مهران مقصودی؛ عبدالحسین حاجی زاده؛ محمد علی نظام محله؛ زینب بیاتی صداقت
چکیده
دشت لوت در جنوب شرقی کرمان و یکی از بیابانهای بزرگ جهان میباشد که از گرمترین نقاط دنیا است. دانهسنجی رسوبات میتواند نشان دهنده ویژگیهای فرایندهای پیشین و مورفولوژی اشکال ناهمواری باشد. کلوتهای دشت لوت دارای مورفولوژی بسیار جالب توجه و منحصر به فردی در ایران و جهان میباشند که شناخت ارتباط بین خصوصیات دانه سنجی آنها با ...
بیشتر
دشت لوت در جنوب شرقی کرمان و یکی از بیابانهای بزرگ جهان میباشد که از گرمترین نقاط دنیا است. دانهسنجی رسوبات میتواند نشان دهنده ویژگیهای فرایندهای پیشین و مورفولوژی اشکال ناهمواری باشد. کلوتهای دشت لوت دارای مورفولوژی بسیار جالب توجه و منحصر به فردی در ایران و جهان میباشند که شناخت ارتباط بین خصوصیات دانه سنجی آنها با شکل ناهمواری آن که مجموعهای از تپههای مورب و یا رشتههای کم و بیش موازی هستند میتواند اطلاعات مفیدی را نشان دهد. در این مطالعه دو نمونه یاردانگ یا کلوت از دشت لوت در شمال شرق شهر شهداد در شمال کلوتها انتخاب و تعدادی نمونه رسوب از ارتفاعهای مختلف آن مطابق با اصول نمونهبرداری برداشت شد. نمونههای رسوب در آزمایشگاه با روش پیپت مورد اندازه گیری قرار گرفت. این روش اولین بار توسط نویسندگان در دانشکده جغرافیا طراحی و انجام شده است. در نمونه یاردانگهای مورد مطالعه مشخص شد که فرسایش آبی و بادی جزء فرایندهای غالب تشکیل دهنده اشکال یاردانگهای شمال دشت لوت میباشد. در این تحقیق آزمایش کلسیمتری، تعیین رنگ رسوبات انجام و پارامترهای آماری نظیر میانگین دانه ها، انحراف معیار، کورتوسیس و اسکیونس دادهها نیز محاسبه شده است، طبق نتایج حاصل از دانه سنجی و پارامترهای مربوط به آن نتیجه گرفته میشود که یاردانگهای بخش شمالی دشت لوت در تمامی ارتفاع این شکل ناهمواری عمدتاً دارای رسوبات گلی میباشد، همچنین نتایج میزان بیشتر رسوبات سیلتی را در ارتفاعهای بالاتر این دو یاردانگ نشان داده است. این تحقیق نشان میدهد که مورفولوژی تخم مرغی یاردانگهای مورد مطالعه در ارتباط با رسوبات سیلتی بخش بالایی و رسوبات رسی بخش پایینی این اشکال ناهمواری میباشد. لازم به ذکر است که این مقاله از یک طرح تحقیقاتی گرفته شده و با حمایت مالی دانشکده جغرافیا- دانشگاه تهران به انجام رسیده است.