رحیم سرور؛ ایرج یحیی پور
دوره 23، 90-1 ، تیر 1393، ، صفحه 80-88
چکیده
به موازات رشد روز افزون جمعیت شهری و توسعه فزاینده شهرها، ضرورت ایجاد مراکز خدمات عمومی جدید و تعیین مکان بهینه این مراکز، به شیوه‌ای که همه شهروندان به نحو مؤثر و عادلانه از آن بهره‌مند شوند، آشکارتر شده است. کلانشهر تهران، به دلیل افزایش شتابان جمعیت و توسعه افسار گسیخته‌‌ی خود و همچنین به موازات تولید روزافزون خودروها وانواع ...
بیشتر
به موازات رشد روز افزون جمعیت شهری و توسعه فزاینده شهرها، ضرورت ایجاد مراکز خدمات عمومی جدید و تعیین مکان بهینه این مراکز، به شیوه‌ای که همه شهروندان به نحو مؤثر و عادلانه از آن بهره‌مند شوند، آشکارتر شده است. کلانشهر تهران، به دلیل افزایش شتابان جمعیت و توسعه افسار گسیخته‌‌ی خود و همچنین به موازات تولید روزافزون خودروها وانواع وسایل نقلیه در این کلانشهر، با مسأله کمبود مکان‌های مناسب برای پارک ایمن خودروهادر مناطق پرتردد مواجه می‌باشد. یکی از رویکردها و راهکارهای حل معضل ترافیک مکانیابی بهینه پارکینگ‌های عمومی است. در این بین، استفاده از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی و منطق بولین، سیستم‌های مناسبی جهت یافتن بهینه‌ترین مکان به منظور احداث پارکینگ‌های طبقاتی بشمار می‌روند. در این مقاله با در نظر گرفتن پارامترهایی همچون: مراکز جاذب سفر، شبکه‌های دسترسی و معابر شهری، کیفیت بنا، گره های ترافیکی، انواع کاربری‌های مؤثر و.... به بررسی و ارزیابی مکانیابی پارکینگ طبقاتی در منطقه 15تهران اقدام شده است. در وزن دهی به پارامترهای مذکور از مدل تحلیل سلسله مراتبی و در برهم نهاد لایه‌های تولیدی از منطق بولین استفاده شد. پس از اعمال اوزان نهایی بدست آمده از مدل (AHP) و برهم اندازی لایه‌های تولید شده، سایت‌های بهینه جهت مکانیابی پارکینگ‌های طبقاتی در منطقه 15 شهرداری تهران تعیین گردید. در نهایت با توجه به یافته‌های پژوهش و مقتضیات مکانی و زمانی، پیشنهاداتی برای برون رفت از مشکلات جاری ارائه گردید.
رحیم سرور؛ پروین پرویزیان
دوره 22، 86-1 ، مرداد 1392، ، صفحه 61-66
چکیده
آنچه که در دنیای امروز به آن یقین پیدا کرده‌اند این است که گردشگری یکی از منابع با ثبات تأمین درآمد می‌تواند باشد. در مناطقی که تراکم جمعیت بیشتر است از سویی نیاز به اماکنی جهت گذران اوقات فراغت و گردش و تفریح بیشتر است و از سویی دیگر نیاز به اشتغال بیشتر احساس می‌شود. منطقه مورد مطالعه شهرستان شهریار می‌باشد که با داشتن حدود یک ...
