نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمى دانشگاه زنجان

2 کارشناس ارشد اقلیم شناسى

چکیده

دما و بارش دو مهّم متغیر اقلیمى مى‏باشند که در زندگى و فعالیت‏ هاى افراد تأثیر به سزایى دارند. این دو عنصر، در حالت کلى داراى تغییرات وابسته به هم مى‏باشند. در این تحقیق، میزان همبستگى میان دما و بارش، به وسیله ضریب همبستگى خطى پیرسون تعیین مى‏شود. وجود یا عدم وجود رابطه خطى بین دما و بارش نیز آزمون گردید. همچنین تأثیر همزمان دما و رطوبت نسبى بر روى بارش محاسبه شده و معنادارى رگرسیون بررسى شد. در این تحقیق جهت ترسیم نمودارها و تحلیل رگرسیون چند متغیره، از نرم‏ افزار SPSS استفاده شده است. با استفاده از یافته ‏هاى این تحقیق، مشخص شد که رابطه‏ اى ضعیف و معکوس بین دما و بارش وجود دارد. سهم واقعى تغییرات دما در بارش 3.61درصد بوده و بسیار کم مى ‏باشد و بین دما و بارش رابطه خطى برقرار نیست. در رگرسیون دو متغیرى نیز دما تأثیر معنى دارى در بارش نشان نداد؛ ولى رطوبت نسبى متغیر مؤثرى در بارش این ایستگاه بود. در این مطالعه، میانگین سالانه دما و بارش ایستگاه زنجان در طول دوره آمارى 2005-1956 که از سایت هواشناسى استخراج شده؛ مورد استفاده قرار گرفته است. زنجان در َ41 ْ36 شمالى و َ 29ْ48 شرقى در شمال غرب ایران واقع شده است. ارتفاع این شهر نسبت به دریا، در محل ایستگاه، 1620 متر مى‏باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of temperature and relative humidity on precipitation during recent decades (Case study: Zanjan station)

نویسندگان [English]

  • Hossein Asakereh 1
  • Soheila Maleki 2

1 Member of Faculty, University of Zanjan

2 Master of Climatology

چکیده [English]

Temperature and precipitation are two important climatic variables that have a significant effect on life and activities of individuals. These two elements are generally dependent on each other. In this research, the correlation between temperature and precipitation is determined using Pearson correlation coefficient. The existence or absence of a linear relationship between temperature and precipitation was also examined. Furthermore, the simultaneous effect of temperature and relative humidity on rainfall was calculated and the significance of regression was investigated. In this study, SPSS software was used for drawing graphs and multivariate regression analysis. Using the findings of this research, it was shown that there is a weak inverse relation between temperature and precipitation. The actual contribution of temperature changes in precipitation is 3.61% which is very low, and there is no linear relationship between temperature and precipitation. In the two-variable regression, the temperature had again no significant effect on rainfall, but relative humidity was an effective variable in precipitation of this station. In this study, the mean annual temperature and precipitation of Zanjan station, extracted from the meteorological website, have been used during the statistical period of 1956-2005. Zanjan is located on the northern 36o41 and eastern 29o48 in the northwest of Iran. The city’s altitude at the station is 1620 meters.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Correlation
  • Simple Regression
  • Two-variable Regression
1- آذر، عادل و مومنى، منصور.(1378): آمار و کاربرد آن در مدیریت (جلد اول)، تهران: انتشارات سمت.
2- آذر، عادل و مومنى، منصور.(1381): آمار و کاربرد آن در مدیریت (جلددوم)، تهران: انتشارات سمت.
3- جهانبخش، سعید و ترابى، سیما(1383):«بررسى و پیش‏بینى تغییرات دما و بارش در ایران». فصلنامه تحقیقات جغرافیایى، شماره 74.
4- عساکره، حسین و خردمندنیا، منوچهر.(1381):«مدل سازى SARIMA براى متوسط درجه حرارت ماهانه».نیوار، شماره 46 و 47.
5- عساکره، حسین.(1383):«تحلیل آمارى بر تغییرات میانگین سالانه دماى شهر زنجان طى دهه‏هاى اخیر» نیوار شماره 52 و 53.
6- غیور، حسنعلى و کیارسى، فرینوش.(1382:«تعیین همگنى آمار بارندگى در ایستگاه‏هاى باران سنجى رودخانه بشار با استفاده از نرم افزار spss». سپهر، شماره 48.
7- کاویانى، محمدرضا و علیجانى، بهلول (1380): مبانى آب و هواشناسى، تهران: انتشارات سمت.
8- کرلینجر، پدهاوزر (1384): کاربرد رگرسیون چند متغیرى در پژوهش‏هاى رفتارى، ترجمه حسن سرایى، تهران: انتشارات سمت.7