نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه سیستان وبلوچستان

2 کارشناس ارشد اقلیم شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

از دیدگاه هواشناختی،  اگر کمینه دمای روزانه به زیر صفر درجه سلسیوس تنزل یابد، یخبندان حادث شده است. این مقاله با هدف پژوهش جهت پیش‌بینی و روندیابی یخبندان‌های زودرس پاییزه شهرستان خاش انجام شده است. برای مطالعه یخبندان‌های زودرس، تاریخ اولین روز یخبندان  دوره آماری از سال 1365 تا 1387 بررسی شد. احتمالات  و دوره‌های بازگشت شروع یخبندان پاییزه (زودرس) با توزیع نرمال و توزیع لوگ- پیرسن نوع 3 برآورد شد، در توزیع لوگ- پیرسن نوع 3 با احتمال 99 درصد زودتر از 17 آبان ماه، با احتمال 95 درصد زودتر از 24 آبانماه و در توزیع نرمال با احتمال 95 درصد زودتر از 21 آبان ماه یخبندان شروع نمی‌شود. ضریب تغییر داده‌ها 2/21 درصد محاسبه شد، که بیانگر نوسان نسبتاً زیاد در زمان آغاز یخبندان می‌باشد. با ترسیم نمودار اولین روز یخبندان و میانگین متحرک 11 ساله آن،  سیر وقوع یخبندان‌ها روندیابی شد، نتایج نشان داد که طی چند دهه گذشته شروع یخبندان پاییزه به سمت زمستان  عقب‌نشینی کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Statistical analysis and prediction of early frost in Khash city

نویسندگان [English]

  • Taghi Tavoosi 1
  • Mohsen Armesh 2

1 Sistan va Baluchestan University

2 Sistan va Baluchestan University

چکیده [English]

From a meteorological point of view, frost occurs when minimum daily temperature decreases to 0 °C. This study seeks to predict and rout early autumn frosts in Khash city. To study early frosts, the first day of frost in the statistical period of 1986 to 2008 was investigated. Probabilities and return periods of autumn frosts (early frosts) were estimated using normal distribution and Log Pearson type 3 distribution. In Log Pearson type 3 distribution, there is 99 percent probability that frost does not begin before 8 October, 95 percent probability that frost does not begin before 15 October. In normal distribution, there is 95 percent probability that frost does not begin before 12 October. Coefficient of data change is 21.2 which indicates relatively high frequency in the time of frost. A graph of the first day of frost and its 11 year average was prepared and frost occurring process was routed. Results indicate that during the last decades frost has retreated toward winter.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • early frost
  • Climate
  • Log Pearson type 3 distribution
  • Khash
1- اسماعیلی، رضا، (1386)، بررسی یخبندان‌های  دیررس بهاره ازدیدگاه آماری - سینوپتیکی و اثرات  آن بر محصولات باغی مطالعه موردی  شهرستان مه ولایت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد،  دانشگاه سیستان و بلوچستان، گروه جغرافیای طبیعی.
2- بهیار، محمدباقر و اکرم پرنده خوزانی،  (1382)،  «بررسی شاخص‌ها و ویژگی‌های  یخبندان  و پیش‌بینی آماری آن در استان چهارمحال و بختیاری»، اداره کل هواشناسی استان اصفهان.
3- جباری،  ایرج، (1385)، روش‌های آماری در علوم  محیطی، چاپ دوم،  کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه.
4- خالدی، شهریار؛ (1374)، آب و هواشناسی کاربردی،  چاپ اول،  انتشارات قومس.
5- خلجی، مهدی، (1380)، «پیش‌بینی سرمای دیررس بهاره و یخبندان زودرس پاییزه برای تعدادی از گیاهان زراعی و باغی در استان چهارمحال بختیاری»، دانشگاه شهرکرد.
6 -سایت سازمان هواشناسی کشور به آدرس(www.weather.ir) .
7- علیجانی، بهلول، (1379)، آب وهوای ایران، چاپ چهارم، تهران، انتشارات پیام نور.
8- علیجانی، بهلول ومحمدرضا کاویانی، (1378)، مبانی آب وهواشناسی، چاپ ششم،  تهران : انتشارات سمت.
9- علیزاده، امین، (1381)، اصول هیدرولوژی کاربردی، چاپ چهاردهم، مشهد: انتشارات دانشگاه امام رضا.
10- علیزاده، امین و عوض  کوچکی، (1374)، کشاورزی آب وهوا، تألیف ج.ه.چنگ، چاپ اول،  مشهد:نشر مشهد.
11- کاویانی، محمدرضا، (1386)، میکروکلیماتولوژی، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت.
12- مهدوی، محمد، (1386)،  هیدرولوژی کاربردی،  جلددوم،  چاپ پنجم، تهران: نشردانشگاه تهران.
13- مهدوی، مسعود و مهدی طاهرخانی، (1385)، کاربرد آمار در جغرافیا،  چاپ دوم،  تهران:  نشرقومس.