساحت زمین را جنگل ها ی گوناگون می پوشانند. آنها به صورت غیرمنظم پخش شده اند و ارزش سرمایه ای آنها به طور مرتب تغییر می کنند. تفسیر عکس هوایی وسیله آسانی را برای بررسی شرایط آنها فراهم می نماید.
زلیخا باقری (مترجم)
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 32-38
چکیده
در میان آسمان کروی که ستارگان در آن به صورت استواری قرار گرفته اند، دانشمندان متوجه هفت شیء سرگردانی شدند که در جهت شرق در آسمان در حرکت بودند. آنها عبارتند از: خورشید، ماه، عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل. هرکدام از این اجسام سرگردان با یک روز در هفته مربوط گردیده اند به طوری که در انگلیسی مدرن، ارتباط بین این لیست و اسامی هفته ...
بیشتر
در میان آسمان کروی که ستارگان در آن به صورت استواری قرار گرفته اند، دانشمندان متوجه هفت شیء سرگردانی شدند که در جهت شرق در آسمان در حرکت بودند. آنها عبارتند از: خورشید، ماه، عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل. هرکدام از این اجسام سرگردان با یک روز در هفته مربوط گردیده اند به طوری که در انگلیسی مدرن، ارتباط بین این لیست و اسامی هفته به صورت Sunday,Monday, Saturday آشکار می باشد، اما در دیگر زبان ها برای نام گذاری روزهای هفته از معیارهای دیگر استفاده گردیده است.
مسعود تقوایی؛ پروین شفیعی
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 39-44
چکیده
مطالعه در زمینه صنایع روستایی که بدون تردید یکی از شرورتهای مهم اقتصادی است چرا که افزایش جمعیت و به تبع آن کاهش امکانات باعث بیکاری افراد میگردد مگر این که یک بخشی این کمبودها و مشکلات را کاهش داده و از آنها بکاهد. لذا صنعتی کردن روستاها در مفهوم واقعی آن یکی از عملکردهای مهم، در جهت اشتغال، بالا بردن درآمد افراد و در نهایت ...
بیشتر
مطالعه در زمینه صنایع روستایی که بدون تردید یکی از شرورتهای مهم اقتصادی است چرا که افزایش جمعیت و به تبع آن کاهش امکانات باعث بیکاری افراد میگردد مگر این که یک بخشی این کمبودها و مشکلات را کاهش داده و از آنها بکاهد. لذا صنعتی کردن روستاها در مفهوم واقعی آن یکی از عملکردهای مهم، در جهت اشتغال، بالا بردن درآمد افراد و در نهایت جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها می باشد زیرا با خروج روستائیان از روستاها نه تنها مشکل این مناطق حل نخواهد شد بلکه مشکلات مضاعف خواهد گردید و با توجه به این مطلب که صنایع روستایی مکملی برای دو بخش کشاورزی و دامپروری به شمار می آید قصد داریم تا این مهم را بررسی نموده و کلاً بگوییم صنایع روستایی چه است؟ چه خصوصیتی دارند و ضمن مطالعه به طبقه بندی آنعا پرداخته، اهمیت روش های توسعه و حمایت، مشکلات استقرار این صنایع و تفاوت مابین صنایع شهری و روستایی و جایگاه این صنایع در اقتصاد ایران را مورد بررسی قرار دهیم. امید است چارچوبه آن چراغی فرا راه آیندگان و مسئولین باشد تا با توسعه صنایع روستایی و ایجاد اشتغال از مهاجرت مداوم روستائیان جلوگیری به عمل آید.
حمید رضا ارشاد منش
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 45-48
چکیده
با توجه به اهمیت تجهیز کارگاهی در عملیات عمرانی عظیم، باید اذعان داشت که تجهیز کارگاهی عمرانی، قابل مقایسه با تجهیز سایر کارگاهها نیست. از این رو در این رابطه، نکاتی چند به شرح زیر یادآوری میشود: - برآورد هزینه تجهیز کارگاهی باید توسط مهندس مشاور به صورت درصد نسبت به کل طرح تعیین شود. مشاور در رابطه با نحوه پرداخت هزینه تجهیز گارگاهی، ...
