سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
7
27
1998
10
23
مدل سازی کارتوگرافی(1)
2
11
FA
مهدی
مدیری
دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر
mmodiri@ut.ac.ir
مدل سازی کارتوگرافی، شیوه ای عمومی و فراگیر تجزیه و تحلیل داده های جغرافیایی است. آنچه که در مدل سازی کارتوگرافی استفاده می شود، در نهایت به روابط جبری منتهی می گردد که در آن هر یک از عوامل مؤثر ترکیب موضوعی نقشه ها به صورت متغیری عمل می نمایند و می توان این متغیرها را با استفاده از توابع و ترکیب کارتوگرافی بطور قابل انعطافی تغییر داد. طی این مقاله (اشاره) قواعد، توانایی و تکنیک های عمده این متدولوژی مورد بررسی اجمالی قرار می گیرد.
https://www.sepehr.org/article_29114.html
https://www.sepehr.org/article_29114_da8e5467b653c88a2a035e17af813966.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
7
27
1998
10
23
اجرای یک تطبیق سه بعدی برای عکسبرداری رقومی
12
18
FA
امیر سعید
همایی نژاد
گروه آموزشی مهندسی نقشه برداری دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
این مقاله نتایج یک کار اجرائی تطبیق سه بعدی خودکار را بیان می کند. در واقع این مقاله بیانی است از یک تحقیق که شامل دو بخش عمده می باشد.
اولین بخش آن مربوط است به اجرای تطبیق سه بعدی خودکار که برای یک آزمایش عکسبرداری فاصله کوتاه رقومی (Digital Close Range Photogrammetry) انجام پذیرفته است. اجزاء تشکیل دهنده این آزمایش متشکل از دو دوربین CCD با قدرت تفکیک 580×758 جزء عکسی (Pixels) که برروی یک میله افقی به طول تقریبی cm70 سوار شده اند. این دوربین ها در فاصله سه متری از جسم قرار گرفته اند. یک نوع جدید از نشانه ها که برای شناسایی و استخراج خودکار نقاط کنترلی از عکس ها، توسط نویسنده ابداع گردیده اند، برروی و اطراف منطقه مورد آزمایش قرار داده شده اند. یک برنامه رایانه ای برای شناسایی و استخراج خودکار این نشانه ها توسط رایانه، ابداع گردید.
برنامه قادر است یک شکل فضایی سه بعدی (Model) از دو تصویر دارای پوشش بصورت خودکار بسازد. روش اجرایی براساس روش سرشکنی دسته شعاعی (Bundle Block Adjustment) است.
دومین آزمایش جهت کار با عکس های هوایی رقومی شده، اجرا گردید. نشانه ها بر روی عکس های هوایی تعبیه گردیده این نشانه ها بجای نقاط نشانه عکسی (Fiducial Marks) و در محل نقاط کنترل زمینی قرار داده شده اند. ایم آزمایش با آزمایش اول یک مقدار متفاوت است چون که برنامه اول توجیه داخلی را انجام بدهد و سپس توجیه نسبی و مطلق.
کلیه اهداف این مقاله یک روشی را بیان می کند که برای نائل شدن به انطباق خودکار در عکسبرداری رقومی مورد استفاده قرار می گیرد.
https://www.sepehr.org/article_29118.html
https://www.sepehr.org/article_29118_de14739409a017bd6dc26077da88b569.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
7
27
1998
10
23
سنجش از دور برای برنامه ریزی های کاربری زمین
19
23
FA
سید ابراهیم
قلی زاده (مترجم)
دانشجوی دوره دکترای دانشگاه تهران
<strong>دیباچه</strong>
انسان برحسب نیاز چهره زمین را برای فعالیت های مختلف تغییر شکل می دهد. جهت گسترش برنامه ریزی های آینده، داشتن اطلاعات قابل اندازه گیری از این فعالیت ها، ضروری است در این مقاله از سه شیوه اشکال هندسی، نظریه رشد و نظریه مدل علمی و نظریه نرخ رتبه بندی جهت تعیین مساحت زیر ساختمان رفته در سال 2001 میلادی استفاده می شود.
شکل و مساحت زیرساختمان رفته 13 مکان از ناحیه تانی در آندراپرادش از طریق شبیه سازی و تلفیق برآورد می شوند تا از طریق شیوه رتبه بندی مساحت زیر ساختمان رفته آینده تعیین گردد. متغیرهای موثر در رشد زمین، شناسایی می شوند تا از طریق مدل علمی مساحت زیرساختمان رفته آینده تعیین گردد. از میزان مساحت و میزان تأثیرگذاری به عنوان داده، در شیوه توافق استفاده می شود.
