نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر

2 کارشناس ارشد اقلیم شناسی دانشگاه تهران و مدرس دانشگاه پیام نور قزوین

3 استادیار اقلیم شناسی دانشگاه تهران

4 دانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

 به منظور شناخت سامانه­ های همدیدی مؤثر در ایجاد یخبند ان­های متوسط و شدید شهر تهران و نیز چگونگی تبدیل یخبندان متوسط و شدید به یکدیگر، واکاوی همدیدی یخبندان با استفاده از نقشه­های سطح متوسط دریا و تراز های850 و700 هکتوپاسکال در دورة آماری 45 ساله (2005-1961) انجام شد.
نتایج همدیدی نشان داد که تبدیل یخبندان متوسط به شدید تا فرین به دلیل فرارفت هوای سرد از عرض ­های بالاتر، قرارگیری ناوه روی منطقه یا تابش زمینی می­ باشد. با بررسی نقشه­ های تراز850 هکتوپاسکال مشخص شد کاهش دمای منطقه پژوهش در نتیجة رخداد فرارفت سرد از سامانه­ های مختلف از شمالغرب تا شمالشرق می باشد. در شکل­ گیری یخبندان متوسط و شدید در نقشه سطح متوسط دریا، گسترش زبانة پرفشار سیبری و در تراز 700 هکتوپاسکال قرارگیری ناوه در شرق منطقه بیشترین فراوانی و سهم را دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification of Effective Synoptic Systems in Moderate and Severe Frosts Occurrence in Tehran

نویسندگان [English]

  • Mahdi Modiri 1
  • Zahra Alibakhshi 2
  • Faramarz Khoshakhlaq 3
  • Ali Hanafi 4

1 Associate Professor of Urban planning, Malek-Ashtar University of Technolog

2 Lecturer of Geography, Qazvin Payam-e-Noor University

3 Assistant Professor of Climatology, Geography Faculty-Tehran University

4 PhD Student of Climatology, Esfahan University

چکیده [English]

In order to recognize the effective synoptic system in creation of moderate and severe frosts in Tehran and the conditions under which sever and moderate storms transform into one another, synoptic analysis has been implemented by mean sea level 850 and 700 hp maps in a period of 45 years (1961-2005).
The synoptic results indicated that the transformation of moderate frost into severe and exterminator frost is because of cold weather advection from higher latitude, setting of through over region or earthly radiation. Surveying 850 hp maps, it was recognized that decreasing of temperature in research region arises from the cold advection of various systems from northwest to northeast. In mean sea level maps, extension of Siberian high pressure ridge, and in 700 hp level, setting of through over the eastern part of the district has the most frequency and share in moderate and severe frost formation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • frost
  • synoptic systems
  • thresholds of moderate and severe frost
  • Tehran
1- براتی، علیرضا(1375)، طراحی و پیش بینی الگوهای سینوپتیک یخبندان­ های بهارة ایران، رسالة دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
2- چوخاچی زادة مقدم، محمد باقر(1376)، پرفشار سیبری در شمال شرق ایران، رسالة دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه تهران.
3- حاج پنجعلی زاده، محمد؛1385، تحلیل آماری و سینوپتیکی یخبندان­ های فراگیر در شهر اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل.
4- حیدری گندمان، محمد طالب(1374)، تحلیل آماری و سینوپتیکی یخبندان در غرب ایران، کارشناسی ارشد هواشناسی، مؤسسة ژئوفیزیک دانشگاه تهران.
5- خلجی،مهدی(1380)، پیش­بینی سرمای دیررس بهاره و یخبندان زودرس پائیزه برای تعدادی از گیاهان زراعی و باغی در استان چهار محال بختیاری، نشریه نهال و بذر، جلد17، شماره2.
6- رجبی رضا قلی قشلاقی،کاظم(1384)، اثر یخبندان بر محصول سیب­زمینی در نواحی مختلف استان اردبیل، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
7- سازمان هواشناسی کشور(1386)، آمار و داده­ های دمای روزانة تهران.
8- صادق مغانلو، بهنام(1387)، مطالعة ویژگی­ های یخبندان­ های متوسط و شدید در منطقة اردبیل، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد اردبیل.
9- عزیزی، قاسم(1383)، ارزیابی سینوپتیکی یخبندان های فراگیر در نیمة غرب ایران، فصلنامة مدرس علوم انسانی، دورة 8 ، شمارة 1.
10- فرید مجتهدی، نیما(1385)، واکاوی آماری و سینوپتیکی یخبندان­ های کرانة جنوبی دریای خزر، پایان نامة کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه تهران.
11- قطره سامانی، سعید(1383)، واکاوی سینوپتیکی آغاز و خاتمة یخبندان در استان چهارمحال و بختیاری، پایان نامة کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
12- مجرد قره باغ، فیروز(1376)، تحلیل و پیش بینی یخبندان در آذربایجان، رسالة دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
13- مرادی ، حمیدرضا(1380)، تحلیل سینوپتیکی تاوة قطبی و اثرهای آن بر اقلیم ایران، رسالة دکتری جغرافیای طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس.
14- منصوری ترشیزی، مجتبی(1375)، بررسی سینوپتیکی یخبندان­ های پائیزه استان­ های گیلان و مازندران، کارشناسی ارشد هواشناسی، مؤسسة ژئوفیزیک دانشگاه تهران.
15- نوحی و همکاران(1386)، بررسی و تحلیل تاریخ آغاز و خاتمه یخبندان­ های تابشی و فرارفتی در استان­ های آذربایجان غربی و شرقی، نشریه پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، شماره 75.
16- هژبرپور، قاسم(1386)، تحلیل سینوپتیکی یخبندان­ های منطقه آذربایجان با تأکید بر اردبیل، پایان­نامه کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه تربیت معلم تهران.
17- Boer,Rizaldi. Et al.(1993);  characteristics of Frost in major Wheat-growing Region of Australia ;university of Sydney , N.S.W; Vol.44,1731-43.

18- Meehl , G.A. and et al.(2004);Changes in frost days in simulations of twenty first century climate; National Center for Atmospheric Research, PO Box 3000, Boulder, CO 80307, USA.

19- Rohil and Rogers(1991) and Critchfield (1993); Frost/Freeze Analysis in the Southern climate Region; Southern Regional Climate Center.