بیشتر
با توجه به اهمیت تجهیز کارگاهی در عملیات عمرانی عظیم، باید اذعان داشت که تجهیز کارگاهی عمرانی، قابل مقایسه با تجهیز سایر کارگاهها نیست. از این رو در این رابطه، نکاتی چند به شرح زیر یادآوری میشود: - برآورد هزینه تجهیز کارگاهی باید توسط مهندس مشاور به صورت درصد نسبت به کل طرح تعیین شود. مشاور در رابطه با نحوه پرداخت هزینه تجهیز گارگاهی، متناسب با مراحل زمانی اجرای تجهیز کارگاهی، در مشخصات و یا فهرست بها، پیش بینی های لازم را با توجه به دستورالعمل های مربوطه به عمل خواهد آورد درصد هزینه تجهیز کارگاهی بسته به نوع پروژه و مشخصات آن، شرایط توپوگرافی، شرایط اقلیمی منطقه طرح تغییر می کند و درصد ثابتی نیست. - منظور از تجهیز و برچیدن کارگاه ها، تأمین ابنیه، ساختمان ها، تأسیسات، تجهیزات و ماشین آلات به روش احداث، نصب در کارگاه یا در اختیار گرفتن، آنها از امکانات موجود در محل، به صورت خرید خدمات یا اجاره است.
مریم احمد پور (مترجم)
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 49-53
چکیده
علم و دانش کنونی ما در زمینه افزایش بارش تعریفی به این مضمون دارد: به کارگیری مواد باروری مناسب در زمان و مکان درست که باعث تغییراتی در ابرها می شود، بطوری که در اثر این تغییرات ابرها به صورتی متفاوت و به نحوی قابل پیش بینی رفتار کنند. نتایج مفیدی نیز حاصل شود. تکنولوژی باروری ابر به منظور تأمین راه ها و امکاناتی جهت دست یابی به ...
بیشتر
علم و دانش کنونی ما در زمینه افزایش بارش تعریفی به این مضمون دارد: به کارگیری مواد باروری مناسب در زمان و مکان درست که باعث تغییراتی در ابرها می شود، بطوری که در اثر این تغییرات ابرها به صورتی متفاوت و به نحوی قابل پیش بینی رفتار کنند. نتایج مفیدی نیز حاصل شود. تکنولوژی باروری ابر به منظور تأمین راه ها و امکاناتی جهت دست یابی به این نوع دخالت در فرآیندهای ابری توسعه می یابد و در اجرای آن از ملاحظات علمی استفاده می کند. براساس دانش ما، طبیعت در شرایط ابری بسیار متنوع، از طریق دو فرآیند عمده متفاوت باران ایجاد می کند و اگر خواهان نتایج مفیدی هستیم تکنولوژی مذکور باید با علم دقیق به فرآیندهای واقعی و طبیعی به کار رود. از سوئی وضعیت علم فیزیک ابر طوری است که می تواند حداکثر برای اجرای تکنولوژی متناسب با شرایط مختلف ابری، رهنمودهای کیفی ارائه کند تا دستورالعمل های دقیق. در مقایسه با برخی از رویکردهای موجود نسبت به اصلاح ابرها که مستلزم «مهندسی نمودن» است، این تلاش علمی به عنوان محور اصلی فعالیت های پژوهشی جاری می باشد. بهتر است بپذیریم اصول تکنولوژی مورد بحث در سطرهای آتی، مبنای علمی نسبتاً محدودی دارند و اجرای آنها فقط در سایه درک روشن از ابهاماتی که هنوز نیازمند توضیح هستند عملی می گردد. تکنولوژی باروی ابر شامل دو مؤلفه مهم می شود که عبارتند از: 1- کاربرد استراتژی های مناسب باروری ابر. 2- تکنولوژی تولید مواد باروری.
سیما بوذری
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 54-60
چکیده
زنان تقریباً نیمی از جمعیت روستا را تشکیل می دهند و بیش از نیمی از فعالیت های اقتصادی- اجتماعی روستا متکی به فعالیت های آنان می باشد، اما قبل از سال 1970 چنین فرض می گردید که فرآیند توسعه، مردان و زنان را یکسان تحت تأثیر قرار می دهد چرا که در آن هنگام مقدار تولید با اقتصاد نقد، موازنه برقرار می نمود لذا قسمت اعظم کارهای ...
بیشتر
زنان تقریباً نیمی از جمعیت روستا را تشکیل می دهند و بیش از نیمی از فعالیت های اقتصادی- اجتماعی روستا متکی به فعالیت های آنان می باشد، اما قبل از سال 1970 چنین فرض می گردید که فرآیند توسعه، مردان و زنان را یکسان تحت تأثیر قرار می دهد چرا که در آن هنگام مقدار تولید با اقتصاد نقد، موازنه برقرار می نمود لذا قسمت اعظم کارهای زنان نادیده گرفته می شد. وقتی آشکار شد که توسعه اقتصادی فقر را از طریق اثرات «رخنه به پایین» به طور اتوماتیک ریشه کن نمی سازد، مسائل توزیع تساوی منافع برای مردان و زنان، در تئوری های توسعه اهمیت عمدهای یافت و از این زمان بحث توسعه نیروی انسانی و مسائل مربوط به آن مطرح گردید. اعضای جوامع روستایی به طور اعم و زنان روستایی به طور اخص از جمله گنجینه های کشف نشده ای هستند که به علت عدم دستیابی به منابع فرهنگی و به ویژه عدم دسترسی به امکانات و تسهیلات آموزشی همواره در تنگنای استضعاف فرهنگی قرار داشته و هرگز نتوانسته اند در حد کمال از توانایی ها و استعدادهای فطری خدادادی خود بهره مند گردند و همواره در فرآیند توسعه مورد بی مهری قرار گرفته اند. نگاهی به وضعیت زنان روستایی ایران و میزان مشارکت زنان در برنامه ریزی های توسعه این امر را روشنتر بیان می کند.
