سید رامین غفاری
دوره 22، 86-1 ، مرداد 1392، ، صفحه 35-42
چکیده
مقاله پیش رو با هدف تبیین ارتباط بین کارکرد اقتصادی زنان روستایی با وضعیّت توسعه پایدار نقاط روستایی به رشته تحریر درآمده است. در این پژوهش از روشهای اسنادی، پرسشنامهای و مشاهدهای استفاده شده است، مدل آماری تجزیه به مؤلفههای اصلی و اقتباس از مدل (پی، اس، آر) الگوی معمول در طبقهبندی وتحلیل دادهها است. جامعه آماری این پژوهش ...
بیشتر
مقاله پیش رو با هدف تبیین ارتباط بین کارکرد اقتصادی زنان روستایی با وضعیّت توسعه پایدار نقاط روستایی به رشته تحریر درآمده است. در این پژوهش از روشهای اسنادی، پرسشنامهای و مشاهدهای استفاده شده است، مدل آماری تجزیه به مؤلفههای اصلی و اقتباس از مدل (پی، اس، آر) الگوی معمول در طبقهبندی وتحلیل دادهها است. جامعه آماری این پژوهش را 8619 زن روستایی واقع در سنین فعالیت ساکن در564 روستای بالای 15 خانوار استان چهار محالوبختیاری تشکیل میدهد، تعیین حجم نقاط و خانوارهای نمونه به روش نمونهگیری احتمالی طبقهبندی شده میباشد.چنانچه نتایج حاصل نشان میدهد کارکرد اقتصادی زنان روستایی از سویی متأثر از ساختارهای مکانی- فضایی، و از سوی دیگر در ارتباطی معنا دار با عواملی چون میزان برخورداری از مهارتهای عمومی و دسترسی یا کنترل بر منابع و عوامل تولید میباشد. ارتقاء سطح تحصیلات و برگزاری دورههای مختلف آموزشی- ترویجی به همراه فراهم ساختن زمینه افزایش دسترسی، کنترل وحتی تملک زنان روستایی بر منابع وعوامل تولید با ارائه راهکارهایی چون، عرضه تسهیلات بانکی ارزان قیمت و... از جمله راهکارهایی است که انتظار میرود با اجرای آنها زمینه ارتقاء کارکرد اقتصادی زنان روستایی در فرآیند توسعه پایدار بیش از پیش فراهم گردد.
سید رامین غفاری؛ پژمان محمدی ده چشمه
دوره 21، شماره 84 ، اسفند 1391، ، صفحه 121-132
چکیده
پیاده و پیاده روها به عنوان دو عنصر پویا و پایا در فضای شهر، جزء لاینفک زندگی شهری در شهرهای پیشرفته جهان به شمار میآیند و پیاده روی به عنوان یک فعالیت مفرح و لذت بخش، سهم قابل توجهی از اوقات شهروندان درشهرهای مختلف دنیا را به خود اختصاص داده است. توجه بیش از حد به نیازهای حرکت سواره و غفلت از حفظ و ساماندهی فضای پیاده و پیاده ...
بیشتر
پیاده و پیاده روها به عنوان دو عنصر پویا و پایا در فضای شهر، جزء لاینفک زندگی شهری در شهرهای پیشرفته جهان به شمار میآیند و پیاده روی به عنوان یک فعالیت مفرح و لذت بخش، سهم قابل توجهی از اوقات شهروندان درشهرهای مختلف دنیا را به خود اختصاص داده است. توجه بیش از حد به نیازهای حرکت سواره و غفلت از حفظ و ساماندهی فضای پیاده و پیاده رو از عمده نقایص شهرسازی جهان معاصر به شمار می آید که سبب کاهش کیفیت محیط شهری و افول ارزش های اجتماعی، فرهنگی و بصری در فضاهای شهری می گردد. توجه به حرکت پیاده و نیازهای آن به عنوان یک موضوع فراموش شده مهم شهری در دوسه دهه گذشته گرایش ها و دیدگاه های جدیدی در عرصه شهرسازی به عنوان جنبش پیاده گستری یاد می شود.
بر این اساس نتایج تحقیق فراروکه با عنوان بررسی پدیده سد معبر در پیاده روهای شهری (مطالعه موردی: شهرکرد- خیابان ملت)، با استعانت از مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه در بین262 نفرعابرپیاده (نمونه ی آماری منتخب به روش کوکران) انجام شده است نشان می دهد که:
استفاده از فضای پیاده روها برای عرضه اجناس (بارگیری، تخلیه بار و..) پدیده سد معبر را تشدید نموده است. همچنین بین پدیده سدمعبر و افزایش نارضایتی عمومی عابرین پیاده رابطه معنی داری وجود دارد.
