نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• حسین محمدی

عضو هیأت علمى دانشکده جغرافیاى دانشگاه ‏تهران

چکیده

جامعه آمارى مورد استفاده این تحقیق دماى فصلى و سالانه ایران در طول دوره 35 ساله (1995-1960) بود. در این راستا در بین 110 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژى ایستگاه­هاى سینوپتیک اصفهان، اهواز، بندر انزلى، بندر عباس، تبریز، خرم آباد، زاهدان، مشهد و یزد که داده ‏هاى دماى آنها در طول 35 سال کامل بوده و نیاز به بازسازى نداشته‏ اند انتخاب گردید. سری­ هاى دماى سالانه ایستگاه ­هاى انتخابى ایران براى تحلیل تغییرات دوره‏ اى با آزمون‏ هاى عاملى و نا عاملى سنجیده شدند. بر اساس سنجش سری­ ها، سری­ هاى دماى اهواز، بندرعباس، خرم آباد و مشهد از الگوهاى تغییرات دوره‏ اى پیروى مى‏ کنند و بقیه ایستگاه ‏ها بدون تغییرات دوره‏ اى بودند. سری هاى داراى تغییرات دوره‏ اى با شیوه تغییرات درصدى، تغییرات دوره‏ اى‏ شان تحلیل و پیش بینى شد.
با توجه به تحلیل و پیش بینى تغییرات دوره ‏اى دماى ایستگاه‏ ها، قسمت‏ هاى شمال شرقى، جنوب و جنوب غربى ایران داراى تغییرات دوره ‏اى هستند و قسمت‏هاى مرکزى، شمال و شمال غربى ایران از الگوهاى تغییرات دوره ‏اى پیروى نمى‏ کنند.

کلیدواژه‌ها

• سرى‏ هاى دما
• تغییرات دوره ‏اى
• دماى فصلى
• آزمون هاى عاملى
• خود همبستگى

20.1001.1.25883860.1387.17.65.4.6

عنوان مقاله [English]

Periodic Variations of Temperature in Iran

نویسنده [English]

• Hossein Mohammadi

Member of the Faculty of Geography, University of Tehran

چکیده [English]

The statistical sample used in this research was the seasonal and annual temperature in Iran during the period of 35 years (1960-1995). In this regard, among 110 synoptic and climatologic stations, synoptic stations of Isfahan, Ahwaz, Bandar Anzali, Bandar Abbas, Tabriz, Khorramabad, Zahedan, Mashhad and Yazd, whose temperature data are complete during 35 years and need not to be reconstructed have been selected. The annual temperature series of selected Iranian stations were evaluated in terms of analysis of periodic variations by factor and non-factor tests. Based on series examinations, temperature series of Ahwaz, Bandar Abbas, Khorramabad and Mashhad follow the patterns of periodic changes, and the rest of the stations were without periodic variations. The series with periodic variations were analyzed and predicted by percentage change method.
Considering the analysis and prediction of periodic changes in temperature of the stations, the northeastern, southern and southwestern parts of Iran have periodic changes, and the central, northern and northwest of Iran do not follow the periodic variation patterns.

کلیدواژه‌ها [English]

• Temperature series
• periodic variations
• seasonal temperature
• factor analyses
• self-correlation