بیشتر
آنچه که در دنیای امروز به آن یقین پیدا کرده‌اند این است که گردشگری یکی از منابع با ثبات تأمین درآمد می‌تواند باشد. در مناطقی که تراکم جمعیت بیشتر است از سویی نیاز به اماکنی جهت گذران اوقات فراغت و گردش و تفریح بیشتر است و از سویی دیگر نیاز به اشتغال بیشتر احساس می‌شود. منطقه مورد مطالعه شهرستان شهریار می‌باشد که با داشتن حدود یک میلیون نفر جمعیت قطب جمعیتی بزرگی در استان تهران محسوب می‌شود. بخش عظیمی از این جمعیت زیاد برای تأمین درآمد و حتی جهت گذران اوقات فراغت و تفریحات خود به تهران و کرج وابسته هستند که این امر موجب ترافیک بیشتر این کلان شهرها هم می‌شود. منطقه، یک دشت سرسبز و پوشیده از باغات میوه است که بقا و ماندگاری این زیبایی منوط به داشتن برنامه و ایجاد سود بیشتربرای صاحبان این باغ‌ها می‌باشد وگرنه این اراضی باغی طبق روال چند ساله اخیر با سرعت زیادی به بخش ساخت و کار واگذار می‌شود. در این تحقیق، منطقه از زوایای مختلف مورد مطالعه و جمع‌آوری اطلاعات میدانی قرار گرفت و آنچه که در نهایت به دست آمد این است که منطقه نیاز به برنامه‌ریزان توانمند با قدرت برنامه‌ریزی بلند مدت و ایجاد زمینه برای جذب سرما‌یه‌ها و فراهم نمودن اطمینان از سرمایه‌گذاری در این بخش، و به وجود آوردن بستر‌های جدید و خلاقانه و برداشتن و یا به حداقل رساندن موانع و محدودیت‌های موجود دارد. بدیهی است که دشت سرسبز شهریار رقبای قوی‌تری چون شهرستانهای شمالی استان تهران دارد و برای اینکه در این عرصه بتواند حرفی برای گفتن داشته باشد باید برنامه‌های جدیدی در منطقه اجرا شود.
رحیم سرور؛ شراره نورانی
دوره 21، 84-1 ، اسفند 1391، ، صفحه 95-101
چکیده
پس از طرح نظریه توسعه پایدار در دهه 70 ،اقدامات سازمان‌های بین‌المللی و پیگیری دولت‌ها به مرور و سپس بتدریج زمینه‌های اجرایی شدن آن اصول آن را فراهم ساخت. تأکید بر حفظ محیط زیست ،صرفه جویی در مصرف انرژی و صیانت از ارزش‌های محیطی در کنار کمک به توسعه جوامع محلی از جمله اصولی بود که در حوزه طراحی و مدیریت هتل‌ها و اقامتگاه‌ها به منصه ...
بیشتر
پس از طرح نظریه توسعه پایدار در دهه 70 ،اقدامات سازمان‌های بین‌المللی و پیگیری دولت‌ها به مرور و سپس بتدریج زمینه‌های اجرایی شدن آن اصول آن را فراهم ساخت. تأکید بر حفظ محیط زیست ،صرفه جویی در مصرف انرژی و صیانت از ارزش‌های محیطی در کنار کمک به توسعه جوامع محلی از جمله اصولی بود که در حوزه طراحی و مدیریت هتل‌ها و اقامتگاه‌ها به منصه ظهور رسید، به نحوی که از دهه 90 به بعد شاهد بودیم در سرتاسر جهان و بویژه در حوزه کشورهای با اقتصادی فعال درعرصه توریسم، اکوهتل به عنوان برند و مؤلفه تمایز در بازار عمل می کند، و مدیریت اکوهتل با تأکید خاص بر «راهبرد حفاظت ضروری برای توسعه و توسعه ضروری برای حفاظت» تلاش دارد تا نقشی در تحقق عملی توسعه پایدار مطابق آنچه که در دستورکار 21 مورد توافق دولت‌ها قرار گرفته، داشته باشد. برنامه‌های پیاده شده در طراحی و مدیریت با برند اکوهتل به حدی چشمگیر بوده که رعایت اصول آن را به ضرورتی خاص برای سایر کشورها تبدیل کرده است. هدف اصلی این مقاله بررسی مقدماتی الزامات رویکرد به اکوهتل در ایران می‌باشد، نوع تحقیق اسنادی تحلیلی بوده و یافته‌های مقاله نشان می دهد که ارزش‌های زیست محیطی و تنوع جغرافیایی مناطق مختلف ایران در کنار استفاده اصولی از ارزش‌های نهفته در محیط و به موازات آن ایجاد حداکثر سازگاری بین عملکرد هتل و اقامتگاه‌ها با ویژگی‌های هر محل و منطقه، الزام می نماید که یک سری دستورالعمل‌های ویژه جهت الگوهای ساخت و مدیریت هتل‌ها و اقامتگاه‌ها متناسب با ویژگی‌های مختلف جغرافیایی تدوین و ملاک عمل و ارزشیابی قرار گیرد.
