مهدیه سلطانی گردفرامرزی؛ غلامعلی مظفری؛ شهاب شفیعی
چکیده
در سالهای اخیر تغییرات جهانی اقلیمی در بسیاری از مناطق کشور خصوصاً فلات مرکزی ایران منجر به تشدید پدیده خشکسالی شده است. دشت یزد- اردکان در استان یزد نیز از این امر مستثنی نبوده و تکرار این پدیده منجر به بروز تغییراتی در کیفیت و کمیت منابع آب موجود دشت که عمدتاً چاههای آب زیرزمینی هستند؛ گردیده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر ...
بیشتر
در سالهای اخیر تغییرات جهانی اقلیمی در بسیاری از مناطق کشور خصوصاً فلات مرکزی ایران منجر به تشدید پدیده خشکسالی شده است. دشت یزد- اردکان در استان یزد نیز از این امر مستثنی نبوده و تکرار این پدیده منجر به بروز تغییراتی در کیفیت و کمیت منابع آب موجود دشت که عمدتاً چاههای آب زیرزمینی هستند؛ گردیده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر خشکسالیهای دودهه اخیر بر شوری آب استحصالی از چاههای آب زیرزمینی منطقه میباشد. برای این کار از دادههای هواشناسی دشت یزد- اردکان در دو دوره زمانی، بارش بلند مدت 7 ایستگاه (1391- 1346)و بارش کوتاه مدت41 ایستگاه (1391 - 1375) استفاده شده است. نتایج این مطالعه در ارزیابی مدلهای واریوگرامی خشکسالیها بهترین مدل را،مدل کروی و گوسین در خشکسالی و شوری و همچنین با توجه به روش زمین آماری بهترین مدل برونیابی را، کریجینگ و کوکریجینگ تشخیص داده است. در تحلیل همبستگی باهر سه آماره پیرسون، منکندال و اسپرمن بین بارش (spi) وشوری بر مبنای نمره z روند منفی به همراه همبستگی معکوس مشاهده شده، که در هیچکدام سطح معنیدار مشاهده نمیشود. وجود همبستگی قوی بین این دو پارامتربا تأخیر یک سال از نتایج دیگر این پژوهش بوده است. به وسیله نرم افزار +GS و GIS انتخاب بهترین مدل واریوگرامی، نقشههای خشکسالی و شوری آب زیرزمینی و نقشه تغییرات شوری نیز ترسیم گردید. به طور کلی در اکثر ایستگاهها با روند منفی بارش، روند مثبت شوری آب زیرزمینی مشاهده میشود و همچنین کیفیت آب زیرزمینی در مناطقی که بیشتر مورد هجمه خشکسالی قرارداشته است شدیدتر تغییر یافته و شوری آن نیز بیشتر شده است.
آرش زندکریمی؛ داود مختاری؛ شیدا زندکریمی
چکیده
در راستای برداشت دقیق دادههای بارش به عنوان مهمترین ورودی مدلسازیهای هیدرولوژیکی، شبکهی بارانسنجی نقش اساسی را ایفا میکند. با طراحی شبکهی بارانسنجی بهینه میتوان با حداقل هزینه و عدم اطمینان دادههای بارش را برداشت نمود. به منظور بهینهیابی ایستگاههای بارانسنجی روشهای متفاوتی ارایه شده که در این میان روشهای زمین ...
