نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست (گرایش ارزیابی و آمایش سرزمین)، دانشگاه پیام نور تهران شرق

2 استادیار گروه منابع طبیعی و محیط زیست، دانشکده علوم کشاورزی،دانشگاه پیام نور، تهران

چکیده

ارزیابی توان اکولوژیک فرایندی است که تلاش دارد از طریق تنظیم رابطه انسان با طبیعت، توسعهای در خور و هماهنگ با طبیعت را فراهم سازد. منطقه حفاظت شده آقداغ به مساحت 93889 هکتار، در جنوب استان اردبیل (جنوب شهرستان خلخال) و شمال استان زنجان واقع گردیده است. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری جنگلداری در منطقه حفاظت شده آق داغ و بررسی میزان انطباق کاربری فعلی جنگلداری با توان اکولوژیک منطقه برای کاربری مذکور میباشد. فرآیند ارزیابی توان اکولوژیکی در پژوهش حاضر شامل سه بخش اساسی است که پس از شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمع­بندی داده­ها، توان اکولوژیکی در محدوده­ی مطالعاتی تعیین گردیده است. لایههای اطلاعاتی مورد استفاده در این مطالعه عبارتنداز: خاکشناسی، اقلیم، پوشش گیاهی، شکل زمین، هیدرولوژی و کاربری اراضی. بررسیها نشان میدهد توان جنگلداری با مساحت کلی 5/11293 هکتار بوده که نتایج حاکی از عدم وجود طبقه 1، 2 و 7 جنگلداری به دلیل وضعیت بیوفیزیکی و به ویژه ارتفاعات و اقلیم منطقه میباشد، به طوری که تنها طبقات 3، 4، 5 و 6 جنگلداری در حوضه مورد مطالعه وجود دارد. الگوهای کاربری طبقات جنگلی شناسایی شده، با ارزیابی توان آنها در منطقه منطبق بوده و در وضع موجود نیز دارای کاربری جنگلی میباشد ولی طبقه 6 جنگلی در حال حاضر دارای کاربری مرتعی میباشد و از چهار طبقه جنگلداری موجود در منطقه سهم طبقه شش جنگلی از همه بیشتر است. یافتهها حاکی از آن است که این منطقه محدودیت زیادی برای رشد جنگل تجاری دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of ecological potential of AqDagh Protected Area for forestry uses

نویسندگان [English]

  • Nafiseh Rezapour Andabili 1
  • Marzieh Alikhah Asl 2

1 M.A student in environment (Major: land preparation and Evaluation), Payam Noor University, East Tehran branch, Iran

2 Assistant professor, Department of natural resources and environment, Faculty of agricultural sciences, Payam Noor university, Tehran, Islamic Republic of Iran

چکیده [English]

Abstract[1]
Evaluation of ecological potential is a process which attempts to establish an appropriate and balanced development between human and nature through adjusting their relationship. Aqdagh protected area with a total area of 93889 hectares is located south of Ardebil province (south of Khalkhal city) and north of Zanjan province. The purpose of this study is to evaluate the ecological potential of forestry use in the protected area of Aqdagh and to assess the current adaptation of forestry use to the ecological potential of the area for the above mentioned uses. The process of ecological potential assessment in this study consists of three main parts that after ecological resource identification, analyzing and aggregating the data, ecological potential has been determined in the study area. The information layers used in this study are: soil, climate, vegetation, landform, hydrology and land use. Studies show that the forestry potential has been with a total area of 11293.5 hectares and the results indicate that forestry classes 1, 2 and 7 are absent due to the biophysical status and especially the altitudes and climate of the region, so that only forestry classes 3, 4, 5 and 6 are present in the study basin. Use patterns of the identified forest classes are consistent with the assessment of their potentials in the region and they also have forest uses in the current situation,however, the forest class 6 currently has pasture use and of the four forestry classes in the region,the share of the forest class 6 is the most. Findings indicate that this area has many limitations for the growth of commercial forest.



[1]   - به دلیل کیفیت نامناسب متن چکیده مبسوط انگلیسیِ ارائه شده توسط نویسنده مسئول مقاله، نشریه به ناچار اقدام به ترجمه مجدد متن چکیده فارسی و انتشار آن به جای چکیده مبسوط انگلیسی نموده است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • AqDagh protected area
  • Evaluation of ecological capability
  • Zonation
  • GIS
1- امیری، جلالی، سلمان ماهینی، حسینی، دهکردی؛ محمدجواد، سیدغلامعلی، عبدالرسول، سیدمحسن، فرود؛ 1388؛ ارزیابی توان ا کولوژیک جنگل‌های  حوضه‌های  آبخیز دو هزار و سه هزار شمال ایران با استفاده ازGIS، فصلنامه محیط شناسی، سال سی و پنجم، شماره 50، 33 – 43.
2- اداره کل منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، 1392.
3- پورخباز، اقدر، محمدیاری، رحیمی؛ امیررضا، حسین، فاطمه، وحید؛ 1393؛ اجرای مدل اکولوژیک کشاورزی با استفاده از AHP و FAHP در محیط GIS (مطالعه موردی: منطقه خائیز بهبهان)، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، شماره 4، 21- 49.
4- سازمان حفاظت محیط زیست، استان آذربایجان شرقی، 1392.
5- سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، استان تهران، 1392.
6- سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل، 1392.
7- مخدوم، مجید،1392 ، شالوده آمایش سرزمین، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهاردهم، 289 صفحه.
8- مخدوم، درویش صفت، جعفرزاده، مخدوم؛ مجید، علی‌‌اصغر، هورفر، عبدالرضا؛ 1388؛ ارزیابی و برنامه‌ریزی محیط زیست با سامانه اطلاعات جغرافیایی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 304 صفحه.
9- مرادزاده، بابایی، متاجی؛ فردین، ساسان، اسدالله؛ 1390؛ ارزیابی توان اکولوژیکی توسعه سطحی جنگل با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: منطقه دادآباد در استان لرستان)، مجله تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده، سال دوم، شماره چهارم، 12-23.
10- نجفی‌فر، علی، 1390؛ نقش آمایش سرزمین در مدیریت بهینه جنگل‌های زاگرس (مطالعه موردی: حوضه سراب دره شهر، استان ایلام)، فصلنامة علمی - پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، جلد 19، شماره4، 510-522.
11- نوری، صیدایی؛ هدایت‌الله، اسکندر؛ 1389؛ ارزیابی توان ا کولوژیکی محیط برای تعیین مناطق مستعد کشاورزی با استفاده از GIS) بخش مرکزی شهرستان کیار)، فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 21، شماره 37، 33-46.
12- Akinci, H, Özalp, A, Turgut, B, 2013, Agricultural land use suitability analysis using GIS and AHP technique", Computers and Electronics in Agriculture, No. 97, pp. 71-82.
13-  Bagheri, M, Sulaiman, W and Vaghefi, N, 2013, Application of geographic information system technique and analytical hierarchy process model for land-use suitability analysis on coastal area", J Coast Conserv, No. 17, pp.1-10.
14- Pennington, M, 2000, Urban policy and Public choice theory and Politics of urban containment", Journal of Environmental and Planning policy, No.18, pp.25-32.
15- Peng, L, Chen, W, Li, M, Bai, Y and Pan, Y, 2014, GIS-based study of the spatial distribution suitability of livestock and poultry farming: The case of Putian, Fujian, China", Computers and Electronics in Agriculture, No. 108, pp. 183-190.
16- Sorroor, R,2008, Applied Geography and Land Use Loges Tics" ,3 th Edition. Iran:the Compiling and Studing Organization of Universities' Humanities Books(Samt).