نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمى دانشگاه تهران

2 دانشجوى کارشناسى ارشد جغرافیا و برنامه‏ ریزى شهرى

چکیده

جهانى شدن (Globalization) واژه‏ اى است که امروز در بسیارى از متون علمى یافت مى‏ شود و کمتر محققى است که درباره آن تفکر و تعقل نکرده باشد. بى شک چنانچه بحث از جهانى شدن است، بایستى در پى دستاوردهاى خواسته یا ناخواسته آن بود و یقین داشت فرایندى بدین قدرت متضمن تأثیر و تغییر است. فرایند جهانى شدن از یک سو و تأثیر پذیرى شهرها از اوضاع و احوال آن از سوى دیگر لزوم توجه به اثرات متقابل این دو را گوشزد مى‏ کند، جریانى که براى شهرها به عنوان اصلى‏ ترین و مهمترین سکونتگاه انسانى بسیار حیاتى مى‏ نماید.
این گفتار بر آن است تا به همراه ارائه سابقه ‏اى کوتاه از جهانى شدن، بر تأثیر آن بر شهرها تأکید نموده و ماهیت این تأثیرات را در کشورهاى توسعه یافته و توسعه نیافته یا در حال توسعه از جنبه‏ هاى اقتصادى، اجتماعى - فرهنگى، زیست محیطى و کالبدى بررسى نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Globalization and the Evolution of Cities

نویسندگان [English]

  • Hossein Hataminejad 1
  • Ebrahim Jahangir 2

1 Member of Faculty, University of Tehran

2 Graduate Student of Geography and Urban Planning

چکیده [English]

Globalization is a term now found in many scientific texts, and practically all scholars have had certain contemplations about it. Undoubtedly, if there are thoughts about achievement of globalization, both desirable and unwanted results of it must be taken into account, and it is certain that a process of this power involves influence and change. The process of globalization on the one hand, and its impacts on cities on the other, indicate the need to pay attention to the interactions of these two, which is vital for cities as the main and most important human settlements.
This discourse, along with presenting a brief history of globalization, highlights impacts of this process on cities, and examines the nature of these effects in developed and underdeveloped or developing countries in economic, socio-cultural, environmental and physical terms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • globalization
  • world city
  • developing countries
  • developed countries
  • urban life
1- آبادیان، حسین؛ جهانى شدن و سامان فرهنگى ایران - مجموعه مقالات فرهنگ در عصر جهانى شدن، نشر روزبه، 1382.
2- اسکات، آلن جان ؛ شهر - منطقه‏هاى جهانى، ترجمه پانته آلطفى، انتشارات پردازش و برنامه ریزى شهرى، تهران، 1384
3- پیشگاهى فرد، زهرا؛ نگرشى ژئوپلیتیکى بر پدیده جهانى شدن تئورى نظامهاى فضا - منطقه‏اى، دوره عالى جنگ، 1380
4- رفیعى، محمد حسین؛ آنسوى جهانى سازى، نشر حمدیه، چاپ اول تابستان، 1381.
5- زنگنه، حمید؛ توسعه اقتصادى و جهانى شدن، نظرى به تجارب کشورها، فصلنامه اطلاعات سیاسى اقتصادى، شماره 208و 207 آذر و دى 1383
6- زیارى، کرامت اللّه ؛ مکتبها، نظریه و مدلهاى برنامه ریزى منطقه‏اى، انتشارات دانشگاه یزد، 1383
7- شکوئى، حسین؛ اندیشه‏هاى نو در فلسفه جغرافیا (جلد اول)، انتشارات گیتاشناسى، 1377.
8- شورت ،جان رنه ؛ نظم شهرى در آمدى بر شهرها، فرهنگ و قدرت، ترجمه اسماعیل چاوشى، دانشگاه تربیت معلم تهران، چاپ اول زمستان 1381.
9- شولت، یان آرت؛ نگاهى مو شکافانه بر پدیده جهانى شدن، ترجمه مسعود کرباسیان، شرکت انتشارات علمى و فرهنگى، بهار، 1382
10- صرافى، مظفر؛ شهرى شدن جهانى و جهانى شدن شهر ؛ فصلنامه سیاسى اقتصادى، شماره 155 و 156، سال 1379.
11- عظیمى، ناصر؛ شهر نشینى و مبانى نظام شهرى، نشر نیکا، 1381
12- غفورى، محمد؛ سرشت جهانى شدن، زمینه‏ها و چالش‏هاى آن، فصلنامه اطلاعات سیاسى و اقتصادى، شماره 208و 207 آذر و دى 1383.
13- فکوهى، ناصر؛ انسان‏شناسى شهرى، نشرنى، 1383.
14- قوام، سید عبدالعلى؛ جهانى شدن و جهان سوم روند جهانى شدن و موقعیت جوامع در حال توسعه در نظام بین الملل، دفتر مطالعات سیاسى و بین المللى، تهران 1383.
15- نوازنى، بهرام؛ جهانى شدن و پیامدهاى آن براى ایران، نشر نگارش علوم، بهار 1382.
16- نو نژاد، مسعود؛ جهانى شدن، مفاهیم، ابزارها، پیامدها، دیدگاهها، فصلنامه اطلاعات سیاسى اقتصادى، شماره 208و 207 آذر و دى 1383.
17- هاروى، دیوید؛ هنر رانت: جهانى شدن، انحصار و کالایى شدن فرهنگ، ترجمه سید حسن نبوى، اقتصاد سیاسى، شماره 1 بهار 1382.
18- هادیانى، زهره؛ تأثیرات جهانى شدن بر فضاى کلان شهرها، فصلنامه آموزش جغرافیا، شماره 3 و 4 دوره نوزدهم، سال 1384
19- هلد، دیوید و مک گرو، آنتونى ؛ جهانى شدن و مخالفان آن، ترجمه مسعود کرباسیان، شرکت انتشارات علمى و فرهنگى تهران، 1382.
20- Budyko`m.i (1980) global ecology; progress Publishers
21- Daniels ` Peter et al. (2001) human geography issues for 21s century; Prentice hall, hallow.
22-  Harvey` d (1989) the condition of Postmodernism ; oxford
23-  Kleniewski` nancy (2005) sities and society; blakweel Publishing, oxford
24-  Michael` pacione (2001) urban geography: a global perpective: routeldge. london
25- Power` marcus (2003) rethinking development geographies; routledge. london
26-  Simmonds` roger and Hack`gery (2000) global city regiong: their emerging forms landon; spon press
27-  Wheeler` jameso (2000) cities in the telecommunication age; routledg, newyork and london