نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف آباد

چکیده

 تالاب میقان، چالهای طبیعی است که بین دو رشته کوه زاگرس و ایران مرکزی شکل گرفته، این تالاب در مرکز حوضه و در قلب استان مرکزی گسترده شده است. این حوضه آبی در تقسیمبندی طرح جامع آب کشور با کد مطالعاتی 5-1-7 شناسایی میشود. مساحت این حوضه در حدود 5514 کیلومترمربع و متوسط بارش سالانه آن در حدود 280میلیمتر است. بارش این حوضه در طول زمان از نوسانات زیادی برخوردار بوده بطوری که دهه 60 میلادی دوره کم بارش طولانی را سپری نموده است. بمنظور بررسی نظام تغییرات بارش این حوضه، دادههای بارش ماهانه ایستگاههای هواسنجی منطقه استخراج و سپس به کمک روش میانیابی کریجینگ با اندازه یاخته 5*5 کیلومترمربع، به دادههای پهنهای تبدیل گردید بطوری که 220 یاخته مرزهای حوضه را در برگرفت. در نهایت ماتریس دادهها به ابعاد 12*220 بدست آمد. برای شناسایی تغییرات بارش، نمرات استاندارد سری زمانی بارش ماهانه محاسبه و آزمون ناپارامتری مان کندال بر روی آن اعمال گردید. نتایج نشان داد که بارش حوضه در ماههای مارس، ژوئیه، سپتامبر و اکتبر دارای روند بوده است.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the trend of precipitation changes in Kavir-e Miqan basin

نویسنده [English]

  • Madjid Montazeri

Azad University.Najaf Abad

چکیده [English]

Miqan wetland is a natural hole formed between Zagros and Central (Markazi) Iran mountain ranges. This wetland is expanded in the center of this basin and in the heart of Markazi province. In Iran comprehensive water plan, this basin is classified under 7-1-5 study code. The basin covers an area of 5514 km2 and its average annual precipitation is about 280 mm. This basin has experienced lots of fluctuations in precipitation, so that it spent a low rainfall period during the 60s. In order to investigate the system of precipitation changes in this basin, monthly precipitation data was exploited from weather stations and was transformed into zone data using Kringing interpolation method and a cell size of 5*5. Finally, 220 cells covered the basin boundaries and a data matrix of 220*12 was obtained. In order to identify precipitation changes, standard scores of the monthly precipitations’ time series were calculated and Mann-Kendall non parametric trend test was applied. Results indicate the presence of a trend in the basin’s precipitation in March, July, September and October.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Precipitation changes
  • Kavir-e Miqan basin
  • Mann-Kendall test
-1 دین پژوه، یعقوب و دیگران، (1382) انتخاب متغیرها بمنظور پهنه­بندی اقلیم بارشی ایران با روش­های چن متغیره، مجله علوم کشاورزی، جلد 34، شماره 4
-2 حیدری، حسن، (1382) ناحیه­بندی بارش در شمالغرب و غرب ایران بر مبنای تحلیل مؤلفه­های اصلی مقادیر کوواریانس، پژوهش­های جغرافیایی، شماره52 .
-3 مسعودیان، سید ابوالفضل و هوشمند عطائی،(1383)، شناسائی فصول بارشی ایران به روش تحلیل خوشه­ای، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، علوم انسانی، جلد پانزدهم، شماره4 و3.
-4 مسعودیان، سید ابوالفضل، (1383)، روند بارش در نیم سده گذشته، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، ویژه­نامه جغرافیا و توسعه ناحیه­ای شماره 2.
 -5ناظم­السادات، سید محمد جعفر و امین شیروانی (1385) پیش­بینی بارش زمستانه مناطق جنوبی ایران با استفاده از دمای سطح آب خلیج فارس، مجله علمی کشاورزی جلد 29.
-6 خوش اخلاق، فرامرز و دیگران، (1387) مطالعه اثرات نوسان اطلس شمالی بر رژیم بارش و دمای سواحل جنوبی دریای خزر، پژوهش­های جغرافیای طبیعی، شماره 66.
-7  منتظری، مجید، (1386) شناسایی روند بارش و خشکسالی در حوضه زاینده­رود، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی شماره 87.
-8 مسعودیان، سید ابوالفضل، (1388)، نواحی بارشی ایران، مجله جغرافیا و توسعه،  شماره13.
-9 خلیلی، علی و بذر افشان، جواد، (1383)، تحلیل روند تغییرات بارندگی­های فصلی و ماهانه پنج ایستگاه قدیمی ایران در یکصدو شانزده سال گذشته، مجله بیابان، جلد9، شماره 1 .