سید رامین غفاری؛ زهرا قاسمی؛ مهدی حیدریان
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، ، صفحه 84-87
چکیده
در سالهای اخیر مکاتب مختلف فلسفی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تأثیر آشکار و عمیقی بر مباحث جغرافیایی گذاشته اند و تفکرات جدیدی را ایجاد نموده اند. رادیکالیسم نیز یکی از این مکاتب می باشد که توانست با ارائه رویکردی ساختارشکنانه در جهت حل هر چه بیشتر مسائلی که فضا بدان دچار بود عمل نماید و زدودن بسیاری از روندهای تثبیت شده در جغرافیا را ...
بیشتر
در سالهای اخیر مکاتب مختلف فلسفی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تأثیر آشکار و عمیقی بر مباحث جغرافیایی گذاشته اند و تفکرات جدیدی را ایجاد نموده اند. رادیکالیسم نیز یکی از این مکاتب می باشد که توانست با ارائه رویکردی ساختارشکنانه در جهت حل هر چه بیشتر مسائلی که فضا بدان دچار بود عمل نماید و زدودن بسیاری از روندهای تثبیت شده در جغرافیا را موجب گردد. در درون چنین رهیافتی است که جغرافیدانان رادیکال فضای جغرافیایی را یک مقوله تاریخی- اجتماعی- سیاسی می دانند که در طبیعت نقش بسته است. اما آنچه که در این مکتب بیش از همه خودنمایی می کند بهره گیری از ایدئولوژی های مارکسیستی و سوسیالیستی است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که آیا مشروعیت رادیکالیسم در جغرافیا ناشی از تقابل آن با دیدگاه ها و چهارچوب هایی است که فضای جغرافیایی را به سود صاحبان قدرت و سرمایه شکل می دهد یا صرفاً پارادایمی است که دیدگاه فضایی را به چالش می کشد. در این راه نگارنده تلاش نموده است که با استفاده از روش تحقیق اسنادی و استناد به منابع کتابخانه ای به گردآوری و تجزیه و تحلیل مسائل بپردازد و با بررسی مبانی رادیکالیسم و دیدگاه های مختلف آن، میزان تأثیرپذیری این مکتب از سایر ایدئولوژی ها و همچنین اثرگذاری آن را در مطالعات جغرافیایی تبیین نموده و فضاهای مختلفی را که طرفداران این مکتب در جغرافیا طرح نموده اند، معرفی نماید.
سید رامین غفاری؛ محمد علی ترکی هرچگانی؛ معصومه ترکی هرچگانی
دوره 20، شماره 78 ، مرداد 1390، ، صفحه 16-21
چکیده
هدف کلّى این مقاله بررسى و تحلیل برخى از عوامل و موانع اجتماعى- اقتصادى مؤثر در انگیزش همکارى زارعین بهره بردار با ناظرین طرح خودکفایى گندم بوده است. تحقیق از نوع کاربردى و به روش پیمایشى با انتخاب یک نمونه تصادفى ساده بین 100نفر از زارعین بهره بردار دشت اردل به انجام رسیده است. ابزار تحقیق پرسشنامه اى بوده و روایى آن براساس نظر ...
بیشتر
هدف کلّى این مقاله بررسى و تحلیل برخى از عوامل و موانع اجتماعى- اقتصادى مؤثر در انگیزش همکارى زارعین بهره بردار با ناظرین طرح خودکفایى گندم بوده است. تحقیق از نوع کاربردى و به روش پیمایشى با انتخاب یک نمونه تصادفى ساده بین 100نفر از زارعین بهره بردار دشت اردل به انجام رسیده است. ابزار تحقیق پرسشنامه اى بوده و روایى آن براساس نظر جمعى از اساتید و کارشناسان مربوطه تأیید و اعتبار آن با استفاده از فرمول آلفاى کرونباخ (93/0)a= محاسبه شده است. به منظور بررسى فرضیات و پاسخ به پرسش هاى پژوهش از آزمون هاى همبستگى اسپیرمن و پیرسون استفاده شده است. از نتایج این پژوهش؛ عدم رابطه معنادار بین انگیزش همکارى زارعین بهره بردار با سن و متوسط درآمد ماهیانه ایشان، وجود ارتباطى مثبت و مستقیم بین انگیزش همکارى با سطح تحصیلات زارعین و میزان آگاهى ایشان از نتایج اجراى طرح و سرانجام همبستگى مستقیم امّا ضعیف بین انگیزش همکارى با متوسط زمین تحت تملک هر زارع مىباشد.