بیشتر
در راستای برداشت دقیق دادههای بارش به عنوان مهمترین ورودی مدلسازیهای هیدرولوژیکی، شبکهی بارانسنجی نقش اساسی را ایفا میکند. با طراحی شبکهی بارانسنجی بهینه میتوان با حداقل هزینه و عدم اطمینان دادههای بارش را برداشت نمود. به منظور بهینهیابی ایستگاههای بارانسنجی روشهای متفاوتی ارایه شده که در این میان روشهای زمین آمار به گستردگی مورد استفاده قرار میگیرند. تحقیق حاضر وضعیت ایستگاههای بارانسنجی استان کردستان و پتانسیل بهینهسازی موقعیت آنها را با استفاده از روشهای زمین آمار بر مبنای واریانس خطای کریجینگ و با در نظر گرفتن توپوگرافی منطقه بررسی نموده است. در این تحقیق به منظور تحلیل فضایی و برآورد واریانس خطا از دادههای بارش 145 ایستگاه هواشناسی در بازهی زمانی (2013-2001) و نقشهی رقومی ارتفاع ماهوارهی SRTM استفاده گردیده و با توجه به وسعت زیاد منطقهی مورد مطالعه و تغییرات زیاد دادههای بارش، ناحیهبندی منطقه یا خوشهبندی ایستگاهها صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که ارتفاعات بیشترین سهم را در ایجاد خطای برآورد بارش داشته و با حذف ایستگاههایی که در موقعیت مناسبی واقع نشدهاند میتوان هزینهی نگهداری ایستگاهها را کاهش داد؛ همچنین با حذف یا جابجایی 8 ایستگاه از ایستگاههای موجود و اضافه نمودن 28 ایستگاه جدید به شبکهی بارانسنجی، مقادیر میانگین واریانس خطا 11% کاهش مییابد که بیشترین کاهش در بخشهای مرکزی استان با 24.03% میباشد. نتایج پژوهش حاضر به منظور کاربرد روشهای زمین آمار در تحلیل فضایی و بهینهسازی ایستگاههای بارانسنجی در نواحی کوهستانی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و نقشههای تولید شده نیز برای سازمانهای اجرایی (نظیر سازمان هواشناسی، وزارت نیرو و ...) از ارزش کاربردی بالایی برخوردار هستند.
سعید ملکی؛ علی شجاعیان؛ قاسم فرهمند
چکیده
رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی از عوامل مؤثر بر افزایش دمای هوا در نواحی شهری هستند که موجب ایجاد جزیره حرارتی برروی این مناطق در مقایسه با محیط اطراف میشوند و اثرات ناشی از آن میتواند نقشی اساسی و مهم درکیفیت هوا داشته و بهتبع آن، سلامت عمومی ایفا نماید. این پدیده بهویژه در شهرهای بزرگ بیشتر مشهود است. هدف این تحقیق، پی بردن به تفاوت ...
بیشتر
رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی از عوامل مؤثر بر افزایش دمای هوا در نواحی شهری هستند که موجب ایجاد جزیره حرارتی برروی این مناطق در مقایسه با محیط اطراف میشوند و اثرات ناشی از آن میتواند نقشی اساسی و مهم درکیفیت هوا داشته و بهتبع آن، سلامت عمومی ایفا نماید. این پدیده بهویژه در شهرهای بزرگ بیشتر مشهود است. هدف این تحقیق، پی بردن به تفاوت دمایی مناطق مختلف شهر ارومیه و حاشیه اطراف آن بهمنظور شناخت محدوده تشکیل جزیره گرمایی در شهر ارومیه میباشد. عرصه مطالعاتی پژوهش حاضر شهر ارومیه است و برای انجام این تحقیق، از آمار روزانه در ایستگاه سینوپتیک شهر ارومیه و همچنین 9 ایستگاه سنجش دمایی در داخل شهر استفاده شده است. نتایج حاصل از مقایسه دادههای دماسنجهای نصب شده نشان میدهد که اختلاف دمایی معادل 2/4الی 6/9 درجه سلسیوس بین مرکز جزیره گرمایی با نواحی اطراف شهر وجود دارد بهطوری که ایستگاه میدان ولایت فقیه بادمای 41/29 درجه سلسیوس در مقایسه با هشت ایستگاه دیگر، بیشترین دما را به خود اختصاص و در واقع، مرکز جزیره گرمایی را تشکیل داده است. در همان حال ایستگاه مرکز تعویض پلاک خودرو ارومیه با دمای حداکثر 77/22 سلسیوس خنکترین ایستگاه در مقایسه با دیگر ایستگاهها میباشد که نشان دهنده اختلاف گرمایی 64/6 سلسیوس در سطح شهر است. شدت جزیره گرمایی بافاصله گرفتن از مرکز شهر کاهش مییابد؛ به بیان دقیقتر بررسی ها نمایان گر این است که با توجه به تنوع پراکندگی کاربریها در سطح شهر، قسمت مرکزی شهر به علت برخوردار بودن از بالاترین سطح ساخت و ساز شهری و حجم بالای تردد و ترافیک شهری، دارای بالاترین میانگین دمایی میباشد.