علی براتیان؛ زهره مریانجی
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، صفحه 61-64
چکیده
فرآیند تبدیل آب به بخار را تبخیر گویند که در آن مولکول های آب با گرفتن 600 کالری حرارت سطح آب را ترک می کنند این فرآیند می تواند از سطح آب های آزاد یا از سطح خاک و یا بوسیله گیاهان انجام شود. مقدار آبی که وسیله گیاهان به جو داده میشود، تعرق می نامند. مقدار تبخیر از سطوح خاک و گیاه را نمی توان از یکدیگر تفکیک کرد به همین ...
بیشتر
فرآیند تبدیل آب به بخار را تبخیر گویند که در آن مولکول های آب با گرفتن 600 کالری حرارت سطح آب را ترک می کنند این فرآیند می تواند از سطح آب های آزاد یا از سطح خاک و یا بوسیله گیاهان انجام شود. مقدار آبی که وسیله گیاهان به جو داده میشود، تعرق می نامند. مقدار تبخیر از سطوح خاک و گیاه را نمی توان از یکدیگر تفکیک کرد به همین جهت به مجموعه مقدار تبخیر از سطوح خاک و تعرق از شاخ و برگ گیاه، تبخیر و تعرق (evapotranspirathon) گفته می شود. اهمیت تبخیر و تعرق از اینجا معلوم می گردد که یادآوری کنیم در سطح دنیا 57 درصدآبی که روی خشکی ها می ریزد مستقیماً تبخیر می شود. عوامل مؤثر بر تبخیر بسیارند که از موارد مهم آن می توان: تابش خورشید، میزان رطوبت موجود در طبیعت، باد و سرعت آن را نام برد. تابش خورشید انرژی مورد نیاز برای عمل تبخیر را فراهم می سازد از این رو در طی روز و در فصل تابستان به دلیل تابش بیشتر خورسید انرژی بیشتری برای عمل تبخیر وجود دارد و تبخیر در این هنگام به حداکثر خود می رسد. همچنین در عرض های شمالی است. میزان رطوبت یا درجه اشباع هوا نیز در میزان تبخیر مؤثر است، چنانچه در هوای خشک میزان تبخیر بیشتر از هوای مرطوب است و باد با خارج نمودن لایه اشباع و جایگزین کردن هوای خشکتر عمل تبخیر را تشدید می کند. تعیین میزان تبخیر و تعرق در مناطق مختلف از چند نظر حائز اهمیت می باشد: اولاً رطوبت از طریق تبخیر دمای منطقه را کنترل میکند و لذا اندازه گیری آن می تواند در تعیین نوع اقلیم منطقه مؤثر باشد. ثانیاً تبخیر از سطح رودخانه، دریاچه و مخازن مختلف باعث تلفات آب میشود که لازم است مقدار آن محاسبه شود. ثالثاً تبخیر و تعرق از سطح پوشش گیاهان داخل حوضه آبریز که آن نیز جزء تلفات آب به حساب می آید، از اجزای مهم چرخه آب محسوب می شود. رابعاً میزان آبی که در طرح های آبیاری به مصرف زراعت و درختان می رسد نیز براساس تبخیر و تعرق انجام می گیرد و تعیین ابعاد شبکه های آبیاری ارتباط مستقیمی با مقدار و زمان آی مصرفی که به صورت تبخیر و تعرق وارد جو می شود، دارد. از آنجا که استان همدان به عنوان یکی از مناطق کشاورزی کشور محسوب می شود، لذا مطالعه تبخیر و تعرق و میزان آن در این استان به منظور برآورد نیاز واقعی گیاه به آب و توسعه اقتصادی منطقه ضرورت دارد. اندازهگیری تبخیر و تعرق به دو صورت انجام می پذیرد: روش مستقیم که اندازه گیری آن با دستگاه لایسیمتر و تشت تبخیر و غیره انجام می شود و روش دوم اندازه گیری تجربی است که در آن معمولاً از فرمول های و معادله های عملی برای تخمین میزان تبخیر و تعرق استفاده می شود.