سید سعید نبوی؛ حمیدرضا مرادی؛ محمد شریفی کیا
چکیده
کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی درگیر توفان گردوغبار میباشد. ارزیابی بلند مدت دادههای آماری، شناسایی منشأ و مسیریابی توفانهای گردوغبار، میتواند در شناسایی زمان و مکان این رخداد مؤثر باشد. در این تحقیق توزیع زمانی توفانهای گرد و غبار استان خوزستان در طی سالهای 2000 تا 2015 در پنج ایستگاه سینوپتیک مورد بررسی ...
بیشتر
کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی درگیر توفان گردوغبار میباشد. ارزیابی بلند مدت دادههای آماری، شناسایی منشأ و مسیریابی توفانهای گردوغبار، میتواند در شناسایی زمان و مکان این رخداد مؤثر باشد. در این تحقیق توزیع زمانی توفانهای گرد و غبار استان خوزستان در طی سالهای 2000 تا 2015 در پنج ایستگاه سینوپتیک مورد بررسی قرار گرفت.با استفاده از سیستم عامل Linux، اطلاعات مربوط به این واقعه استخراج گردید. همچنین جهت ارزیابی روند تغییرات زمانی توفانهای ریزگرد و میزان همبستگی عوامل مؤثر با فراوانی وقوع توفانهای ریزگرد، به ترتیب از آزمون Mann-Kendall و ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده شد. برای تعیین میزان اثر بخشی و اولویتبندی عوامل مؤثر در ایجاد توفان ریزگرد، از مدلهای رگرسیونی استفاده گردید. تمامی تحلیلهای آماری با استفاده از نرمافزار SPSS20 اجرا شد. در مجموع، 1507 توفان ریزگرد ثبت شده که در این میان ایستگاه اهواز با ثبت 509 واقعه (34درصد) بیشترین و ایستگاه آغاجاری با 156 واقعه (10درصد) کمترین ثبت توفانهای ریزگرد را داشتهاند. در تمامی ایستگاهها در سطوح اعتماد 99 و 95 درصد، میان فراوانی روزهای غبارآلود با فراوانی روزهای حاوی جهت باد غالب منطقه رابطه مثبت وجود دارد. براساس ضریب رگرسیونی استاندارد شده، در اکثر ایستگاهها فراوانی وقوع جهت باد غالب، دارای بیشترین اثرگذاری بر فراوانی وقوع توفانها می باشد. 65 درصد وقایع ریزگرد در شهرستانهای اهواز و آبادان که در مرکز و جنوبغربی استان خوزستان واقع شدهاند، رخ دادهاند. دلیل این امر میتواند نزدیکی مکانی بیشتر این دو ایستگاه نسبت به کانونهای ریزگرد در داخل و خارج از کشور باشد. همچنین علت دیگر را میتوان نحوهی عبور و موجی بودن جریانات جوی در مناطق مختلف استان دانست. از طرف دیگر، ماهها و فصول ژوئن و ژوئیه و تابستان و بهار دارای بیشترین حوادث گرد و غبار میباشند. در تمامی ایستگاههای مورد مطالعه، شاهد سیر نزولی فراوانی وقایع گرد و غبار از سال 2008 به بعد بودهایم. با این وجود، مشکلات ناشی از این پدیده بیشتر نمایان شده و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده است. به همین دلیل، دیدگاه کلی این است که تعدد حوادث افزایش یافته است. دلیل این ایده میتواند غلظت زیاد و ماندگاری بیشتر ریزگردها در منطقه باشد که البته این امر مستلزم مطالعه بیشتر و دقیقتر در این زمینه است.