نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده جغرافیاى دانشگاه تهران

2 دانشجوى کارشناسى ارشد جغرافیا و برنامه‏ ریزى شهرى دانشگاه تهران

چکیده

امروزه بحث پایدارى محیطى و نیز بهبود محیط زیست شهرى از مهمترین نگرانى ‏هاى کارشناسان و طراحان شهرى است که این نگرانى‏ ها با توجه به پیچیدگى‏ هاى موجود در فضاها و عملکردها، در کلان شهرها نمود بیشترى یافته است. براى حل این مشکل راهکارهاى مختلفى از طرف کارشناسان پیشنهاد شده است که به دلیل هزینه‏ هاى بالا، اجراى آنها در عمل امکان‏ پذیر نمى‏باشد. از این رو روش راحت‏ تر براى رفع این مشکل ایجاد فضاى سبز شهرى است. فضاى سبز شهرى که هم داراى بازده ى اجتماعى و هم بازدهى محیطى هستند به عنوان یک عامل زنده و حیاتى در کنار کالبد شهر تعیین کننده ساخت شکل شهر است و ایجاد آنها به عنوان راهکارهایى در رفع معضلات زیست محیطى بسیار مهم و حائز اهمیت مى‏ باشد. احداث فضاى سبز و کاشت درختان در سطح شهر داراى ضوابط و استانداردهاى مربوط به خودش است که باید در طراحى آنها را مد نظر قرار داد. این تحقیق که از نوع کاربردى و روش بررسى آن توصیفى - تحلیلى مى ‏باشد به دنبال بررسى میزان درجه مطلوبیت فضاى سبز در سطح شهر، بررسى سرانه استانداردهاى فضاى سبز در ایران و جهان، استانداردهاى موجود و کاربردى در زمینه کاشت درختان، استانداردهاى متناسب در رابطه با مقیاس قرارگیرى آنها و همچنین ضوابط و قوانین مربوط به نحوه طراحى هر یک از آنهادر سطح شهرمى‏ پردازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Applicable Standards and Regulations on Tree Planting and Green Space Design in the City

نویسندگان [English]

  • Mahdi Gharkhlou 1
  • Mohammad Hossein Janbabanejad Touri 2

1 Associate Professor, Faculty of Geography, University of Tehran

2 Graduate Student of Geography and Urban Planning, University of Tehran

چکیده [English]