سید رامین غفاری؛ معصومه ترکی هرچگانی
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 49-54
چکیده
امروزه گردشگرى بعنوان صنعتى پاک در دنیاى مدرن و پست مدرن قادر است تا با ایجاد اشتغال و افزایش درآمد ملّى نقشى مهم و مؤثر در توسعه ى پایدار جوامع انسانى ایفا نماید. براین مبنا مقاله ى حاضر در راستاى پاسخ به پرسش هایى چند، برآن است تا به کمک مطالعات کتابخانه اى و تجزیه و تحلیل آخرین آمار رسمى ارائه شده از سوى مراجع معتبر ملّى ...
بیشتر
امروزه گردشگرى بعنوان صنعتى پاک در دنیاى مدرن و پست مدرن قادر است تا با ایجاد اشتغال و افزایش درآمد ملّى نقشى مهم و مؤثر در توسعه ى پایدار جوامع انسانى ایفا نماید. براین مبنا مقاله ى حاضر در راستاى پاسخ به پرسش هایى چند، برآن است تا به کمک مطالعات کتابخانه اى و تجزیه و تحلیل آخرین آمار رسمى ارائه شده از سوى مراجع معتبر ملّى و بین المللى، ضمن تشریح شرایط موجود، برآوردى از کارکرد صنعت مذکور در ایجاد فرصت هاى شغلى و درآمد ملّى، در افق 2020 میلادى ارائه نماید. نتایج حاصل نشان مى دهد که با وجود تأثیرانکارناپذیر گردشگرى بر شاخص هاى مذکور، متأسفانه به دلیل عدم توازن بین آمار گردشگران خارج شده و وارد شده به کشور، شاهد تراز بازرگانى منفى در بخش اعظمى از دوره ى زمانى تحقیق مىباشیم. امرى که جبران آن تنها با بازنگرى در سیاست هاى جارى، تدوین و اجراى راهبردهاى ساختارى- کارکردى، در حوزه مذکور محقق مى گردد.
سید رامین غفاری؛ پژمان محمدی ده چشمه
دوره 18، شماره 72 ، بهمن 1388، ، صفحه 25-27
چکیده
محدودیت منابع و تنگناهاى مکانى - فضایى در پهنه سرزمین، به طور عام و حوزه هاى شهرى به طور خاص، به همراه افزایش جمعیت هاى انسانى، ایجاب مى کند تا با رویکردى آمایشى مبادرت به ساماندهى نظام فضایى در سکونتگاه هاى انسانى (شهرى - روستایى) نمود. شناخت و سعى در برقرارى تعادل و توازنى منطقى در نظام شبکه شهرى از جمله راهبردهاى مؤثر در ساماندهى ...
بیشتر
محدودیت منابع و تنگناهاى مکانى - فضایى در پهنه سرزمین، به طور عام و حوزه هاى شهرى به طور خاص، به همراه افزایش جمعیت هاى انسانى، ایجاب مى کند تا با رویکردى آمایشى مبادرت به ساماندهى نظام فضایى در سکونتگاه هاى انسانى (شهرى - روستایى) نمود. شناخت و سعى در برقرارى تعادل و توازنى منطقى در نظام شبکه شهرى از جمله راهبردهاى مؤثر در ساماندهى فضا و تسهیل در فرآیند نیل به توسعه پایدار مى باشد. در این مقاله با استعانت از مدل مرتبه - اندازه، چگونگى توزیع و تفّرق مکانى جمعیت و نیز نظام حاکم بر سلسله مراتب شهرى در هر یک از شهرهاى مستقر در شهرستان شهرکرد (قلمرو تحقیق) مورد بررسى و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل نشان مى دهد که از مجموع 12 شهر مورد مطالعه، شهرکرد به عنوان نخستین شهر 05/51 درصد جمعیت شهرنشین شهرستان را به خود اختصاص داده است. پس از آن فرخشهر، به عنوان دومین شهر (شهر کوچک) و سپس 10 شهر دیگر در زمره شهرهاى بسیار کوچک قرار مى گیرند. ارائه رهنمودهایى جهت توزیع بهینه و متناسب جمعیت و کاهش نابرابرى (شکاف) بین نخستین شهر با دیگر شهرهاى مستقر در قلمرو تحقیق از جمله رویکردهاى مورد اهتمام در این مقاله است.
