نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد،پردیس فارابی، دانشگاه تهران، ایران

2 استاد ، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران

3 استادیار، پردیس فارابی، دانشگاه تهران ، ایران

4 دانشیار دانشگاه مالک اشتر

چکیده

آمایش مناطق مرزی، بهرهبرداری مطلوب از کلیه امکانات انسانی و فضایی این مناطق در جهت بهبود وضع مادی و معنوی جامعه به دنبال تبیین مبانی نظری سازماندهی مطلوب فضایی پایدار انسان، سرزمین و فعالیتهای انسانی در مناطق مرزی با توجه به ویژگیهای این مناطق در چارچوب طرح آمایش سرزمین و تحقق توسعه و امنیت ملی است.به واقع میتوان گفت که برنامه ریزی برای توسعه مناطق محروم و عقب مانده به ویژه مناطق مرزی به علت جایگاه شان در توسعه و امنیت در بسیاری از کشورها ازجمله ایران ضرورت تام یافته است. این پژوهش به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف توسعهای کاربردی میباشد. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانهای و میدانی میباشد که از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل متخصصین در زمینه مطالعات مرزی میباشد، که با استفاده از نمونهگیری هدفمند 30 نفر از بین آنها انتخاب شده است.در ادامه به تحلیل مفهوم استنباطی مرز از دیدگاههای مختلف پرداخته شده و با مطالعه وضعیت توسعه یافتگی مناطق نابرابری ها مشخص شده اند. همچنین جایگاه ناحیه موردمطالعه در مبادلات مرزی نیز با استفاده از ارائه آمارهای موجودبررسیشده است.سپس با استفاده از الگوی تحلیلی SWOT به شناخت سایر توانمندیها و مشکلات محیطی ناحیه مورد مطالعه با رویکرد آمایشی جهت برنامه ریزی توسعه پرداخته شده است. نتایج به دست آمده حاکی از این است که مناطق مرزی ازلحاظ برخورداری در وضعیت محروم قرار دارند و همچنین از ظرفیتهای این مناطق به نحو درستی استفاده نشده است، که با یک برنامه استراتژیک متناسب میتوان در جهت دستیابی به توسعه این مناطق گام برداشت.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Development Strategies of Border Regions with Spatial Planning Approach Case Study: Urmia–Salmas Zone

نویسندگان [English]

  • hatem parnian 1
  • Karamatollah Ziyari 2
  • Mohammad Mirehie 3
  • Mahdi modiri 4

1 MSc, Farabi Campus,Tehran University of Tehran, Iran

2 Professor, Faculty of Geography, University of Tehran, Iran

3 Assistant Professor, Farabi Campus, University of Tehran, Iran

4 Associate Professor, Malek - Ashtar University of Technology, Iran

چکیده [English]

Abstract [1]
Land preparation of border regions, optimal exploitation of all human and spatial facilities of these areas in order to improve the material and spiritual condition of the society, Following the explanation of the theoretical foundations of the desirable organization of the sustainable spatial of man, land and human activities in the border regions, are within the framework of the land preparation plan and the realization of development And national security, considering  the characteristics of these areas. Indeed, it can be said that planning for the development of deprived and backward regions, especially the border areas, has become a necessity due to their position in the development and security in many countries, including Iran. This research is a descriptive-analytical research in terms of methodology and     an applied-developmental one in terms of objectives. Data gathering method is in the form of library and field information, and the tools of interview and questionnaire have been used. The statistical population of this study includes experts in the field of border studies, of which 30 have been selected using purposeful sampling. Then, the analysis of the border inferential concept has been studied from the different points of view and inequalities have been identified by studying the situation of the development of regions. The location of the studied area in border exchanges has also been examined by presenting existing statistics. Then, using the SWOT analytical model, other capabilities and environmental problems of the studied area were investigated using a preparatory approach for development planning. The results indicate that the border regions are in a deprived condition in terms of enjoyment and the capacities of these regions have not been exploited properly too. An appropriate strategic plan can be taken to achieve the development of these regions.
 



[1] - به دلیل کیفیت نامناسب ترجمه (چکیده مبسوط انگلیسیِ دریافتی) نشریه، به ناچار اقدام به ترجمه مجدد متن مختصر چکیده فارسی و انتشار آن به جای چکیده مبسوط انگلیسی نموده است.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategy
  • development
  • Border Regions
  • land Preparation
  • Urmia - Salmas
1- ابراهیم‌زاده، موسوی، کاظمی‌زاد؛ عیسی، میرنجف، شمس الله (1390). «تحلیل فضای نابرابری‌های منطقه‌ای میان مناطق مرزی و مرکزی ایران»، فصلنامه ژئوپلتیک، شماره1 صفحات 235-214
2- پرنیان، حاتم (1394). تدوین استراتژی‌های توسعه مناطق مرزی از دیدگاه آمایش سرزمین. پایان نامه کارشناسی ارشد،  پردیس فارابی، دانشگاه تهران.
3- تقوایی، وارثی، شیخ بیگلو؛ مسعود، حمیدرضا، رعنا (1390)، «تحلیل نابرابری‌های توسعه ناحیه‌ای در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی انسانی، شماره 78، صفحات 168-153.
4 - تودارو، مایکل(1378). توسعه اقتصادی در جهان سوم، تهران: انتشارات سازمان برنامه‌وبودجه.
5- ذکی، پاشالو؛ یاشار، احمد (1393)، «بررسی کاربرد بازارچه‌های مرزی آذربایجان غربی»، همایش ملی مرزنشینی، توسعه پایدار و فرصت‌های سرمایه‌گذاری، پارس‌آباد مغان
6- عزتی، حیدری پور، اقبالی؛ نصرالله، اسفندیار،  ناصر (1390)، «نقش و جایگاه آمایش مناطق مرزی در نظام برنامه‌ریزی»، مجله علمی – پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، شماره4 صفحات180-196.
7- عندلیب، علیرضا (1380)، نظریه‌های پایه و اصول آمایش مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
8- معطوف، شریف(1381)، «بررسی پدیده عدم تعادل‌های منطقه‌ای در برابر توسعه کشور و استخراج درس‌هایی از طرح توسعه شهرستان مرزی نهبندان برای استفاده در تدوین برنامه چهارم توسعه کشور»، مجموعه مقالات همایش چالش‌ها و چشم اندازهای توسعه ایران، تهران: انتشارات شریعه توس.
9- میرنجف، موسوی (1390). برنامه‌ریزی توسعه شهرهای مرزی، ، مشهد، 1390.
10- میسرا، آرپی(1392)، چارچوب مکانی برنامه‌ریزی چند سطحی در ایران، دفتر آموزش برنامه‌ریزی منطقه‌ای در ایران.
11- نامی، حیدری پور؛ محمد حسن، اسفندیار (1390)، «الگوهای جدید برای محاسبه دقیق مساحت و طول مرزهای کشور ج.ا.ایران»، فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، شماره 2، صفحات 248-229.
12- Hadder,H.(2003), Urbanisation and Regional Development, Maruzen, , Planning: Mixing data,experts and Gis p, 3.
13- Nebahr, A(2005), The impact Of Eu Enlargenment On Europsen border reigion, Hwwa Discussio .
14- Streeten,Elsevier (1997). The special Problems of Smallcountries, World Development,