رحیم سرور؛ مهران رضایی
دوره 20، شماره 79 ، آبان 1390، ، صفحه 78-84
چکیده
این مقاله در پاسخ به کنسرسیوم دانشگاهى علوم اطلاعات جغرافیایى(UCGIS)(1) در تابستان 1999 آماده شد. هدف این چالش بازبینى موفقیت‌ها و استنباط‌هاى علم اطلاعات جغرافیایى مربوط به برنامه‌ریزى شهرى و منطقه‌اى مى‌باشد. این مطالعه پنج زمینه توزیع علم اطلاعات جغرافیایى را مشخص مى‌کند. توسعه پایگاه داده‌اى اطلاعات جغرافیایى براى تحلیل برنامه‌ریزى ...
بیشتر
این مقاله در پاسخ به کنسرسیوم دانشگاهى علوم اطلاعات جغرافیایى(UCGIS)(1) در تابستان 1999 آماده شد. هدف این چالش بازبینى موفقیت‌ها و استنباط‌هاى علم اطلاعات جغرافیایى مربوط به برنامه‌ریزى شهرى و منطقه‌اى مى‌باشد. این مطالعه پنج زمینه توزیع علم اطلاعات جغرافیایى را مشخص مى‌کند. توسعه پایگاه داده‌اى اطلاعات جغرافیایى براى تحلیل برنامه‌ریزى ادغام تکنولوژى‌هاى ژئوفضایى با مدل‌هاى شهرى و ساخت سیستم‌هاى پشتیبانى برنامه‌ریزى، تسهیل شرکت در چالش‌هاى پژوهشى و تحصیلى مفید مى‌باشد. در حالى که پیشرفت علمى در ابزارهاى ساخت براى پشتیبانى از فرایند برنامه‌ریزى مؤثر است، تلاش کمى در زمینه هدایت کاربردى در مدیریت اطلاعات استراتژیکى انجام شده است. این نقطه ضعف در زمینه انتشار ابزارهاى برنامه‌ریزى استفاده از علم براى سیاست و تصمیم‌گیرى که براى توسعه محیطى، اجتماعى و اقتصادى لازم است را محدود مى‌کند. فرآیند آموزشى که اولین مرحله مهم در انتقال تکنولوژى مى‌باشد، چالش‌هاى بسیارى را در بردارد. مثلاً وجود امکانات مناسب براى آموزش مشاغل برنامه‌ریزى و شرکت‌کنندگان دیگر در فرایند برنامه‌ریزى و تدارک فراساختار مورد نیاز براى آموزش و پژوهش. بنابراین، پژوهش بیشتر و توسعه خط مشى در زمینه‌هاى زیر، عملکرد سیستم‌هاى پشتیبانى برنامه‌ریزى و ابزارها را افزایش مى‌دهد: آموزش و انتقال تکنولوژى، ساختمان پایگاه داده‌ها، حفاظت و دسترسى، استانداردسازى و قانونمندکردن.
رحیم سرور؛ محمدرضا عبدلی
دوره 19، شماره 76 ، بهمن 1389، ، صفحه 39-44
چکیده
امروزه فرودگاه ها مجموعه اى همانند پایانه هاى مسافربرى و ایستگاه هاى بزرگ راهآهن نیستند که در یک طرف آن خودروها و مسافرین و در طرف دیگر هواپیماها قرار بگیرند، بلکه فرودگاه ها وجودى چند منظوره پیدا کرده اند. هم اکنون با افزایش ظرفیت و کارایى فرودگاه ها از یک سو و توجه به مسائلى همچون توسعه پایدار و حفاظت محیط زیست ...
