نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتى

2 دانشجوى کارشناسى ارشد اقلیم ‏شناسى دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهیدبهشتى

چکیده

از آن جا که فراوانى روزهاى بارشى یکى از عوامل مهم تعیین کننده شرایط آب و هوایى یک سرزمین است، براى بهره‏ بردارى بهتر از منابع آب و خاک ارزشمند پهنه پربارش غرب ایران (در این پژوهش شامل استان ‏هاى زنجان، قزوین، مرکزى، لرستان، کردستان، ایلام، کرمانشاه و همدان)، موضوع تعیین سهم فصلى از فراوانى سالانه روزهاى بارشى در یک بازه 31 ساله (1973 تا 2003) مورد توجه قرار گرفت. این مهم با گردآورى مقادیر فراوانى ماهانه روزهاى بارشى از 16 ایستگاه هواسنجى در گستره استان‏ هاى یاد شده به انجام رسید. مقایسه میانگین مقادیر میان فصل‏ ها و سال پهنه‏ بندى سرزمین بر پایه ضرایب تعیین حاصل از معادلات وایازى چندگانه نشان داد فصل زمستان در مقایسه با دیگر فصول در اغلب مناطق، داراى بیشترین هماهنگى و در عین حال بالاترین تعادل مکانى مقادیر و روزهاى بارشى است. این یافته مى‏ تواند گویاى افزایش سهم فراوانى روزهاى بارشى سایر فصل‏ ها طى سال هایى باشد که زمستان از روزهاى بارشى کمترى برخوردار است. در این میان تنها در 5 شهر از جمله خرم آباد بهار به جاى زمستان به عنوان فصل مطمئن بارش قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Seasonal Distribution of Precipitation Days in Western Iran

نویسندگان [English]

  • Gholam Reza Barati 1
  • Fatemeh Soleimani 2

1 Assistant Profesor of the Faculty of Geoscience, Shahid Beheshti University

2 Graduate Student of Climatology, Faculty of Geoscience, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

Since the frequency of rainy days is one of the decisive factors in determining the climatic conditions of a land, the issue of determining the seasonal share of the annual frequency of precipitation days was considered in a 31-year interval (1973-2003) in the western zone of Iran enjoying high rates of precipitation (in this research including Zanjan, Qazvin, Markazi, Lorestan, Kordestan, Ilam, Kermanshah and Hamedan), in order to help better utilization of valuable soil and water resources. This important task was accomplished by collecting the frequency figures of monthly rainy days from 16 meteorological  stations in the above mentioned provinces. Comparison of mean values ​​between seasons and year of land zoning based on the coefficients determined by regressive equations showed that winter season, in comparison with other seasons in most regions, has the highest coordination and also the highest spatial  equilibrium in terms of precipitation amounts and number of precipitation days. . This finding may indicate an increase in the frequency of precipitation days in other seasons in the years when winter has less rainy days. Only 5 in cities, including Khorramabad, spring has replaced winter as the reliable  season in terms of precipitation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Precipitation days
  • Coefficient of Determination
  • Zoning
  • West of Iran
1- علیجانى، ب. علم اقلیم‏شناسى، 1376، فصلنامه تحقیقات جغرافیایى، 45:55-40.
2- علیجانى، ب. 1373، نگرشى در کاربرد آب و هواشناسى در مدیریت منابع و توسعه‏ى کشور (نقش آب و هوا در طراحى مسکن)، مجله تحقیقات جغرافیایى، 35:45-61.
3- WMO.2002,Climate and Sustainable Development. World Climate News,21:p23.
4- غلامى بیرقدار،م.ع، 1373، اقلیم ایران و محدودیت‏هاى منابع آب، مجله نیوار، شماره 22:38-48.
5- وایزمن،و.ناپ جان، ل.گرى،هـ.ت،1366، مقدمه‏اى بر هیدرولوژى - مبانى هیدرولوژى و هیدرولوژى آمارى، ترجمه على اصغر موحد دانش، جلدیکم، نشر عمیدى.
6- عساکره، ح.1387، بررسى احتمال تواتر و تداوم روزهاى بارانى در شهر تبریز با استفاده از مدل زنجیر مارکف، مجله تحقیقات منابع آب،11:46-56.
7- Alijani, B. Harman, T.1985, Synoptic Climatology of Iran. Annals of the Association of American Geographers; Vol.75;No.3;pp 404-416
8- حکمتى، ص. 1386، روندیابى بارش‏هاى غرب ایران، پایان نامه کارشناسى ارشد گروه جغرافیاى طبیعى دانشگاه رازى.
9- ملکى،ن. 1386، تحلیل سینوپتیکى بارشهاى سنگین روزانه (بیش از 30 میلى‏متر) در غرب کشور در سالهاى 2007-1998،پایان نامه کارشناسى ارشد گروه جغرافیاى طبیعى دانشگاه رازى.
10- علیجانى،ب. 1375، آب و هواى ایران، چاپ دوم، انتشارات پیام نور.
11- براتى، غ. حیدرى،ا. 1382، رده‏بندى منابع رطوبتى بارش‏هاى غرب ایران (سال آبى 1984-1985)، مجموعه مقالات سومین کنفرانس منطقه‏اى و اولین کنفرانس ملى تغییر اقلیم، اصفهان:16-22.
12- رضیئى،ط. عزیزى،ق.1387،بررسى توزیع مکانى بارندگى فصلى و سالانه در غرب ایران، مجله پژوهش‏هاى جغرافیاى طبیعى، شماره 65:93-100.