Today environmental sustainability and improvement of urban environment are among the main concerns of urban experts and designers, which have become more pronounced in metropolitan areas due to complexity of spaces and functions. To solve this problem, various solutions have been suggested by experts whose implementation is not practical due to high costs. Hence, a more convenient way of resolving this problem is to create urban green space. The green space of city, which has both social and environmental efficiency, determines shape of city as a vital factor along with city's body, and it is important to develop it as a solution to the environmental problems. The construction of green space and tree planting across the city have their own standards and regulations that should be considered in their design. In this research, which is of applied type and uses descriptive-analytical method, the degree of acceptability of green space utilization in the city, per capita standards of green space in Iran and the world, existing and applicable standards in the field of tree planting, appropriate standards concerning their density and deploy, as well as rules and regulations related to their design in the urban area are studied.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Planning
  • Standards and Regulations
  • Trees
  • Green space
  • City
1- احمدیه، مژگان، شهر فضاى سبز زیبایى، جستارهاى شهر سازى، فصلنامه تحلیلى - پژوهشى علوم اجتماعى، سال پنجم شماره 17 و 18، پائیز 1385.
2- ایران نژاد پاریزى، محمد حسین، جنگل کارى، آموزشهاى فنى و حرفه‏اى رسمى رشته تولید نهال و جنگل کارى، انتشارات موسسه فرهنگى و هنرى شقایق روستا، چاپ اول، 1382.
3- بهمن فر، هومن، محرم نژاد، ناصر، توسعه پایدار فضاى سبز شهرى در شهرتهران، مجموعه مقالات شهر سازى، مرداد 1385.
4- بیژن زاد، محمد رضا، بررسى فضاى سبز شهر تهران، انتشارات بخش فرهنگى دفتر مرکزى جهاد دانشگاهى، چاپ اول، تابستان 1369.
5- حقانى، مجید، ابراهیمى، فرزانه، بررسى اهمیت و اثرات فضاى سبز به عنوان بخشى از دانشهاى مداخله گر در برنامه ریزى کالبدى و طراحى شهرى، مجموعه مقالات همایش‏هاى آموزشى و پژوهشى فضاى سبز شهر تهران، جلد دوم، 1380.
6- رستم خانى، پروانه، لقایى، حسنعلى، اصول طراحى فضاى سبز در محیط‏هاى مسکونى، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، چاپ اول 1383
7- روحانى، غزاله ، طراحى باغ و احداث فضاى سبز، انتشارات پارت، تهران 1365.
8- سعیدنیا، احمد، کاربرى زمین شهرى، کتاب سبز راهنماى شهرداریها، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهاى کشور، جلد 2، چاپ سوم 1383
9- سعید نیا، احمد، کتاب سبز شهردارى - فضاى سبز شهرى، انتشارات سازمان شهرداریهاى کشور، جلد نهم چاپ اول 1379.
10- شکوهى، على، نقش Fuzzy-GIS در مکان یابى بهینه کاربرى‏هاى شهرى، کنگره GIS شهرى، دانشگاه شمال، آمل، مجموعه مقالات شهرسازى، 1385.
11- شیبانى، حسن على، میر بادین، على رضا رستگار، محمد على، مشخصات کاربرى درختان و درختچه‏هاى مناسب فضاى سبز، انتشارات برهمند، چاپ اول، بهار 1376.
12- شیعه، اسماعیل، مقدمه‏اى بر مبانى برنامه ریزى شهرى، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، چاپ هفتم اردیبهشت 1376.
13- کاملى، محمد ضا، مختصرى پیرامون مبانى طراحى فضاى سبز شهرى و نگهدارى و توسعه آن، مجموعه مقالات سمینار فضاى سبز، چاپ اول 1371.
14- کوندر، سوزان، درختان مناسب براى باغها و پارکهاى کوچک، ترجمه واحد انتشارات سازمان پارکها و فضاى سبز شهر تهران، چاپ اول، تابستان 1374.
15- محمدى، علیرضا، اسکندرى، ابوالقاسم، ضرورت توجه به سرانه‏هاى فضاى سبز و ارتباط آن با افزایش جمعیت شهرى، فصلنامه شهر سازى و معمارى آبادى، سال شانزدهم، شماره 51، تابستان 1385.
16- مجنونیان، هنریک، مباحثى پیرامون پارکها، فضاى سبز و تفرجگاهها، انتشارات سازمان پارکها و فضاى سبز شهر تهران، چاپ اول تابستان، 1374.
17- مهندسین مشاور معمار و شهر ساز، عمران و آب و انرژى، برنامه ریزى و طراحى کاشت، بخش تحقیق و توسعه، جلد اول پاییز 1380.
18- مهندسین مشاور معمار و شهر ساز، عمران و آب و انرژى، شهر سالم، شناخت علل ریشه‏ها و خاستگاه‏هاى توسعه ناموزون تهران، بخش تحقیق و توسعه، جلد اول تابستان، 1380.
19- مهندسان مشاور پارس ویستا، سرانه کاربریهاى خدمات شهرى، جلد اول - مطالعات نظرى و تجارب جهانى، انتشارات سازمان شهرداریهاى کشور، تهران 1380
20- نقوى، رضا، نادر نژاد، مسعود، زایر زاده، على، ملاحظات فنى نحوه ایجاد فضاى سبز در معابر شهرى، مجموعه مقالات سمینار فضاى سبز 1371.
21- هریس، ریچارد ویلسن، درختکارى، مدیریت تلفیق درختان، درختچه‏ها و گیاهان بالا رونده در فضاى سبز، جلد اول، انتشارات سازمان پارکها و فضاى سبز شهر تهران، 1379.
22- Dechiara, Joseph; Koppelman, Leek, Urban Planning and Design Criteria, Van Nostrand Reinhold, New York, 1382.