<strong>پیشگفتار</strong>
فعالیت های ترکیبی نتیجه تجمع تصمیمات انفرادی است. این تصمیمات جهت تأمین برخی از اهداف از میان برخی موانع گرفته می شوند. همین طور تغییر کاربری زمین در ناحیه مورد مطالعه نیز نتیجه تصمیمات انفرادی است. هر یک از این ها جهت برآوردن برخی از اهداف از میان برخی از موانع و جاذبه های کاربری زمین گرفته می شوند. علاوه بر اینها رشد زمین به گسترش تاریخی ناحیه مورد مطالعه، اهمیت، جاذبه و پتانسیل آن و تسهیلات ارائه شده به انواع فعالیت های کاربری زمین بستگی دارد. معمولاً برنامه ریزی کاربری زمین از طریق مدل انتقال به وسیله تهیه اطلاعات برای موارد فوق الذکر صورت می گیرد. در مدل انتقال، برنامه ریزان تقاضای مسافرت یک ناحیه را برآورد می کند این تقاضا تقریباً نیاز به زمین فعالیتهای مختلف را ارائه می دهد. بنابراین برنامه ریزان به این عقیده رسیده اند که کاربری زمین و برنامه ریزی مسافرت با هم بستگی دارند. طراحی مناسب تقاضای مسافرت برای آینده، برنامه ریزان را جهت استفاده بهینه از زمین و برای انواع فعالیت ها کمک می کند. در مطالعه جاری نگارنده شیوه جدیدی را برای تعیین مساحت زیر ساختمان رفته به غیر از مدل انتقال پیشنهاد می کند. اطلاعات موردنیاز از این شیوه شامل اطلاعات هندسی، میزان مساحت زمین ها و میزان تأثیرگذاری متغیرها بر فعالیت های زمین است.
https://www.sepehr.org/article_29124.html
https://www.sepehr.org/article_29124_d700ea933923e992a8af0b81526dfa13.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
7
27
1998
10
23
تحلیل شبکه بندی در طراحی کاربری اراضی
24
26
FA
فاطمه
رضیعی (مترجم)
کارشناس ارشد جغرافیای انسانی
پردازش «راستر» ظاهراً کمک بسیاری به طراحان کاربری زمین می کند. جمع آوری اطلاعات، پردازش، تجسم فکری در این سیستم و در مقایسه با سیستم های برداری بسیار ساده تر و آسان می باشد. همه نقشه های تصویری، طرح ها و رسم ها را می توان به دقت اسکن کرده و سپس به شکل مناسب و دلخواه درآورد. مدول های شبکه ای ((Packages نرم افزار GIS شامل دستوراتی است که با استفاده از آنها، شخص کاربر می تواند بررسی های گوناگونی مطابق میل و خواسته خویش انجام دهد. تنها مشکل این سیستم این است که کاربر باید برای استفاده از مدول های نرم افزار کم و بیش با GIS آشنا باشد. رابط های کاربر نیز به توسعه و پیشرفت دارد. لذا وجود تحلیل (Grid-based)، پیام نوید بخشی است برای طراحانی که بیش از 20 سال در انتظار ابزار کامپیوتری برای کمک به پیشبرد کارشان به سر برده اند.
این مقاله، حاوی شیوه ای است مبتنی بر شبکه، برای توسعه کاربرد کامپیوتر در طرح ریزی جهت کاربری زمین می باشد. ما در این مقاله، فرآیند طراحی را به چند کاربری زمین می باشد. ما در این مقاله، فرآیند طراحی را به چند مرحله تقسیم کرده و برای استفاده از اطلاعات رقومی (دیجیتالی)، در هر مرحله پیشنهاداتی را ارایه می دهیم.
علاوه بر ارایه نمونه های نظری، به تشریح یک مورد پروژه نیز می پردازیم. این پروژه، تحلیلی در مورد کاربری اراضی است و توسط جمعی از دانشجویان طراحی کاربری دانشگاه صنعتی هلسینکی انجام شده است.