بیشتر
امروزه فرودگاه ها مجموعه اى همانند پایانه هاى مسافربرى و ایستگاه هاى بزرگ راهآهن نیستند که در یک طرف آن خودروها و مسافرین و در طرف دیگر هواپیماها قرار بگیرند، بلکه فرودگاه ها وجودى چند منظوره پیدا کرده اند. هم اکنون با افزایش ظرفیت و کارایى فرودگاه ها از یک سو و توجه به مسائلى همچون توسعه پایدار و حفاظت محیط زیست از سوى دیگر، در نظرگرفتن عوامل جغرافیایى در مکانیابى فرودگاه ها بسیار مهم محسوب مى شود بطورى که در کشورهاى توسعه یافته توجه زیادى به آن مى شود. در میان عوامل جغرافیایى که در مکان یابى فرودگاه تأثیرگذار هستند مؤلفه هاى اقلیم و توپوگرافى نقش پررنگترى دارند، زیرا تأثیر زیادى در کارایى و فعالیت فرودگاه دارند. هدف اصلى این مقاله ارزیابى نقاط قوت و ضعف مکانیابى فرودگاه هاى کشور براساس مؤلفه هاى اقلیم و توپوگرافى مى باشد. براى نیل به این هدف از روش کتابخانه اى و میدانى استفاده شده است. براساس یافته هاى تحقیق توجه کمتر به مؤلفه هاى اقلیم و توپوگرافى در مکان یابى فرودگاه هاى کشور، منجر به کاهش ایمنى و سلامت پروازها و در برخى از موارد منجر به بروز سوانح ناگوار و مرگبار شده است که با اصلاح نواقص موجود و نیز کاربست عوامل جغرافیایى در طرحهاى آتى مى توان این وضعیت را بهبود بخشید.
اسداله حقیقت؛ رحیم سرور؛ مهران رضائی
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، ، صفحه 50-53
چکیده
از زمان پرتاب اولین ماهواره تعیین موقعیت جهانى، نیاز به درستى بیشتر و کاربرد وسیع تر به طور مستمر در حال افزایش است. بویژه یکى از نگرانى هاى ناوبر نیاز به تعیین موقعیت مستمر به روش «بى سیم» با درصد اطمینان بالاتر در مناطق شهرى است. متأسفانه مناطق کور شهرى قطب مخالف دقت در سیستم تعیین موقعیت هستند به این دلیل که در میدان رؤیت ...
بیشتر
از زمان پرتاب اولین ماهواره تعیین موقعیت جهانى، نیاز به درستى بیشتر و کاربرد وسیع تر به طور مستمر در حال افزایش است. بویژه یکى از نگرانى هاى ناوبر نیاز به تعیین موقعیت مستمر به روش «بى سیم» با درصد اطمینان بالاتر در مناطق شهرى است. متأسفانه مناطق کور شهرى قطب مخالف دقت در سیستم تعیین موقعیت هستند به این دلیل که در میدان رؤیت ماهواره قرار نمى گیرند و دقت تعیین موقعیت را کاهش مى دهند. براى غلبه بر چنین مشکلاتى استفاده از شبه ماهواره ها به عنوان مکمل سیستم GPS مى تواند براى از بین بردن ضعف دریافت سیگنال ها، رفع ابهام فاز، رسیدن به صحت کامل و افزایش بهره ورى سیستم ماهواره اى ناوبرى جهانى (GNSS) مؤثر مى باشد. شبه ماهواره ها ابزارهاى زمینى هستند و امواجى شبیه امواج GPSرا منتقل مى کنند و مى توانند به عنوان مکمل، کارایى گیرنده ها را افزایش دهند. این ابزار یک عامل مشاهداتى اضافى براى بهبود معایب فوق است .اما به علت صرفه اقتصادى و مشکلات محیطى تعداد شبه ماهواره هایى که مى توان نصب نمود محدود است. مهمتر اینکه براى کاهش خطاى چند مسیرى (1) سیگنال هاى شبه ماهواره ضرورى است موقعیت آنتن و دستگاه شبه ماهواره به دقت تعیین گردد. بطور کلى، این مقاله به توسعه سیستم شبیه ساز ماهواره اى و ارزیابى مناسب و اقتصادى آن براى پوشش نقاط کور سیستم GPS در مناطق شهرى مى پردازد، و در آن از اطلاعات دقیق ماهواره ها و نقشه هاى رقومى سه بعدى استفاده شده است.
