نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محسن سقایی

استادیار گروه جغرافیا ،دانشگاه پیام نور ،تهران

چکیده

گسترش فضایی بی رویه و بدون برنامه شهرهای بزرگ و متوسط کشور در چند دهه گذشته، باعث شکل‌گیری بافت‌های جدید شهری در مجاورت شهرها و جابجایی ساکنان و کاربری‌های شهری به نواحی جدید گردیده است. در نتیجه این جابجایی، به تدریج بافت‌های قدیمی شهرها که نقطه‌ی جوشش اصلی یک شهر و نشان دهنده‌ی هویت آن شهر می‌باشد، کارکرد و حیات اجتماعی- اقتصادی خود را از دست داده و با از دست دادن حیات شهری خود، به سمت رکود و فرسودگی گرایش پیدا کرده‌اند. هدف از این پژوهش  شناسایی و اولویت‌بندی بافت‌های فرسوده‌ی منطقه 5 شهر اصفهان به منظور احیاء و نوسازی، تقویت پایه‌ها و مبانی نظری و با بهره‌گیری از روش فرایند سلسله مراتبی در سیستم اطلاعات جغرافیایی بر اساس معیارها و شاخص‌ها می‌باشد. بر این اساس نوع پژوهش نظری-کاربردی و روش بررسی آن توصیفی-پیمایشی است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی در محیط نرم‌افزاری Arc GIS، بافت‌های فرسوده منطقه 5 شهر اصفهان شناسایی و اولویت‌بندی برای احیاء و مدیریت بهینه‌سازی شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر حداقل 53 بافت فرسوده در 15 ناحیه اصفهان با جمعیّت 350000 نفری وجود دارد.منطقه 5 شهرداری اصفهان به عنوان منطقه مورد مطالعه از قاعده فوق مستثنی نبوده و در زمره بافت‌های فرسوده کشور محسوب می‌گردد.
نتایج تحقیق مشخص می‌کند که کمبود امکانات،خدمات شهری و تأسیسات زیربنایی سبب مهاجرت ساکنان بومی به مناطق دیگر شهر شده و باعث منفی شدن نرخ رشد جمعیت بافت، طی سال‌های اخیر شده است. با توجه به وضعیت اجتماعی - اقتصادی ساکنان بافت، روند بهسازی و نوسازی درون بافت کند گردیده، بطوری که این عوامل سبب فرسوده شدن و تخریب بیشتر بافت شده است.

کلیدواژه‌ها

• مدل تحلیل سلسله مراتبی
• سیستم اطلاعات جغرافیایی
• بافت فرسوده
• منطقه 5 شهر اصفهان
• بهینه سازی

20.1001.1.25883860.1397.27.105.13.5

عنوان مقاله [English]

Identification and prioritization of urban deteriorated texture in order to reduce the earthquake-induced vulnerability - Case study: Region 5 in Esfahan

نویسنده [English]

• Mohsen Saghaei

Assistant professor of Geography and Urban planning payam noor University, Isfahan ,Iran

چکیده [English]

Extended Abstract
Introduction
The worn out textures are one of a variety of urban textures that are spatially unstable due to physical deterioration and inappropriate enjoyment and the existence of vulnerable infrastructures and are one of the main challenges facing most cities and especially metropolises. Currently, 53 spots of worn-out texture spots have been identified in 15 regions of Esfahan which now have 350,000 inhabitants living in these areas. Meanwhile, the extent of the worn out texture in the Isfahan’s region 5 is 69.75 hectares. This article seeks the extent to which the identification and prioritization of worn out textures within the scope of the study area can affect the revival and reduction of their vulnerability.
 
Methodology
Regarding the purpose of the research, this research is an applied type and the method of studying and analyzing information and data is a descriptive-survey method. According to the country's standards, the criteria of the gravels fineness, impermeability, and instability have been taken into considerations, and analyses were carried out using the AHP model and the GIS software.
 
Discussion
The main objective of this research is to prioritize worn out textures for restoration and renovation, the first step of which is to identify such textures. The criteria and indices which have been considered in this research include: material genus, the degree of deterioration, the age and the extent of the real estate, and to analyze the desirability and prioritization of worn out texture in order to modify the texture erosion, the indexes should be scored after defining the criteria and indexes and performing the initial classification. In the next step, scoring of the internal values of each of the indices was done and in the final stage, the coefficient of importance of each criterion was determined using the AHP model and the Thomas hourly table and the criteria with the same weight were combined and the final output was obtained.
 
Conclusion
The results indicate that the lack of facilities, utilities and infrastructure has led to the migration of local residents to other areas and negatively impacted the population growth rate in recent years. On the other hand, due to the socioeconomic condition of the inhabitants of the texture, the process of reconstruction and renovation inside the texture has slowed down and this factor has exacerbated the deterioration of the texture.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Worn out texture
• Vulnerability
• Earthquake
• Esfahan region 5