نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه اصفهان

چکیده

به منظور برنامهریزی و توسعه مناطق و نواحی، شناخت امکانات و تنگناها و تعیین میزان محرومیت و برخورداری از شاخصهای مورد بررسی در مناطق مورد برنامهریزی، در مرحله اول اهمیت قرار دارد. هدف از تدوین این مقاله سطحبندی شهرستانهای استان ایلام از نظر شاخصهای مکانیزاسیون کشاورزی میباشد که ابتدا در دو قالب، سطحبندی شهرستانهای مورد مطالعه از نظر نسبت بهرهبرداران استفادهکننده و برخوردار از ماشینآلات کشاورزی و سپس در حالت جمع این دو قالب، نسبت به سطحبندی شهرستانهای استان اقدام گردیده است. برای سطحبندی شهرستانها از نظر شاخصهای مورد بررسی، از مدل موریس که از جمله مدلهای مرسوم در زمینه سطحبندی مناطق میباشد، استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که از نظر شاخص نسبت بهرهبرداران استفادهکننده از ماشینآلات کشاورزی، شهرستان دره شهر در رتبه اول و شهرستان ایوان در رتبه آخر و از نظر شاخص نسبت بهرهبرداران برخوردار از ماشینآلات کشاورزی، شهرستان دهلران در رتبه اول و شهرستان مهران در رتبه آخر قرار گرفتهاند. همچنین از نظر شاخص توسعه مکانیزاسیون کشاورزی، که از مجموع شاخصهای قبلی محاسبه گردیده است، شهرستان دهلران در رتبه اول و شهرستان ایوان در رتبه آخر قرار گرفتهاند. نتایج سطحبندی شهرستانهای مورد مطالعه نشان میدهد که دو شهرستان در ردیف شهرستانهای برخوردار، چهار شهرستان در ردیف شهرستانهای نیمه برخوردار و یک شهرستان در ردیف شهرستانهای محروم قرار گرفتهاند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The city of Ilam Province in the development of agricultural mechanization

نویسندگان [English]

  • Yoones Azadi
  • Maghsud Bayat

Isfahan University

چکیده [English]

Recognizing strong and weak points and determining the level of deprivation and enjoyment of the specified indices in these areas are the most important step for planning and developing areas and zones. The present article seeks to rate towns in Ilam province based on the development of agricultural mechanization. To reach this goal, towns under study were first rated in two frameworks regarding the ratio of beneficiaries using agricultural machinery to those enjoying them. Then, towns of Ilam province are rated based on the aggregation of these two frameworks. Morris model, a customary model in rating areas, is used for rating towns based on these indices. Results indicate that Dare Shahr has the first rank and Ivan has the last rank in the ratio of beneficiaries using agricultural machinery, while Dehloran has the first rank and Mehran possess the last rank in the ratio of beneficiaries owning agricultural machinery. Moreover, Dehloran has the first rank and Ivan has the last rank in the index of agricultural mechanization development which is calculated by the aggregation of the previous indices. The results of the ranking indicates that two towns are privileged, four are semi-privileged and one town is in the deprived rank.

1- آسایش، حسین و علیرضا استعلاجی (1382): اصول و روشهای برنامهریزی ناحیهای (مدل ها، روشها و فنون)، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری.
2- افشاری، فرزاد(1386): مکانیزاسیون کشاورزی در ایران، بانک مقالات کشاورزی.
3- بدری، سیدعلی و دیگران (1385): تعیین سطوح توسعهیافتگی نواحی روستایی شهرستان کامیاران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 82.
4- حسینزاده دلیر، کریم (1382): برنامهریزی ناحیهای، انتشارات سمت، تهران.
5- روزنامه جهان اقتصاد(1386): توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در برنامهریزی کشور جایگاه ندارد، شماره 3643.
6- قدیریمعصوم، مجتبی (1377): توانسنجی نواحی جغرافیایی ایران برای برنامهریزی توسعه اقتصادی (دشت مغان)، رساله دوره دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی دانشگاه تهران.
7- گریفین، کیث و کنلی، تری مک (1385): تحقق استراتژی توسعه انسانی، ترجمه غلامرضا خواجهپور، مؤسسه عالی پژوهش و تأمین اجتماعی، تهران.
8- لک، محمدباقر(1385): مکانیزاسیون کشاورزی، برگرفته از سایت مکانیزاسیون کشاورزی.
9- مجله کشاورزی اینترنتی رویان.
10-مرکز آمار ایران(1382): نتایج سرشماری کشاورزی سال 1382 استان ایلام.
11- مرکز آمار ایران (1385): نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان ایلام.
12- مطیعیلنگرودی، سیدحسن(1385): جغرافیای اقتصادی ایران (کشاورزی)، چاپ چهارم، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
13- معصومی اشکوری، سیدحسن(1385): اصول و مبانی برنامهریزی منطقهای، چاپ سوم، انتشارات پیام، تهران.
14- معمارزاده، قدرت ا... (1374): گزارش توسعه انسانی، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، تهران.
15- معین، مژده (1384): مکانیزاسیون کشاورزی در ایران، برگرفته از سایت گواشیر.
16- منصوری، عبدالمنصور، غلام کهزادی و ماریا شرفی (1384)، جغرافیای استان ایلام، انتشارات شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران، تهران.
 
17-Cloke, Paul.J (1983): An Introduction to Rural Settlement Planning, Methuen co. Ltd.
18-www. Asma.org/ Education/ Precollege.