نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم انتظامی ناجا

چکیده

سیستم­های اطلاعات جغرافیایی (GIS) اوایل دهه 1960 برای اولین در کانادا مطرح شد واز آن تاریخ به بعد روز به روز برطرفداران آن افزوده شد و در دهه 80 جنبه جهانی پیدا کرد.
 هم اکنون مؤسسات بزرگ و حتی شرکتهای کوچک که شمار کارکنان آنها از تعداد انگشتان دست تجاوز نمی­ کند، یا سیستم­ های اطلاعات جغرافیایی ملی و فراگیر نموده ­اند تا بتوانند اطلاعات و داده­ های ذی قیمتی را در اختیار ادارات و شرکت­های دولتی و خصوصی قرار دهند. بدین  طریق آنها از دوباره کاری ­ها در امر جمع آوری داده ­ها و رقومی کردن نقشه ­ها جلوگیری می­ کنند.
امروزه بیشتر مقالات به این علم، نتیجه آزمایش ­های انجام شده در میدان را منعکس می­ کنند و کمتر به مبانی این علم می­ پردازند. در نتیجه اغلب دیده می­ شود که متخصصین در مرحله پیشرفته علم بسیار توانا ولی در مرحله بنیادی ضعیف هستند.
برخلاف بیشتر انواع داده­ هایی که در سیستم­های جدید اطلاعاتی به طور معمول به کاربرده می­ شوند، داده ­های جغرافیایی از پیچیدگی ویژه ­ای برخوردارند، زیرا این داده ­ها بایستی شامل اطلاعاتی درباره موقعیت مکانی، ارتباطات توپولوژیک محتمل و ویژگی­ های ثبت شده موضوعات باشند، جنبه­ های توپولوژیک و مکانی سیستم اطلاعات جغرافیایی در طراحی و نقشه­ کشی، وجوه افتراق بین این سیستم­ها و سیستم جدید اطلاعاتی دیگر هستند که در بانکداری، تحقیقات کتابخانه­ ای و برای رزرو بلیط هواپیما و ثبت پرونده ­های پزشکی به کار گرفته می­ شوند.
داده­ های جغرافیایی با تکیه بر سیستم­ های مختصات استاندارد به مکان­ هایی از سطح زمین مربوط می­ شوند. چنانچه موضوع مورد مطالعه سطح محدودی را شامل شود، سیستم مختصات می ­تواند صرفاً محلی باشد و در غیر این صورت ممکن است در سطح شبکه ملی یا در سطح بین ­المللی به صورت شبکه تصویری باشد، مانند: سیستم مختصات  شبکه مرکاتور که مورد قبول همگان است. داده ­های جغرافیایی اغلب به عنوان مصداق جغرافیایی «موضوعات» و پدیده­ها به رسمیت شناخته شده ­اند. تمامی مطالعات جغرافیایی از مفاهیم پدیده شناختی مثل شهر، رودخانه دشت سیلابی، حدود طبقات گونه ­های گیاهی و پیوستگی خاک به منزله اجزای اصلی تجزیه و تحلیل و ترکیب اطلاعات پیچیده استفاده می ­کند.

عنوان مقاله [English]

Geographic Data in Computers

نویسنده [English]

  • Seyyed Ali Ebadinejad

Member of Faculty, Police University

چکیده [English]

Geographic Information System (GIS) was introduced for the first time in Canada in the early 1960s, and since then its users increased day by day until it became global in the 1980s.
Large institutions, and even small companies whose number of staff do not exceed the number of the two hands’ fingers, have established national or global geographic information systems to be able to provide valuable information and data to public and private departments and companies. In this way, they prevent unnecessary repeat of work during collecting data and digitizing maps.
Today, most of the papers in this science reflect the results of field experiments and pay less attention to the principles of this science. As a result, it's often observed that experts are very capable at the advanced stage of science but weak at its fundamental stage.
Unlike most data types that are commonly used in new information systems, geographic data is of particular complexity, since these data should include information about location, probable topological connections and recorded characteristics of certain matters. The topological and spatial aspects of the GIS used in design and mapping, and the means of distinguishing between these systems and a new system are among the information that have applications in various fields such as banking, secondary research, booking of airplane tickets and recording medical cases.
Geographic data are connected to certain points of the earth’s surface based on standard coordinate systems. If the subject under study relates only to a limited area, the coordinate system can be purely local, otherwise it may be a visual network at the national or international level, such as the Mercator Coordinate System, which is confirmed by everyone in the field. Geographic data are often recognized as a geographical example of "topics" and phenomena. All geographic studies use phenomenological concepts such as city, river, flood plain, limits of classes of plant species and soil continuity as the main components of the analysis and synthesis of complex information.

1- ثنایی­نژاد سیدحسین، مقدمه­ای بر سیستم­های اطلاعات جغرافیایی، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، چاپ دوم، بهار 1377.
2- ثنایی نژاد، سیدحسین، فرجی سبکبار، حسنعلی، کاربرد((GIS با استفاده از (ARC/INFO) در برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، چاپ اول 1378.
3- سازمان نقشه­برداری کشور، سیستم­های اطلاعات جغرافیایی، سازمان نقشه برداری کشور، 1375.
4- سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، سیستم­های اطلاعات جغرافیایی ((GIS، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، 1378.
5- طاهرکیا، حسن، سیستم اطلاعات جغرافیایی، انتشارات سمت، چاپ اول، 1376.