محمدجواد قانعی بافقی؛ علیرضا یاراحمدی
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، ، صفحه 57-61
چکیده
هدف اصلی از نگارش این مقاله، ارائه شاخصی علاوه بر شاخص های موجود برای تعیین جهت باد غالب در منطقه (ارگ حسن آباد بافق) می باشد. این شاخص در مناطقی که شاخص های دیگر از جمله آمار باد جهت رسم گلباد، تصاویر ماهوارهای و عکسهای هوایی کمتر در دسترس می باشد، می تواند مفید واقع گردد. در اجرای این طرح با کمک آمار ایستگاه سینوپتیک ...
بیشتر
هدف اصلی از نگارش این مقاله، ارائه شاخصی علاوه بر شاخص های موجود برای تعیین جهت باد غالب در منطقه (ارگ حسن آباد بافق) می باشد. این شاخص در مناطقی که شاخص های دیگر از جمله آمار باد جهت رسم گلباد، تصاویر ماهوارهای و عکسهای هوایی کمتر در دسترس می باشد، می تواند مفید واقع گردد. در اجرای این طرح با کمک آمار ایستگاه سینوپتیک بافق، گلبادهای ماهانه و فصلی وسالانه رسم شدند. همچنین مورفولوژی تپه های ماسه ای از روی تصاویر ماهواره ای منطقه بررسی شد و از مجموع فعالیتهای فوق جهت باد غالب تعیین گردید. سپس شبکه تصادفی بر روی تصویر ماهوارهای ارگ انداخته شد و مختصات چهل نقطه استخراج گردید که به فاصله تقریبی 500 متر از یکدیگر قرار داشتند. با کمک GPS به نقاط مورد نظر مراجعه و نمونه رسوب تهیه شد. نمونهها الک شدند و نمودارهای تجمعی و پراکنش قطر آنها بر حسب فی و میکرون رسم گردید و فاکتورهای میانگین و چولگی و جورشدگی با کمک فرمولهای مربوطه محاسبه شد. با ترسیم خطوط همتراز قطر مشخص گردید که رابطه خوبی بین جهت باد غالب و نحوه توزیع دانهبندی در محدوده ارگ وجود دارد.
مسعود ترابی آزاد؛ رحیم افتخاری؛ علی اکبر رسولی؛ امیر سیه سرانی
دوره 17، شماره 67 ، آبان 1387، ، صفحه 57-61
چکیده
طى گشت تحقیقاتى اقیانوس جهانى 2001 در منطقه دریایى خزر، پارامترهاى فیزیکى دما، شورى و چگالى دریاى خزر اندازه گیرى شدند. محدوده ایستگاه هاى انتخابى براى اندازه گیرى این پارامترها کل دریاى خزر را شامل مى شد. البته این اندازه گیرى ها به صورت گسسته از منطقه مورد مطالعه صورت گرفته است. در تحقیق حاضر به مدل سازى مکانى این پارامترها ...
بیشتر
طى گشت تحقیقاتى اقیانوس جهانى 2001 در منطقه دریایى خزر، پارامترهاى فیزیکى دما، شورى و چگالى دریاى خزر اندازه گیرى شدند. محدوده ایستگاه هاى انتخابى براى اندازه گیرى این پارامترها کل دریاى خزر را شامل مى شد. البته این اندازه گیرى ها به صورت گسسته از منطقه مورد مطالعه صورت گرفته است. در تحقیق حاضر به مدل سازى مکانى این پارامترها با کمک تحلیلگر زمین مکانى نرم افزار ArcGIS 9.2پرداخته شده است، که حال کار، ایجاد نقشه هاى پیوسته اى از پارامترهاى حاضر در اعماق مختلف با اعتبار (Validation) بالا مىباشد. این نقشه هاى هوشمند این قابلیت را دارند که با کلیک کردن نشانگر ماوس، مقدار پارامتر مورد تحلیل هر مختصات مکانى را در ناحیه مورد مطالعه ارائه دهند.