نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه امام حسین (علیه ‏السلام)

چکیده

خلیج فارس داراى موقعیت جغرافیایى برجسته ‏اى است. شرایط طبیعى از جمله کمى عمق، شورى آب و تبخیر زیاد از یک سو و ارتباط محدود با آبادی هاى آزاد جهان از طرف دیگر باعث برقرارى اکوسیستم ویژه‏اى گردیده که مجموعه حیاتى داخل خلیج فارس و سواحل آن را شکل مى ‏دهد.
خلیج فارس از گذشته‏ هاى دور تا کنون به عنوان یکى از مهمترین مناطق استراتژیکى جهان محسوب مى‏ شود. منطقه خلیج فارس یک واحد ژئوپلتیکى مى‏ باشد که در حوضه‏ هاى گسترده ‏تر ژئواستراتژیک اقیانوس هند قرار مى‏ گیرد.
منطقه جغرافیایى خلیج فارس به عنوان یکى از مراکز بسیار فعال اقتصادى با جهان عمل مى ‏نماید. صادرات آن را نفت و گاز و واردات آن را محصولات صنعتى ومواد غذایى تشکیل مى‏ دهند. استعداد طبیعى و منابع سرشار نفت و گاز در برقرارى نظام اقتصادى تک محصولى کشورهاى ساحلى تأثیر گذاشته است.

عنوان مقاله [English]

Persian Gulf and Islands of Iran (Part III)

نویسنده [English]

  • Seyyed Yahya Safavi

Associate Professor, Imam Hossein University

چکیده [English]

The Persian Gulf has a prominent geographic position. Natural conditions such as little depth, water salinity and high evaporation on the one hand, and limited communication with open lands of the world on the other, have created a special ecosystem within the Persian Gulf and its coasts.
The Persian Gulf has long been regarded as one of the most important strategic regions of the world. The Persian Gulf region is a geopolitical unit located in the wider geostrategic basins of the Indian Ocean.
The geographic region of the Persian Gulf acts as one of the most active economic centers in the world. It’s major exports are oil and gas and it’s imports mainly consist of industrial and food products. Natural potential and vast oil and gas resources have contributed to the establishment of a single-product economic system in coastal countries.

1- اسدى، بیژن؛ خلیج‏فارس از دیدگاه آمار و ارقام.
2- ترابى، یوسف؛ بررسى روابط اقتصادى و نظامى ایران و ایالات متحده آمریکا؛ تهران، نشر عروج، 1379.
3- تکمیل همایون، ناصر؛ مفهوم امنیت دریایى در تاریخ ایران؛ مجموعه مقالات سومین سمینار خلیج فارس، 1369.
4- جعفرى ولدانى، اصغر؛ نگاهى تاریخى به جزایر ایرانى تنب و ابوموسى؛ وزارت امور خارجه، 1376.
5- جغرافیاى ایران ؛ جلد اول؛ وزارت آموزش و پرورش.
6- حافظ‏نیا، محمدرضا؛ خلیج فارس و نقش استراتژیک تنگه هرمز، سمت، 1367.
7- سرکیس، نیکلاس؛ نفت تنها و آخرین شانس خاورمیانه؛ مترجم: ارسلان ثابت سعیدى؛ تهران، امیرکبیر، 1363.
8- عزتى، عزت‏ا...؛ جغرافیاى نظامى ایران؛ دانشکده افسرى، 1366.
9- عقلمند، احمد؛ تحلیلى بر اوضاع ژئوپلیتیک و استراتژیک خلیج‏فارس؛ مجموعه مقالات سمینار مسائل خلیج‏فارس، دفتر مطالعات سیاسى و بین‏المللى، 1368.
10- فرهنگ گیتاشناسى، 1360.
11- کیهان، مسعود؛ جغرافیاى طبیعى خلیج‏فارس، مجموعه مقالات سمینار خلیج‏فارس.
12- مانیان فر، مصطفى؛ لرد کروزون و خلیج‏فارس، ماهنامه خلیج‏فارس و امنیت، خرداد و تیر 1380.
13- میرحیدر، درّه؛ ژئوپلیتیک تنگه هرمز و خلیج‏فارس، مجله سیاست خارجى.