سید رامین غفاری
دوره 16، شماره 63 ، آبان 1386، ، صفحه 29-34
چکیده
به طور کلى توسعه پایدار شهر مرهون تعاملات پایدار، سازنده و نظام وار انسان با انسان (در ابعاد مختلف) و انسان با محیط (در بعد طبیعى - واکولوژیکى) آن مى باشد. تعاملاتى که بر اثر آن در طول زمان شهر، از نظر زیست محیطى قابل سکونت، از نظر اقتصادى با دوام، از نظر اجتماعى همبسته و از نظر کالبدى زیبا ودیدنى مى گردد. براین اساس مقاله پیش رو بر ...
بیشتر
به طور کلى توسعه پایدار شهر مرهون تعاملات پایدار، سازنده و نظام وار انسان با انسان (در ابعاد مختلف) و انسان با محیط (در بعد طبیعى - واکولوژیکى) آن مى باشد. تعاملاتى که بر اثر آن در طول زمان شهر، از نظر زیست محیطى قابل سکونت، از نظر اقتصادى با دوام، از نظر اجتماعى همبسته و از نظر کالبدى زیبا ودیدنى مى گردد. براین اساس مقاله پیش رو بر آن است تا اثبات گر این واقعیت باشد که گردشگر(1) به عنوان عنصرى هوشمند و انسانى و به منزله ورودى یک سیستم شهرى مى تواند موجب اثرات مثبتى در ابعاد مختلف مکانى - فضایى و زمینه ساز توسعه پایدار شهر گردد. ضمن اینکه شهر و مدیران شهرى نیز در ارتباطى متقابل و در راستاى بستر سازى مناسب جهت حداکثر بهره گیرى از مزایاى مذکور، ناگزیر از تأمین ساخت ها، زیر ساخت ها و تعریف کارکردهاى مناسب و متناسب در شهر و پسکرانه(2) آن مى باشند. - ایجاد یک باور ذهنى مناسب در میان مردم، برنامه ریزان و مدیران درخصوص نقش و اهمیت گردشگرى(3) در توسعه پایدار شهر. - تدوین ضوابط و تهیه طرحهاى هادى - جامع و یا ساختارى - راهبردى شهرها متناسب با نیاز فراغتى شهروندان و روحیه تنوع طلبى گردشگران. - و سرانجام ؛ تعهد اخلاقى و التزام عملى مدیران شهرى درتأمین منابع مالى و اجراى پروژه هاى توریستى پیشنهادى در طرحهاى شهرى مصوب و تشکیل واحد گردشگرى شهرى در شهرداری ها. سطوح سه گانه پیشنهادى این مقاله را در راستاى تبدیل یک محیط ادارکى (یک باور ذهنى) به یک محیط کارکردى یا (حقیقت عینى) و با آرمان دست یابى به توسعه پایدار شهر از منظر گردشگر و صنعت گردشگرى تشکیل مى دهد.
سید رامین غفاری
دوره 12، شماره 47 ، آبان 1382، ، صفحه 56-60
چکیده
بى گمان جغرافیا یکى از کاربردى ترین علوم در جهان امروز و در عین حال منزوى و تا حدى ناشناخته در کشور ما تلقى مى شود. ذهنیت و شناخت اکثریت مردم نسبت به این علم درحد تعاریف و ماهیت صرفا توصیفى مربوط به قرون 17 میلادى و پیش از آن مى باشد. بسیارى از مردم حتى بدیهى ترین و ابتدایى ترین تعریف جغرافیا را نمى دانند، این در حالى ...