https://www.sepehr.org/article_29129.html
https://www.sepehr.org/article_29129_bc384207a82312b6e1990d9943b11416.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
7
27
1998
10
23
تجزیه و تحلیل بادهای کاشان و بکارگیری نتایج آن در امر تثبیت ماسه های روان
27
33
FA
عباس
خسروی
کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی
bsttdmmo@gmail.com
نیاز انسان برای زیستن در محیط، محیطی که گاهی خشم عوامل طبیعی آن، زیست او را با خطر مواجه می سازد، او را وادار می کند مکه عوامل، عناصر و نیروهای طبیعت را دقیقاً بشناسد و به نحوی معتدل با آن سازش پیدا کند. بدون شک انسان از روزهای آغازین تاکنون همواره با خطرات ناشی از بلایای طبیعی همراه بوده است. بشر اولیه بدلیل عدم آگاهی از علل وقوع چنین حوادثی نه تنها خود را مقهور می دانست، بلکه گاهی اوقات آنها را به قهر و خشم نیروهای ماورالطبیعه نسبت می داد. اما با افزایش علم و آگاهی انسان مبنی بر علل وقوع چنین حوادثی، بتدریج روش های کنترل مهار و حتی پیش بینی آن بر افق ذهن انسان پدیدار گشت، دستیابی انسان به ابزار و تکنولوژی های جدید، توانست ضمن کاستن از دامنه ضایعات و خسارات ناشی از بلایای طبیعی، وحشت عمومی را از این گونه حوادث به نحو مؤثری تقلیل دهد.
داستان کویر، بیابان و ماجرای ماسه های روان قصه تازه و جدیدی نیست و در کشور ما تاریخی کهن دارد. مردم کشور ما از آغاز با پدیده مواجه در هر عصر و زمانهای بستگی به ابزار و آلات و وسائلی که در اختیار آنها بوده، داشته است. مدت چندین سال است که هجوم ماسه های روان به منطقه شمال کاشان باعث نگرانی و چاره اندیشی مسئولین اداره منابع طبیعی گردیده است و چاره اندیشی مسئولین اداره منابع طبیعی گردیده است و چاره اندیشی تاکنون مکرراً به آنها تأکید شده است.
براین اساس مقاله حاضر، ضمن نگرش کلی به بادهای منطقه، به ارائه چند گزینه پیشنهادی که می تواند راهگشای مخاطرات ناشی از طوفان های ماسه ای باشد، پرداخته است، به این امید که فایده واقع گردد. لازم به ذکر این نکته است که تمام مسائل مربوط به تثبیت ماسه های روان در ارتباط با فاکتور باد را نمیتوان در یک مقاله خلاصه نمود و همه جنبه های آن را مورد موشکافی قرارداد.
https://www.sepehr.org/article_29133.html
https://www.sepehr.org/article_29133_8534817eca633ff6c28a8549ad530487.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
7
27
1998
10
23
بازشناسی نام های ستارگان (تحقیقی در اسامی خاص 225 ستاره)
34
40
FA
حسین
علیزاده غریب
تعداد ستارگان درخشانی که در هر دو نیمکره سماوی از نام خاص برخوردارند به 300 نمی رسد و فهرست حاضر که نام ها خاص 225 ستاره به همراه قدر ظاهری، قدرمطلق، گونه طیفی و فاصله آنها را در خود دارد در تمام کشورهای عربی و اسلامی نظیر و بدیلی ندارد و از نظر گشایش و ایجاد سهولت در کار محققان تاریخ نجوم، فرهنگ نویسان ، محاسبان، ناوبران، خلبانان و حتی برنامه نویسان برنامه های نجومی کامپیوتری بسیار حائز اهمیت است و از این جهت روز به روز رواج بیشتری خواهد یافت.
https://www.sepehr.org/article_29144.html
https://www.sepehr.org/article_29144_303a1e43a738c2001163310839c71558.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
7
27
1998
10
23
عکس های KFA-1000 مشخصات خطاهای سیستماتیک، دقت هندسی و کاربردها
34
40
FA
سعید
صادقیان
دانشجوی دکترای فتوگرامتری دانشگاه تهران
sa_sadeghian@sbu.ac.ir
نقطه اتصال بین عکس های هوایی و داده های سنجنده های رقومی ماهواره ای، عکسبرداری ماهواره ای با قدرت تفکیک بالا توسط دوربین های KFA-1000 می باشد. در این مقاله مشخصات دوربین و عکس ماهواره ای KFA-1000، خطاهای سیستماتیک آن، نحوه حذف آنها، روش های توجیه داخلی، تصحیح هندسی، ارزیابی دقت هندسی و کاربردهای آن بررسی می شود.
<strong>پیشگفتار</strong>
گروهی از سیستم های تصویرگر، دوربین های هستند که محصول آنها در فتوگرامتری، اصطلاحاً عکس (photo) گفته می شود. در حالی که تصاویر حاصل از سنجنده ها را تصویر (image) می نامند.