رحیم سرور؛ مهدی جیر رودی
دوره 19، شماره 74 ، مرداد 1389، ، صفحه 43-47
چکیده
گسترش سریع شهرنشینى و توسعه فیزیکى و ناموزون کلانشهر تهران به تبع روند رو به تزاید جمعیت در دهه هاى اخیر، سبب تخریب بسیارى از مناطق تفرجى و گردشى تهران قدیم گردید. وجود آن مناطق مى توانستند نقش مهمى را درکاهش فشارهاى روحى و عصبى ناشى از زندگى شهرى در عصر حاضر ایفا نمایند. این امر بروز ساختمان هاى بلند مرتبه، تراکم و فشردگى عرصه ...
بیشتر
گسترش سریع شهرنشینى و توسعه فیزیکى و ناموزون کلانشهر تهران به تبع روند رو به تزاید جمعیت در دهه هاى اخیر، سبب تخریب بسیارى از مناطق تفرجى و گردشى تهران قدیم گردید. وجود آن مناطق مى توانستند نقش مهمى را درکاهش فشارهاى روحى و عصبى ناشى از زندگى شهرى در عصر حاضر ایفا نمایند. این امر بروز ساختمان هاى بلند مرتبه، تراکم و فشردگى عرصه زندگى شهروندان تهرانى و کاهش میزان سرانه هاى اختصاص یافته به کاربرى هاى فضاى سبز و تفریحى را، به جهت کمبود و قیمت بالاى زمین، در پىداشته است. به نظر می رسد یکى از راه هاى برون رفت از وضعیت کنونى و جبران کمبود میزان سرانه هاى اختصاص یافته به کاربرى هاى فضاى سبز، توانمندسازى جایگاه گردشگرى با توجه به محدوده هاى بکر بلافصل پیرامون شهر تهران، نظیر منطقه ییلاقى- توریستى رودبار قصران شهرستان شمیرانات با جاذبه هاى طبیعى مؤثر آن مى باشد که فعال سازى این محدوده با رفع محدودیت ها و تقویت قابلیت ها، نقش عمدهاى را در کاهش مسائل منطقه کلانشهرى تهران و توسعه پایدار منطقه مورد مطالعه خواهد داشت.
رحیم سرور؛ غلامرضا کریم زاده
دوره 16، شماره 62 ، مرداد 1386، ، صفحه 53-56
چکیده
جغرافیا دانشى خلاق و سازنده است و جغرافیدان در واقع سازنده محیط خویش است. تحلیل گر و آینده نگر است. همه سونگر و هدایتگر توسعه آتى است. جغرافیا از یک سو در مقام جهت دهى به فعالیت هاى عمرانى بر مى آید و از سوى دیگر در جایگاه ارزیابى بازتاب اقتصادى - اجتماعى فعالیت هاى توسعه و عمران در محیط مى نشیند. جغرافیا در مقام داورى ...
بیشتر
جغرافیا دانشى خلاق و سازنده است و جغرافیدان در واقع سازنده محیط خویش است. تحلیل گر و آینده نگر است. همه سونگر و هدایتگر توسعه آتى است. جغرافیا از یک سو در مقام جهت دهى به فعالیت هاى عمرانى بر مى آید و از سوى دیگر در جایگاه ارزیابى بازتاب اقتصادى - اجتماعى فعالیت هاى توسعه و عمران در محیط مى نشیند. جغرافیا در مقام داورى و قضاوت اگر چه وجود عدم توازن در ناحیه را به عنوان عامل پیدایش تبادلات و تعاملات ناحیها ى مى پذیرد، ولى عدم تعادل در فضاى جغرافیایى را نفى کرده و بر موضع عدالت خواهى خود در عرصه هاى اقتصادى - اجتماعى پا مى فشارد. به اجمال مى توان گفت که جغرافیا در تحقق هدف اصلى برنامه هاى توسعه و عمران (جامع) که همانا ساماندهى نظام فعالیتى انسان است، با ارائه شناختى سیستماتیک، تحلیل و تبیین قابلیت ها و محدودیت ها، حوزه بندى سرزمین، تحلیل ساختار اقتصادى - اجتماعى ناحیه و تحیل ساختار اکولوژیکى بر آمده از آن، نقشى کلیدى را ایفا مى نماید.