بیشتر
بى گمان جغرافیا یکى از کاربردى ترین علوم در جهان امروز و در عین حال منزوى و تا حدى ناشناخته در کشور ما تلقى مى شود. ذهنیت و شناخت اکثریت مردم نسبت به این علم درحد تعاریف و ماهیت صرفا توصیفى مربوط به قرون 17 میلادى و پیش از آن مى باشد. بسیارى از مردم حتى بدیهى ترین و ابتدایى ترین تعریف جغرافیا را نمى دانند، این در حالى است که جغرافیا با زندگى مردم عجین است، عمرى به درازاى عمر بشر دارد و به تعبیرى جغرافیا دانش زندگى است . واژه جغرافیا در اذهان بسیارى از مردم کشورمان به اشتباه مترادف با نام کوهها، رودها، پایتخت ها، نژادهاو... و بعضا در سطحى بالاتر با شناخت وضعیت اقلیمى همراه شده است . این امر به گونه اى است که به محض برخورد با هر تحصیل کرده اى در این رشته، گویا با یک بانک اطلاعاتى و یا دایره المعارف عمومى حجیمى روبرو شده اند که داراى ظرفیت بالایى از نام مکانها و عوارض طبیعى و انسانى است، لذا پاسخگویى به پرسشهایى از این دست را وظیفه و نتیجه علمى هر فارغ التحصیل و یا دانشجوى در حال تحصیل این رشته مى دانند. به اعتقاد نگارنده در پیدایش و بروز چنین نگرش اشتباهى به جغرافیا نه تنها کارشناسان و متخصصین این رشته به دلیل عدم ارائه آگاهى عمومى مقصرند، بلکه رسانه هاى گروهى نیز علىرغم پخش برنامه هایى متنوع و بعضا برخوردار از ماهیتى جغرافیایى که هر یک در زیرمجموعه یکى از گرایشات این رشته علمى قرار مى گیرد، از بیان چنین موضوعى آگاهانه یا ناآگاهانه اجتناب مى ورزند. در این مجال سعى بر آنست تا ضمن بیان مختصرى از تحولات تاریخى صورت گرفته درتعریف و ماهیت علم جغرافیا از آغاز تا به امروز، با ذکر شاخه هاى متنوع رشته مذکور در کشورهاى اروپایى و امریکایى و نیز در کشورمان ایران، اهمیت و جایگاه امروزین جغرافیاى کاربردى را در بین مجموعه علوم طبیعى و انسانى تاحدودى روشن نمود.
سید رامین غفاری
دوره 10، شماره 39 ، آبان 1380، ، صفحه 44-48
چکیده
فضا و ساماندهی فضایی از جمله مباحثی است که حدوداً از دهه 1950 وارد ادبیات جغرافیایی جهان گردیده است. - عدم تعادل در توسعه شهر و روستا و بهره مندی از مزایای آن. - جامع نگری به ابعد مختلف طبیعی، اقتصادی- اجتماعی و کالبدی در حل مسائل و معضلات جوامع انسانی. - عدم پاسخگویی ساختار و سازمان فضایی قلمروهای جغرافیایی خاص به ویژه در مناطق روستایی ...
بیشتر
فضا و ساماندهی فضایی از جمله مباحثی است که حدوداً از دهه 1950 وارد ادبیات جغرافیایی جهان گردیده است. - عدم تعادل در توسعه شهر و روستا و بهره مندی از مزایای آن. - جامع نگری به ابعد مختلف طبیعی، اقتصادی- اجتماعی و کالبدی در حل مسائل و معضلات جوامع انسانی. - عدم پاسخگویی ساختار و سازمان فضایی قلمروهای جغرافیایی خاص به ویژه در مناطق روستایی کشورهای جهان سوم و عقب مانده به معضلات و نیازهای معاصر. - حصول مقیاس های معقول در سرمایه گذاری و برنامه ریزی های اقتصادی- اجتماعی. - توزیع متعادل جمعیت، خدمات و فعالیت با توجه به استعدادهای بالفعل و بالقوه در سطوح فضایی همگن. و...را شاید بتوان از جمله مهم ترین دلایل گرایش برنامه ریزان و جغرافیدانان به مطالعاتی با ابعاد فضایی دانست. بی تردید با گذشت زمان و ظهور ناکامی های روزافزون تفکرات قطب گرایی و برنامه ریزی متمرکز در دستیابی به توسعه ای موزون و متعادل، ضرورت جامع نگری فضایی بالاخص برای مناطق روستایی کشورهای در حال رشدی مانند ایران را بیش از گذشته آشکار می سازد. در این راستا ساماندهی نظامی فضایی سکونتگاه های روستایی از جمله پروژه هایی محسوب می شد که در صورت اهتمام جدی به آن و با توجه به یکپارچه نگری خاص آن به فضای روستایی و برخورداری از دیدی پهنه ای قادر خواهد بود تا راهگشای بسیاری از مسائل و معضلات مناطق روستایی کشورمان باشد. در این مقاله سعی شده ضمن کنکاشی در مفاهیم فضا، فضای روستایی، سازمان و ساختار فضایی به بیان پیشینه و اهدافی از طرح ساماندهی فضایی سکونتگاه های روستایی در ایران و نتایج آن پرداخته شود.