نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرری

چکیده

بشر از گذشتههای دور علاقمند به درک بهتر محیط پیرامونی خود و پدیدههای موجود درآن بوده است. او برای دستیابی به دانش منابع زمینی روشهای گوناگونی را تجربه کرده و در سایه همین تلاشها به فناوریهای نوین دست یافته است. استفاده از هوا و فضا همواره یکی از هدفهای انسان در این زمینه بوده است. با آغاز نخستین پرواز قابل کنترل در حدود یک قرن پیش، اولین عکس هوایی به وسیله هواپیما از سطح زمین برداشته شد و در واقع علم  سنجش از دور متولد شد. با شروع جنگ جهانی اول و استفادهی نظامی از هواپیما، لزوم به کارگیری عکسهای هوایی در جمعآوری اطلاعات و شناسایی منابع زمینی مشخص شد. وقوع جنگ جهانی دوم و به دنبال آن جنگ سرد از یکسو و پیشرفتهای تکنولوژیکی ازطرف دیگر باعث ظهور هواپیماهای اکتشافی در عرصه هوانوردی و سنجش از دور شد. در این مقاله سعی شده است تا به صورت اجمالی مهمترین هواپیماهای اکتشافی و کاربرد آنها در سنجش از دور مورد  بررسی قرار گیرد. طبق یافتههای تحقیق  علیرغم پرتاب ماهوارههای مختلف در فضا که ویژگیهای گوناگون و برتریهایی در زمینهی سنجندهها، تجهیزات وکیفیت تصاویر دارند؛ هنوزهم دربسیاری از مطالعات جغرافیایی از هواپیماهای اکتشافی استفاده میشود.                                                                                       

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Applying exploratory airplanes in geographic study

نویسنده [English]

  • Mohammad Reza Abdoli

Azad University

چکیده [English]

Human beings have always been interested in reaching a better understanding of their environment and its phenomena. They have experienced different methods to achieve an understanding of land resources, and in this way they have reached new technologies. Using air and space has always been one of their goals in this regard. With the first controllable flying airplane in about a century ago, the first aerial photo was taken from the ground and remote sensing was born. With the outbreak of First World War and military use of aircrafts, the necessity of applying aerial photos in information collecting and identifying land resources was recognized. The second World War followed by the Cold war on one hand, and technological developments on the other hand resulted in the emergence of exploratory airplanes in aviation and remote sensing realms. The present article investigates and reviews the most important exploratory airplanes and their applications in remote sensing. Despite many satellites that have been launched with different sensors, equipment and resolutions, results indicate that still many geographic studies take advantage of exploratory airplanes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aviation
  • Remote Sensing
  • aerial photo
  • exploratory airplanes
  • geographic study
1- اعرابی، حسن (1380)؛ افشاگری گستردهتر مأموریتهای جاسوسی هوایی در دوران جنگ سرد، ماهنامه صنایع هوایی،شماره 124،صص 46-44                                 
 2- افتخاری، بهرام (1387)؛ سقوط هواپیمای جاسوسی U-2 آمریکا در خاک شوروی، روزنامه جام جم، شماره 2266، ص 8 3- بابامحمودی،مهدی (1383)؛ جلیقه آسمانی برای خلبانان U-2 و SR-71، ماهنامه صنایع هوایی، شماره 165، صص 53-52
4- خان محمدی، علی محمد (1371)؛ هواپیماهای خفیه کار یا نامرئی،ماهنامه صنایع هوایی، شماره 20، صص 11-8
5- خان محمدی، علی محمد (1377)؛ ماهنامه مرجع، جداول هواپیماهای نظامی، ماهنامه صنایع هوایی، شماره 82، صص 32-30
6- خداشناس، علیرضا (1383)؛ سینیور کرون، ماهنامه صنایع هوایی، شماره 166، صص47-44
7- دهقان فردوس، اکبر (1366)؛ آشنایی با هواپیما،نشرنغمه                                       
8- دهقان فردوس، اکبر( 1382)؛ چگونه انسان به پرواز درآمد، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی
9- دهقانیان،عباس (1364)؛ دانش پرواز- فرهنگ هواپیما،چاپ خرمی                         
10- رجب زاده،احمد (1379)؛ علوم اجتماعی «جامعه شناسی نظام جهانی»،  شرکت چاپ ونشر کتابهای درسی ایران
11- رضوانی، علی اصغر(1383)؛ کاربرد عکسهای هوایی و ماهوارهای در مطالعات شهری ومنطقه ای،انتشارات نسل باران
12- زبیری، محمود، مجد، علیرضا (1380)؛ آشنایی با فن سنجش از دور و کاربرد در منابع طبیعی، انتشارات دانشگاه تهران
13- شولزینگر،رابرت (1379)؛ دیپلماسی آمریکا در قرن بیستم، ترجمه حمید رفیعی مهرآبادی، انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی                                                  
14- غفاریان، سیروس (1387)؛ سرزمین ژنرالها، روزنامه اعتماد، شماره 1905، ص 14 ضمیمه روزانه
15- فاضلی، بهروز، تبریزیان، صادق، شکیب آزاد، مهدی (1345)؛ فرهنگ اطلاعات عمومی، انتشارات افشار
16- کیهانی زاده، نوشیروان (1387)؛ اعلامیه شوروی و تشدید رقابتهای اتمی، روزنامه اعتماد، شماره 1910، ص 7                                                                      
17- محبتی، علی (1350)؛ دنیای هواپیمایی، انتشارات کهنموئی زاده
18- محمدی، حسین، روشن، غلامرضا (1386)؛ تغییراقلیم، کاترینا و امنیت ملی، فصلنامه سپهر، شماره 61، صص 53-50
19- ملک زاده، اردشیر(1371)؛ جاسوسی هوایی بر فراز پرده آهنین، ماهنامه صنایع هوایی، شماره 20، صص 40-37 
20- Crickmore,Paul(2009); Blackbird in thecold war,Air International, January09, Stamford,uk,pp30-38
21- Fensch,Thomas, (2001)The C.I.A and U-2 Program,Newcentury Books
22- Gunston,Bill(1986); Aerospace Dictionary,Janes Publishing
23- Landis,Tony,Dennis,Jenkins(2005); Lockheed secret projects, MBIPublishing
24- Polmar,Norman(2002); The U-2 History Declassified,Zenith Imprint
25- www.air.blogfa.com
26- www.bbcpersian.com
27- www.newcoy.persian.com
28- www.salon.com
29- www.wikipedia.com