رحیم سرور
دوره 5، شماره 20 ، بهمن 1375، ، صفحه 4-15
چکیده
امروز عدم تعادل های منطقه ای در فضای ملّی لزوم مطالعه و بررسی در شبکه و نظام سلسله مراتب شهری را لازم و ضروری ساخته است تا از این رهگذر به عوامل مؤثر در مکان گزینی شهرها، الگوی پراکنش جمعیت شهرنشین و بالاخره به تعادل و عدم تعادل ها در نظام سلسله مراتب شهری هر منطقه پی برد و سپس با شناخت وضع موجود به ارایه راه حل پرداخت. هدف این ...
بیشتر
امروز عدم تعادل های منطقه ای در فضای ملّی لزوم مطالعه و بررسی در شبکه و نظام سلسله مراتب شهری را لازم و ضروری ساخته است تا از این رهگذر به عوامل مؤثر در مکان گزینی شهرها، الگوی پراکنش جمعیت شهرنشین و بالاخره به تعادل و عدم تعادل ها در نظام سلسله مراتب شهری هر منطقه پی برد و سپس با شناخت وضع موجود به ارایه راه حل پرداخت. هدف این مقاله بررسی چگونگی استقرار و توزیع فضایی جمعیت و نیز پی بردن به تعادل ها در نظام سلسله مراتب شهری سواحل جنوب ایران می باشد. نحوه ارایه مطالب بدین صورت است که ابتدا به معرفی موقعیت و خصوصیات طبیعی منطقه و بعد به بررسی مکان گزینی شهرها، تحولات جمعیت شهری، توزیع فضایی و الگوی پخشایش جمعیت شهرنشین و پس از آن بررسی نظام سلسله مراتب شهری خواهیم پرداخت.
رحیم سرور
دوره 4، شماره 16 ، بهمن 1374، ، صفحه 26-32
چکیده
یافته های موجود در هئیت فعلی خود نه بر پایه یافته های حاصل از آزمایشات متعدد و کسب تجربه ای طولانی و لازم بلکه بیشتر بر پایه تجربه و قضاوت و برداشت اینجانب در طول تهیه طرح های جامع شهرستانهای میانه، میاندوآب، مسجد سلیمان و اردبیل تدوین گردیده است. بنابراین امید است به تدریج با داده های فنی بیشتر توسط صاحب نظران فن تکمیل ...
بیشتر
یافته های موجود در هئیت فعلی خود نه بر پایه یافته های حاصل از آزمایشات متعدد و کسب تجربه ای طولانی و لازم بلکه بیشتر بر پایه تجربه و قضاوت و برداشت اینجانب در طول تهیه طرح های جامع شهرستانهای میانه، میاندوآب، مسجد سلیمان و اردبیل تدوین گردیده است. بنابراین امید است به تدریج با داده های فنی بیشتر توسط صاحب نظران فن تکمیل گردد. زیرا به جرأت می توان اذعان داشت که اطلاعات واصله از ماهواره های کاسموس بسیار فراتر و وسیع تر از آن چیزی است که در این نوشته به آن اشاره شده است. نحوه پردازش مطالب به این صورت است که ابتدا به معرفی خصوصیات تصاویر ماهواره ای COSMOS به طور اعم و KFA-1000 به طور اخص تحت عنوان »مقایسه عکسهای آنالوگ با تصاویر رقومی ماهواره ای» و سپس به بررسی کاربردهای این تصاویر در زمینه های مختلف- در حدی که این مؤلف با آنها آشنایی دارد- خواهیم پرداخت که عبارت هستند از:
· مطالعات ژئومورفولوژیکی؛
· تهیه نقشه های کاربری اراضی؛
· زمین شناسی اقتصادی؛
· مطالعات نواحی کشاورزی- روستایی؛
· حفظ منابع طبیعی؛
· تفکیک نواحی شهری و روستایی؛
· تهیه نقشه های موضوعی؛
· تحلیل های جغرافیایی؛
· تهیه نقشه های عکسی فضایی و تهیه نقشه از طریق فتوگرامتری.