امروزه، عکس های فضائی عموماً دارای استحکام هندسی و قدرت تفکیک بیشتری نسبت به تصاویر فضایی هستند. با افزایش فاصله کانونی دوربین های ماهواره ای متریک، تا حدی افزایش قدرت تفکیک عکس های ماهواره ای را به دنبال داشته است. استفاده از عکس های فضایی به منظور تهیه نقشه در غرب، از سال 1983 میلادی در اروپا با مأموریت آزمایشگاه فضائی Spacelab-1 که حامل دوربین متریک (MC) بود، آغاز گردید. یک سال بعد سازمان فضائی آمریکا دوربین با ابعاد بزرگ (LFC) را به فضا فرستاد، که مدت استفاده از این دو دوربین کوتاه بود و از سال 1972 میلادی پروژه های ماهواره کاسموس، آغاز گردید که از سال 1987 میلادی محصولات دوربین های فضائی آن در دسترس قرار گرفت.
https://www.sepehr.org/article_29145.html
https://www.sepehr.org/article_29145_c513878ddfcef4d2ae1fcda72eee070d.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
7
27
1998
10
23
تهیه نقشه های موضوعی با تصاویر ماهواره ای (قسمت هفتم)
50
57
FA
حمید
مالمیریان (مترجم)
پیشرفت سه دهه گذشته در زمینههای کارتوگرافی، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، به علت ضرورت ایجاد ارتباط جدید بین مقررات فنی موجود مشخص شده است. تلاش زیادی برای جمعآوری مطلوب فنی موجود مشخص شده است. تلاش زیادی برای جمعآوری مطلوب انواع مختلف دادههای کارتوگرافی وبه کارگیری موفقیتآمیزتر دادههای سنجش از دور بانکهای داده منطقهای و جهانی، به عمل آمده است.
اهمیت سنجش از دور به عنوان یک زیر سیستم اطلاعات زیست محیطی به علت افزایش چندین ماهواره، جدید با سنجندههای الکترونیکی و تصویری که قادر به فراهم نمودن «داده» و تصویر از عناصر فیزیکی و انسانی اتمسفر زمین هستند، بطور چشمگیری افزایش یافته است.
نمایش کارتوگرافیکی تغییرات فضایی و زمانی عناصر کره زمین مهمترین هدف کارتوگرافی موضوعی را نشان می دهد. این هدف به طریق زیادی بوسیله برنامه ریزی های مختلف تهیه نقشه، در سطوح جهانی، منطقه ای و محلی تأیید شده است. تهیه نقشه موضوعی توسط انجمن های زیاید به عنوان یک فعالیت مهم و حیاتی برای کشف ذخائر زمینی، مدیریت محیط زیست و برنامه ریزی به رسمیت شناخته شده است. پیشرفت سریع سیستم های ماهوارهای موجب افزایش دریافت داده های سنجش از دور و کاربرد آن در فعالیت های کارتوگرافیک و تکمیل نقشه گردیده است.
ارتباط کارتوگرافی، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ممکن است بالگردهای مختلفی نشان داده شود (Fisher and lindenberg,1989). به نظر می رسد مدل فعل و انفعالی سه طرفه نگاره (1-1-) روابط موجود بین سه سیستم را بدون وجود مقررات ویژه حاکمی منعکس می سازد.
https://www.sepehr.org/article_29146.html
https://www.sepehr.org/article_29146_b62f7808455dc6984772c1603598875c.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
7
27
1998
10
23
اختصارات جغرافیا
58
64
FA
اکرم
ربیعی
کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی
یکی از دغدغه های نیمه دوم قرن بیستم افزایش اختصارات و کوته نوشت ها است. از دید جغرافیای طبیعی دلیل اصلی این افزایش به سازمان های جهانی مانند سازمان ملل و تمایل به انجام تحقیقات چند رشته ای و چند سازمانی در چهارچوب گروه های تحقیقاتی مربوط می شود. متأسفانه در بسیاری از کتاب ها و مقالات، مفهوم اصلی اختصارات وجود ندارد. بنابراین در این فهرست اختصاراتی که در بسیاری از منابع جغرافیایی طبیعی با ان مواجه هستیم آمده است. اختصارات نشریات را در world list of scientific periodicals و فهرست اختصارات سازمان ها را در Buttress's world guide to abbreviation of organizations می توان جستجو کرد. (لندن، لئونارد هیل، ویرایش پنجم، سال 1975)
https://www.sepehr.org/article_29160.html
https://www.sepehr.org/article_29160_4319662bc5aa430ba9854b285bcd0d55.pdf